#Foydali
#Malumot
Mavzu: Tuzlar gidrolizi
Tuzlarning dissotsiatsiyalanishidan hosil bo‘lgan ionlarni suv
bilan o‘zaro ta’sirlashuvidan kuchsiz elektrolitning hosil bo‘lishi
gidroliz deb ataladi.
Qanday tuzlar gidrolizi uchraydi?
1.Kuchli asos + Kuchsiz kislota
2.Kuchsiz asos + Kuchli kislota
3.Kuchsiz asosi + Kuchsiz kislota
Qanday tuzlar gidrolizga uchramaydi?
1. Kuchli asos + Kuchli kislota
2. Eritmada choʻkma hosil qiladigan tuzlar CaCO3, BaSO4.
Dastlab sizlarga kuchli va kuchsiz asos va kislotalar haqida maʼlumot berib oʻtaman.
Kuchli deganda shu modda suvda eritilganda suvda yaxshi dissotsiyalanib koʻp miqdorda ionlar hosil qilishga aytiladi.
Kuchsiz deganda esa shu modda suvda eritilganda kam dissotsiyalanib kam miqdorda ionlar hosil qilishga aytiladi.
Asoslar
Kuchli asoslarga ishqoriy va ishqoriy yer metallarning ( Mg va Be dan tashqari ) asoslari misol boʻladi.
Kuchli asos: LiOH, NaOH, KOH, Ca(OH)2
Kuchsiz asoslarga asosan Al(OH)3, Be(OH)2, Mg(OH)2, Fe(OH)3, Zn(OH)2 ni misol qilib ayta olamiz.
Kislotalar
Kuchli kislotalarga kislorodli kislotalarda kislota tarkibidagi kislorod atomlar sonidan vodorod atomlar soni ayriladi, ayrima qiymati 2 va undan yuqori chiqsa kislota kuchli boʻladi, agarda 2 dan kichik chiqsa demak bunday kislotalar kuchsiz kislotalarga misol boʻladi.
Misol uchun: H2SO4
4-2=2 ayrima qiymati 2 ga teng demak sulfat kislota kuchli kislota hisoblanadi.
Misol uchun: H2SO3
3-2=1 ayrima qiymati 1 ga teng ekan demak kislota kuchsiz kislota ekan
Kislorodsiz kislotalardan HCl, HBr, HI lar kuchli qolgan barcha kislorodsiz kislotalar kuchsiz kislotalarga kiradi.
Keling endi gidrolizga uchraydigan tuzlar bilan tanishib chiqamiz.
1. NaOH => Kuchli asos
H2CO3=>Kuchsiz kislota
Na+ kuchli kation va CO3²- kuchsiz anion dan hosil boʻlgan tuz
Na2CO3+H2O=NaOH+CO2+H2O
Kuchsiz tamonidan gidroliz sodir boʻladi, Bizda hozir Anion boʻyicha gidrolizga uchraydi muhit ishqoriy boʻladi.
2. Al(OH)3=> Kuchsiz asos
HCl=> Kuchli kislota
Al³+ kuchsiz kation va Cl¹- kuchli anion yuqorida aytganimdek kuchsiz tamonidan gidroliz sodir boʻladi, muhit kuchliniki boʻladi.
AlCl3+H2O=Al(OH)3+HCl
AlCl3 tuzi kation boʻyicha gidrolizga uchraydi muhit kislotali boʻladi.
3. Al(OH)3=> Kuchsiz asos
H2S=>Kuchsiz kislota
Al³+ kuchsiz kation va S²- kuchsiz anion hosil boʻlgan tuz ham kation ham anion boʻyicha gidrolizga uchraydi, muhit neytral boʻladi.
Al2S3+H2O=Al(OH)3+H2S
Hulosa qilib aytganda qaysi biri kuchsiz boʻlsa shu boʻyicha gidrolizga uchraydi va eritmada nima qolsa shu muhit boʻladi.
Hozir bizda Al(OH)3 choʻkma va H2S gaz eritmada esa H2O qolmoqda suv esa neytral modda demak muhit neytral ekan.
NH4OH => Kuchsiz asos
CH3COOH => Kuchsiz kislota
CH3COONH4 tuz ham kation ham anion boʻyicha gidrolizga uchraydi muhit neytral boʻladi.
Gidrolizga uchramaydi
NaOH => Kuchli asos
HNO3 = > Kuchli kislota
NaNO3 tuzi gidrolizga uchramaydi muhit esa neytral boʻladi.
Gidrolizga ta'sir etuvchi omillar
1. Eritma konsentratsiyasi
2. Harorat
3. Eritma muhiti
Gidroliz reaksiyasini tezlashtiradi
1. Konsentratsiyani kamaytirish ya'ni suv qoʻshish
2. Haroratni koʻtarish
3. Eritma muhitiga nisbatan teskari muhit ega boʻlgan modda qoʻshish
Gidroliz reaksiyasini sekinlashtiradi
1. Konsentratsiyani oshirish ya'ni suvni bugʻlatish
2. Haroratni kamaytirish
3. Eritma muhitiga mos modda qoʻshish
Post foydali boʻlgan boʻlsa like bosib qoʻyasiz yaqinlarga ulashishni unutmanglar.
© Sotvoldiyev Akramjon
🎚️ Kanalga obuna boʻlish
📱 @KIMYO_S_A_00
#Malumot
Mavzu: Tuzlar gidrolizi
Tuzlarning dissotsiatsiyalanishidan hosil bo‘lgan ionlarni suv
bilan o‘zaro ta’sirlashuvidan kuchsiz elektrolitning hosil bo‘lishi
gidroliz deb ataladi.
Qanday tuzlar gidrolizi uchraydi?
1.Kuchli asos + Kuchsiz kislota
2.Kuchsiz asos + Kuchli kislota
3.Kuchsiz asosi + Kuchsiz kislota
Qanday tuzlar gidrolizga uchramaydi?
1. Kuchli asos + Kuchli kislota
2. Eritmada choʻkma hosil qiladigan tuzlar CaCO3, BaSO4.
Dastlab sizlarga kuchli va kuchsiz asos va kislotalar haqida maʼlumot berib oʻtaman.
Kuchli deganda shu modda suvda eritilganda suvda yaxshi dissotsiyalanib koʻp miqdorda ionlar hosil qilishga aytiladi.
Kuchsiz deganda esa shu modda suvda eritilganda kam dissotsiyalanib kam miqdorda ionlar hosil qilishga aytiladi.
Asoslar
Kuchli asoslarga ishqoriy va ishqoriy yer metallarning ( Mg va Be dan tashqari ) asoslari misol boʻladi.
Kuchli asos: LiOH, NaOH, KOH, Ca(OH)2
Kuchsiz asoslarga asosan Al(OH)3, Be(OH)2, Mg(OH)2, Fe(OH)3, Zn(OH)2 ni misol qilib ayta olamiz.
Kislotalar
Kuchli kislotalarga kislorodli kislotalarda kislota tarkibidagi kislorod atomlar sonidan vodorod atomlar soni ayriladi, ayrima qiymati 2 va undan yuqori chiqsa kislota kuchli boʻladi, agarda 2 dan kichik chiqsa demak bunday kislotalar kuchsiz kislotalarga misol boʻladi.
Misol uchun: H2SO4
4-2=2 ayrima qiymati 2 ga teng demak sulfat kislota kuchli kislota hisoblanadi.
Misol uchun: H2SO3
3-2=1 ayrima qiymati 1 ga teng ekan demak kislota kuchsiz kislota ekan
Kislorodsiz kislotalardan HCl, HBr, HI lar kuchli qolgan barcha kislorodsiz kislotalar kuchsiz kislotalarga kiradi.
Keling endi gidrolizga uchraydigan tuzlar bilan tanishib chiqamiz.
1. NaOH => Kuchli asos
H2CO3=>Kuchsiz kislota
Na+ kuchli kation va CO3²- kuchsiz anion dan hosil boʻlgan tuz
Na2CO3+H2O=NaOH+CO2+H2O
Kuchsiz tamonidan gidroliz sodir boʻladi, Bizda hozir Anion boʻyicha gidrolizga uchraydi muhit ishqoriy boʻladi.
2. Al(OH)3=> Kuchsiz asos
HCl=> Kuchli kislota
Al³+ kuchsiz kation va Cl¹- kuchli anion yuqorida aytganimdek kuchsiz tamonidan gidroliz sodir boʻladi, muhit kuchliniki boʻladi.
AlCl3+H2O=Al(OH)3+HCl
AlCl3 tuzi kation boʻyicha gidrolizga uchraydi muhit kislotali boʻladi.
3. Al(OH)3=> Kuchsiz asos
H2S=>Kuchsiz kislota
Al³+ kuchsiz kation va S²- kuchsiz anion hosil boʻlgan tuz ham kation ham anion boʻyicha gidrolizga uchraydi, muhit neytral boʻladi.
Al2S3+H2O=Al(OH)3+H2S
Hulosa qilib aytganda qaysi biri kuchsiz boʻlsa shu boʻyicha gidrolizga uchraydi va eritmada nima qolsa shu muhit boʻladi.
Hozir bizda Al(OH)3 choʻkma va H2S gaz eritmada esa H2O qolmoqda suv esa neytral modda demak muhit neytral ekan.
NH4OH => Kuchsiz asos
CH3COOH => Kuchsiz kislota
CH3COONH4 tuz ham kation ham anion boʻyicha gidrolizga uchraydi muhit neytral boʻladi.
Gidrolizga uchramaydi
NaOH => Kuchli asos
HNO3 = > Kuchli kislota
NaNO3 tuzi gidrolizga uchramaydi muhit esa neytral boʻladi.
Gidrolizga ta'sir etuvchi omillar
1. Eritma konsentratsiyasi
2. Harorat
3. Eritma muhiti
Gidroliz reaksiyasini tezlashtiradi
1. Konsentratsiyani kamaytirish ya'ni suv qoʻshish
2. Haroratni koʻtarish
3. Eritma muhitiga nisbatan teskari muhit ega boʻlgan modda qoʻshish
Gidroliz reaksiyasini sekinlashtiradi
1. Konsentratsiyani oshirish ya'ni suvni bugʻlatish
2. Haroratni kamaytirish
3. Eritma muhitiga mos modda qoʻshish
Post foydali boʻlgan boʻlsa like bosib qoʻyasiz yaqinlarga ulashishni unutmanglar.
© Sotvoldiyev Akramjon
🎚️ Kanalga obuna boʻlish
📱 @KIMYO_S_A_00