#Ўйлар #odatlar
Hech o'ylab ko'rganmisiz o'zbek jamiyatida aksar insonlar nima hohlaydi? Nima uchun odamlar katta hovli, yangi mashina va dang'illama to'y hohlaydi? Bo'ldi, atiga shu uchta narsa.
Yana o'sha savol - Nima uchun? Aslida o'zlari ham bilmaydi - shunchaki boshqalar shu ishni qilgani uchun taqlid qilish va oqim bilan suzish osonroq. Lekin nima uchun shunday bo'lishi kerak? Bu uchta narsa ularga nima beradi? Nahotki hayotning ma'nosi/mazmuni faqat uy, mashina va to'yda bo'lsa?
Hop, qurbi yetsa qilsin, qandini ursin. Lekin nega qurbi yetmasa qarz qilib bo'lsa ham bu narsalarga erishishi kerak? Nima uchun?
Yaxshi yashash yaxshi, albatta. Yaxshi yashashga bo'lgan harakat ham yaxshi. Lekin moddiyatni birinchi o'ringa qo'yib olganimizdan keyin boshqa qadriyatlar sekin chetga o'tib turishiga to'g'ri keladida - halollik, omonatdorlik, ishonch, mehnatsevarlik, kasbini sevish, qo'yingki "yaxshi yashash mol-dunyoda" tushunchasiga ega bo'lganimizdan keyin oilaviy va diniy qadriyatlarni pastki o'rinlarga surib qo'yishga to'g'ri keladi.
Foizga kredit olamiz - Alloh harom qilgan riboga aralashamiz, qarzni vaqtida uzmaymiz - yolg'on gapiramiz, mehnatsevarlik o'rnini qanday qilib oz ishlab ko'p daromad topish, qisqa vaqt ichida tez pul qilish kabi tushunchalar egallaydi. Bu kabi qadriyatlarni o'zimiz sezmagan holatda farzandlarimizning ongiga ham yoshlikdan singdirib boramiz.
Salman Asif Siddiqi degan Pokistonlik mashxur yozuvchi, faylasuf va pedagog bor. O'sha insonning "Soxta Hudolar Qurshovida" (In The Siege of False Gods) degan kitobida materialism va molparastlik madaniyati butun Islomiy qadriyatlarni jamiyatda yo'qqa chiqarishini tushuntirib o'tgan.
Afsuski, aksar musulmon jamiyatlarda odamlar molparastlikka berilgani uchun jamiyat tanazzulga uchramoqda. Namoz o'qib ro'za tutamiz lekin yashashning mohiyati yaxshi yashashda va yaxshi yashashning yagona yo'li mol-dunyoda degan tushuncha ongimizga singib ketgani uchun boshqa diniy qadriyatlarni bir chetga surib qo'yaveramiz. Vaholanki Islomning faqatgina 1/3 siz va Robbingiz o'rtasidagi ibodatlarni (namoz, ro'za, zakot) o'z ichiga oladi. Islomning qolgan 2/3 qismi esa sizning boshqa insonlar bilan muomala-muosharat, munosabatlar, oldi-berdi va hayotning boshqa jabhalarida namoyon bo'ladi.
Bu haqida har birmiz jiddiy o'ylab ko'rishimiz kerak. Yaponlarni maqoli borku - 1000 milyalik sayohat bitta qadam bilan boshlanadi. Katta o'zgarishlar doimo kichik narsalardan boshlanadi. Buni o'qigan har birimiz hayotimizda molparastlikdan bir oz bolsada voz kechish uchun shu bugun nimadir qilsak, birinchi qadamni tashlasak - aytingchi u nima bo'lishi mumkin?
Iroda Ahmad
AYOLLAR UCHUN ENG YAQIN KANAL