To‘laysiz-da..
Mavzuga qiziqishimga sabab islom moliyasi bo‘ldi. Qolaversa hozir muddatli to‘lov yoki bank orqali kreditga olib bo‘lmaydigan narsani o‘zi qolmadi. Atrof to‘la reklamalar, mikrokredit tashkilotlari chaqiriqlari, raqamli banklar. Shu sababdan 5-10 ta mikrokredit olgan odamlardan jonli so‘rovnoma olmoqchi bo‘ldim. Afsuski desammi yoki sal xursand bo‘lib aytishim kerakmi buni - odamlar juda oson topildi, hatto ular 20 tagacha yetdi. Xursand bo‘lishimga sabab ma’lumotning ko‘p bo‘lishligi, albatta. Katta kredit oluvchilardan so‘rab o‘tirmadim, chunki ulardan olganlarim faqat biznes egalarigagina qiziq bo‘ladi. Bu postda ko‘proq mikrokreditlar va muddatli to‘lovlar haqida gaplashamiz. Eng qizig‘i bu so‘rovnomadagi yigirmata odamdan birortasi ayol kishimas, hammasi erkaklar.
Demak suhbatlashgan odamlarimning 16 tasida mikroqarz (70 mln so‘mgacha), qolgan 4 tasida faqat muddatli to‘lov (12 mln so‘mgacha). Ularning har biriga quyidagi 9 ta savol bilan murojaat qildim:
1) Yoshingiz?
2) Oilaviy holatingiz?
3) Maoshingiz?
4) Qancha miqdorda qarzdorsiz? (kredit yoki muddatli to‘lovdan)
5) Qancha muddatga olgansiz?
6) Garovga nimani qo‘ygansiz?
7) Olishingizdan oldin oxirgi summa qancha bo‘lishini aytishganmi?
8) Nima majbur qilgan/sabab bo‘lgan?
9) Bu qarzni yopsangiz yana mikrokredit olarmidingiz/muddatli to‘lovga narsa xarid qilasizmi?
Bu natijalarni hammasini quyida pdf shaklida birma-bir qoldiraman. Hozir esa xulosalarim bilan bo‘lishmoqchiman. So‘rovnomamda qatnashgan odamlarning o‘rtacha yoshi - 25 yosh. Sabablar turlicha - lekin orasida odamlardan olgan qarzini yopish uchun ham mikrokredit olganlar bor. Mikrokreditlarning asosiy afzalligi - maqsad qiziq emasligida ekan. Ya’ni garov uchun nimadiringiz bo‘lsa bo‘ldi. Muddatli to‘lovlarga esa umuman farqi yo‘q - pasport kifoya. Jarayon shu qadar oson qilib qo‘yilganki, raqamli banklar o‘ylamasdan ham qarz berib yuborishyapti ekan. Buning uchun pasport ma’lumotlari va yaxshi ustabuzarmon bo‘lish yetarli ekan. Shunga qaramasdan so‘rovnomada 21 yoshdan kichkina odam yo‘q. Juda ko‘p tashkilotlar yoshga chegara qo‘yishgan. Bu degani 18 yoshdan keyingi moliyaviy mustaqillikka erishish mumkinligiga hali beri ishonch yo‘qligini (tashkilotlar tomonidan) bildiradi. Va yana bir qiziq holat - ko‘pchilik (60%ga yaqin) olayotgan kreditining so‘ngi nuqtasi ya’ni umumiy to‘lov qancha bo‘lishini aniq bilmaydi. Shunchaki oydan-oyga kamayib borishi juda kuchli motiv bo‘lib beradi, xolos. Muddatli to‘lovlar bundan mustasno, albatta. Yana bir qiziq holat halol nasiya deb olingan telefon keysida bo‘ldi. Oxirigacha hisoblashni o‘ziga ep ko‘rmagan odam bilan birga siqildik - bank foizida 90%! Mana shuni “halol nasiya” deyishyapti va “jigar to‘laysiz-da” deb o‘tkazishyapti. Oylik maoshining deyarli yarmini yarim yil telefon uchun sarflash - bilmadim qanchalik to‘g‘ri. Shu darajada bunaqangi ishlarga o‘tirib qolyapmizki, yigirmata odam juda oson topildi. Boshida yoqimli ko‘rinadigan oson pulni qayta olishga 95% odam qarshi chiqdi. Faqat bir kishida "bu ikkinchisi, uchinchisiniyam olsam kerak” degan javob bo‘ldi. Yana e’tirof qilinadigan jihati shuki, mikrokreditlar asosan kichik bizneslarni qo‘llab-quvvatlash uchun olinadi - lekin mendagi qatnashuvchilarning hammasi maishiy muammolarini hal qilish uchun bu pulni olishga rozi bo‘lishgan. Hech birining kichik biznesi yo‘q!
1/2
Mavzuga qiziqishimga sabab islom moliyasi bo‘ldi. Qolaversa hozir muddatli to‘lov yoki bank orqali kreditga olib bo‘lmaydigan narsani o‘zi qolmadi. Atrof to‘la reklamalar, mikrokredit tashkilotlari chaqiriqlari, raqamli banklar. Shu sababdan 5-10 ta mikrokredit olgan odamlardan jonli so‘rovnoma olmoqchi bo‘ldim. Afsuski desammi yoki sal xursand bo‘lib aytishim kerakmi buni - odamlar juda oson topildi, hatto ular 20 tagacha yetdi. Xursand bo‘lishimga sabab ma’lumotning ko‘p bo‘lishligi, albatta. Katta kredit oluvchilardan so‘rab o‘tirmadim, chunki ulardan olganlarim faqat biznes egalarigagina qiziq bo‘ladi. Bu postda ko‘proq mikrokreditlar va muddatli to‘lovlar haqida gaplashamiz. Eng qizig‘i bu so‘rovnomadagi yigirmata odamdan birortasi ayol kishimas, hammasi erkaklar.
Demak suhbatlashgan odamlarimning 16 tasida mikroqarz (70 mln so‘mgacha), qolgan 4 tasida faqat muddatli to‘lov (12 mln so‘mgacha). Ularning har biriga quyidagi 9 ta savol bilan murojaat qildim:
1) Yoshingiz?
2) Oilaviy holatingiz?
3) Maoshingiz?
4) Qancha miqdorda qarzdorsiz? (kredit yoki muddatli to‘lovdan)
5) Qancha muddatga olgansiz?
6) Garovga nimani qo‘ygansiz?
7) Olishingizdan oldin oxirgi summa qancha bo‘lishini aytishganmi?
8) Nima majbur qilgan/sabab bo‘lgan?
9) Bu qarzni yopsangiz yana mikrokredit olarmidingiz/muddatli to‘lovga narsa xarid qilasizmi?
Bu natijalarni hammasini quyida pdf shaklida birma-bir qoldiraman. Hozir esa xulosalarim bilan bo‘lishmoqchiman. So‘rovnomamda qatnashgan odamlarning o‘rtacha yoshi - 25 yosh. Sabablar turlicha - lekin orasida odamlardan olgan qarzini yopish uchun ham mikrokredit olganlar bor. Mikrokreditlarning asosiy afzalligi - maqsad qiziq emasligida ekan. Ya’ni garov uchun nimadiringiz bo‘lsa bo‘ldi. Muddatli to‘lovlarga esa umuman farqi yo‘q - pasport kifoya. Jarayon shu qadar oson qilib qo‘yilganki, raqamli banklar o‘ylamasdan ham qarz berib yuborishyapti ekan. Buning uchun pasport ma’lumotlari va yaxshi ustabuzarmon bo‘lish yetarli ekan. Shunga qaramasdan so‘rovnomada 21 yoshdan kichkina odam yo‘q. Juda ko‘p tashkilotlar yoshga chegara qo‘yishgan. Bu degani 18 yoshdan keyingi moliyaviy mustaqillikka erishish mumkinligiga hali beri ishonch yo‘qligini (tashkilotlar tomonidan) bildiradi. Va yana bir qiziq holat - ko‘pchilik (60%ga yaqin) olayotgan kreditining so‘ngi nuqtasi ya’ni umumiy to‘lov qancha bo‘lishini aniq bilmaydi. Shunchaki oydan-oyga kamayib borishi juda kuchli motiv bo‘lib beradi, xolos. Muddatli to‘lovlar bundan mustasno, albatta. Yana bir qiziq holat halol nasiya deb olingan telefon keysida bo‘ldi. Oxirigacha hisoblashni o‘ziga ep ko‘rmagan odam bilan birga siqildik - bank foizida 90%! Mana shuni “halol nasiya” deyishyapti va “jigar to‘laysiz-da” deb o‘tkazishyapti. Oylik maoshining deyarli yarmini yarim yil telefon uchun sarflash - bilmadim qanchalik to‘g‘ri. Shu darajada bunaqangi ishlarga o‘tirib qolyapmizki, yigirmata odam juda oson topildi. Boshida yoqimli ko‘rinadigan oson pulni qayta olishga 95% odam qarshi chiqdi. Faqat bir kishida "bu ikkinchisi, uchinchisiniyam olsam kerak” degan javob bo‘ldi. Yana e’tirof qilinadigan jihati shuki, mikrokreditlar asosan kichik bizneslarni qo‘llab-quvvatlash uchun olinadi - lekin mendagi qatnashuvchilarning hammasi maishiy muammolarini hal qilish uchun bu pulni olishga rozi bo‘lishgan. Hech birining kichik biznesi yo‘q!
1/2