Ҳамкасбларининг олдига жойлашар экан
— Ҳалақит бермайманми? —деди—Ўтиравер,-деди Сайёра бир нуқтага тикилганча. Шериги идишларини йиғиштириб кетди.
— Овқатдан ол, болаларинг яхшими? —кўнгил сўраган бўлди Зарнигор.
— Тинч. Ман ойимланикидаман хозир. Шериги тинглаётганини билиб давом этди.
— Эрим телефонимни титкилаб, жанжал кўтарди, уришиб қолдик.
— Ёмон нарса бор эдими?
— Мақсуд Алижонович ёзган СМСларни ўқиб қолибди.
— Нима деяпсан!? У нега сенга хабар ёзади. Иш бўйичами?
—Ажойибсан-а? Нимага иш бўйича ёзаркан. Ёқтириб қопти мани! Шунақа десам, манави сувилонниям авраб юрган экан.
Сайёра ҳозир кетган ҳамшира ҳақида гапираётган эди.
— Вой товба, роса хотинбоз эканлар-ку шифокор жаноблари!
Зарнигор ўртоғига қараб тураркан, секин давом этди
—Тўғрисини айт, эринг ҳайдаб юборганига ачиняпсанми, ёки ҳамширани гапигами?
Сайёра ўзи ҳам билмасди, нега йиғлаётганини.
Аллоҳ ҳаром қилган нарсалар, айниқса, нопоклик инсонни ҳароб қилишини тушунмаётган дугонасига ҳозир гапиришнинг фойдаси йўқлигини сезган Зарнигор секин ўрнидан турди
— Кетма, деди.Сайёра,- айт энди нима қиламан?
— Эрингдан кечирим сўрайсан, катталарни аралаштирасан, ялинасан. Тавба қиласан, садақалар берасан, ярашиб оласан, ИншаАллоҳ
—Йўқ, ҳаммаси тугади, қайнонам яраштирмайди, бунақа бузуқ келин керак эмас,-деди. Кейин йиғи аралаш сўради.
— Зарнигор, кўп совчилар келган деб эшитганман, ўзинг нимага турмушга чиқмагансан? Нимани, кимни кутяпсан?
—Бургутимни!
У ўзига тикилиб, хатто йиғидан тўхтаб қолган дугонасига батафсил тушунтиришни лозим кўрди.
—Бургут ўз фарзандларига қандай қилиб ота танлашини биласанми?
Бу жараён жудаям ҳайратланарли кечади. У дарахт ёки бирор бутадан кичик шохча синдириб олади, уни тумшуғида тутганча баландга кўтарилади ва тумшуғидаги шохча билан айлана бошлайди. Атрофида нар бургутлар йиғилиб парвоз этади. Шу пайт у тумшуғидаги шохчани тушириб юборади ва кузатади. Бургутлардан бири шохчани тутиб олиб, оҳисталик билан унга олиб келиб топширади. У эса шохчани олиб, уни яна ташлаб юборади. Бургут яна тутиб олади, яна унга қайтаради. У эса яна ташлаб юборади... Ва бу ҳолат жуда ҳам кўп марта такрорланади. Агар нар бургут маълум муддат давомида ва бир неча марта тушириб юборилган шохчани ҳар сафар тутиб келтириб берса, бургут ўша нар бургутни танлайди ва улар бирга яшай бошлайди.
Ушбу ҳаракатларда қандай маъно яширинганлиги уларнинг кейинги ҳаётида кўринади.
Улар биргаликда тоғ чўққисига кўтарилади, мустаҳкам ўсимлик пояларидан ин қуради ва иккала бургут ҳам танасидан ўз тумшуғи билан патларини юлиб, инларини тўлдиради, барча тешикларни ёпиб, уяни юмшоқ ва шинам маконга айлантиради. Она бургут бу ерга тухум қўяди ва иккаласи полапон бургутчалар дунёга келишини кута бошлайди. Бургутчалар тухумдан чиққач(улар жуда кичкина, заиф ва яланғоч ҳолатда бўлади), ота-онаси уларни то бироз қувватга киргунича парваришлайди. Қанотлари билан ёмғирдан, қуёш нурларидан асрайди, уларга сув, озуқа ташийди, ва бургутчалар аста катта бўлиб боради. Уларнинг патлари ўсиб, қанотлари ва думлари бақувватлашади. Ҳали бироз кичик бўлса-да, уларни пат қоплайди. Шу пайт ота ва она бургут вақт келганини англайди...
Ота бургут уя четига қўниб олиб, инни қанотлари, тумшуғи билан уриб силкитади, сабаби у уядан ҳамма пат ва момиқни тушириб юбориши, бошида ўзлари шоҳ-шаббадан ясаган қовурғанигина қолдириши керак. Полапонлар эса, ушбу қаттиқ, ноқулай уяда ўтиришар экан, нима бўлаётганини тушунишмайди ҳам: ахир ота-оналари уларга жуда ғамхўр ва меҳрибон эди-ку. Бу орада она бургут қаердандир кичик бир балиқчани тутиб келиб, атайин полапонларига кўриниб турадиган узоқликка қўниб олиб, уни аста майдалаб ея бошлайди. Полапонлар уяда туриб очлигини билдириб чуғурлай бошлайди. Ахир, илгари бундай эмасди-ку... Ота-онаси уларга емиш берарди, сув берарди. Энди эса ҳаммаси тамом бўлди: инлари қаттиқ ва ноқулай, ота-онаси эса уларга озуқа ҳам бермай қўяди
— Ҳалақит бермайманми? —деди—Ўтиравер,-деди Сайёра бир нуқтага тикилганча. Шериги идишларини йиғиштириб кетди.
— Овқатдан ол, болаларинг яхшими? —кўнгил сўраган бўлди Зарнигор.
— Тинч. Ман ойимланикидаман хозир. Шериги тинглаётганини билиб давом этди.
— Эрим телефонимни титкилаб, жанжал кўтарди, уришиб қолдик.
— Ёмон нарса бор эдими?
— Мақсуд Алижонович ёзган СМСларни ўқиб қолибди.
— Нима деяпсан!? У нега сенга хабар ёзади. Иш бўйичами?
—Ажойибсан-а? Нимага иш бўйича ёзаркан. Ёқтириб қопти мани! Шунақа десам, манави сувилонниям авраб юрган экан.
Сайёра ҳозир кетган ҳамшира ҳақида гапираётган эди.
— Вой товба, роса хотинбоз эканлар-ку шифокор жаноблари!
Зарнигор ўртоғига қараб тураркан, секин давом этди
—Тўғрисини айт, эринг ҳайдаб юборганига ачиняпсанми, ёки ҳамширани гапигами?
Сайёра ўзи ҳам билмасди, нега йиғлаётганини.
Аллоҳ ҳаром қилган нарсалар, айниқса, нопоклик инсонни ҳароб қилишини тушунмаётган дугонасига ҳозир гапиришнинг фойдаси йўқлигини сезган Зарнигор секин ўрнидан турди
— Кетма, деди.Сайёра,- айт энди нима қиламан?
— Эрингдан кечирим сўрайсан, катталарни аралаштирасан, ялинасан. Тавба қиласан, садақалар берасан, ярашиб оласан, ИншаАллоҳ
—Йўқ, ҳаммаси тугади, қайнонам яраштирмайди, бунақа бузуқ келин керак эмас,-деди. Кейин йиғи аралаш сўради.
— Зарнигор, кўп совчилар келган деб эшитганман, ўзинг нимага турмушга чиқмагансан? Нимани, кимни кутяпсан?
—Бургутимни!
У ўзига тикилиб, хатто йиғидан тўхтаб қолган дугонасига батафсил тушунтиришни лозим кўрди.
—Бургут ўз фарзандларига қандай қилиб ота танлашини биласанми?
Бу жараён жудаям ҳайратланарли кечади. У дарахт ёки бирор бутадан кичик шохча синдириб олади, уни тумшуғида тутганча баландга кўтарилади ва тумшуғидаги шохча билан айлана бошлайди. Атрофида нар бургутлар йиғилиб парвоз этади. Шу пайт у тумшуғидаги шохчани тушириб юборади ва кузатади. Бургутлардан бири шохчани тутиб олиб, оҳисталик билан унга олиб келиб топширади. У эса шохчани олиб, уни яна ташлаб юборади. Бургут яна тутиб олади, яна унга қайтаради. У эса яна ташлаб юборади... Ва бу ҳолат жуда ҳам кўп марта такрорланади. Агар нар бургут маълум муддат давомида ва бир неча марта тушириб юборилган шохчани ҳар сафар тутиб келтириб берса, бургут ўша нар бургутни танлайди ва улар бирга яшай бошлайди.
Ушбу ҳаракатларда қандай маъно яширинганлиги уларнинг кейинги ҳаётида кўринади.
Улар биргаликда тоғ чўққисига кўтарилади, мустаҳкам ўсимлик пояларидан ин қуради ва иккала бургут ҳам танасидан ўз тумшуғи билан патларини юлиб, инларини тўлдиради, барча тешикларни ёпиб, уяни юмшоқ ва шинам маконга айлантиради. Она бургут бу ерга тухум қўяди ва иккаласи полапон бургутчалар дунёга келишини кута бошлайди. Бургутчалар тухумдан чиққач(улар жуда кичкина, заиф ва яланғоч ҳолатда бўлади), ота-онаси уларни то бироз қувватга киргунича парваришлайди. Қанотлари билан ёмғирдан, қуёш нурларидан асрайди, уларга сув, озуқа ташийди, ва бургутчалар аста катта бўлиб боради. Уларнинг патлари ўсиб, қанотлари ва думлари бақувватлашади. Ҳали бироз кичик бўлса-да, уларни пат қоплайди. Шу пайт ота ва она бургут вақт келганини англайди...
Ота бургут уя четига қўниб олиб, инни қанотлари, тумшуғи билан уриб силкитади, сабаби у уядан ҳамма пат ва момиқни тушириб юбориши, бошида ўзлари шоҳ-шаббадан ясаган қовурғанигина қолдириши керак. Полапонлар эса, ушбу қаттиқ, ноқулай уяда ўтиришар экан, нима бўлаётганини тушунишмайди ҳам: ахир ота-оналари уларга жуда ғамхўр ва меҳрибон эди-ку. Бу орада она бургут қаердандир кичик бир балиқчани тутиб келиб, атайин полапонларига кўриниб турадиган узоқликка қўниб олиб, уни аста майдалаб ея бошлайди. Полапонлар уяда туриб очлигини билдириб чуғурлай бошлайди. Ахир, илгари бундай эмасди-ку... Ота-онаси уларга емиш берарди, сув берарди. Энди эса ҳаммаси тамом бўлди: инлари қаттиқ ва ноқулай, ота-онаси эса уларга озуқа ҳам бермай қўяди