MEGA KIMYO ILMI | SOTVOLDIYEV AKRAMJON

Labaratoriya ishlari: Organik birikmalarning sifat analizi.

🟢 1. Uglerod va vodorodni aniqlash.
Quruq bir probirkaga 1 g mis (II) oksid CuO va 0,5 g atrofida analiz qilinadigan organik modda (kraxmal) aralashtiriladi. Qizdirish natijasida kraxmal mis (II) oksidi bilan oksidlanib, uning uglerodi hisobiga CO2 gazi ajralib chiqa boshlaydi va ohak suvini loyqalantiradi. Bu reaksiya kraxmal tarkibida С borligini ko‘rsatadi. Kraxmaldagi vodorod hisobiga esa 1- probirka devorlarida suv tom chilari hosil bo‘ladi. Bu reaksiya kraxmalda vodorod borligini bildiradi.

🟢 2.1. Azot va oltingugurtni aniqlash.
Buning uchun quruq probirka olib, unga ozroq jun yoki soch tolasi solinadi va ustiga kerosindan tozalangan kichkina bo‘lak metall holidagi natriy tushirilib, probirka qisqich bilan qisib olinib, ohistalik bilan spirt alangasida avval sekin, keyin kuchli qizdiriladi. Bunda probirkadagi soch tolalari parchalanib, natriy metali bilan NaCN birikmasiga aylanadi. Oltingugurt esa Na2S ga aylanadi. Qizdirilayotgan probirkaning tagi qip-qizil cho‘g‘ holiga kelganda uni tigelchadagi 10−15 ml sovuq suv ustiga botiriladi. Natijada probirka sinib, uning ichidagi aralashmalar suvga o'tadi va eriydi. Eritmani filtrlab, quyidagicha azot va oltingugurt elementlari olinadi:

🟢 2.2. Azotni aniqlash.
Filtratdan 2—3 ml olib, unga FeSO4 eritmasidan 2−3 tomchi tomizilib, bir-ikki minut qizdiriladi, so‘ngra unga FeCl3 eritmasidan tomiziladi va HCl eritmasi bilan nordonlanganda, berlin lazurining to‘q ko‘k cho'kmasi hosil bo‘ladi, bu organik modda tarkibida azot borligini bildiradi.

🟢 2.3. Oltingugurtni aniqlash.
Eritmaning ikkinchi qismidan organik modda tarkibida oltingugurt bor-yo‘qligini aniqlash uchun foydalaniladi. Buning
uchun eritmaga 0,5 ml 10% li HCl qo‘shib, ustiga qo‘rg‘oshin (II) nitrat Pb(NO3)2 yoki qo‘rg‘oshin (II) asetat eritmasidan quyiladi. Agar qora cho‘kma hosil bo‘lsa (bu hodisa PbS hosil bo‘lganligini ko‘rsatadi), organik modda tarkibida oltingugurt borligidan dalolat beradi.

🟢 3. Galogenni aniqlash.
Galogen borligini tez aniqlash uchun F. Beylshteyn usulidan foydalaniladi. Mis to‘rining uchi spirt alangasida
mis (II) oksidning qora dog‘i bilan qoplanib qolguncha qizdiriladi. So‘ngra sim sovitiladi, uchi analiz qilinayotgan moddaga botiriladi va yana spirt alangasiga tutiladi. Agar birikmada galoid bo‘lsa, alanga chiroyli yashil rangda yonadi.


📎 Milliy sertifikatda kerak boladigan malumotlar!


🔻 Kanalga obuna boʻlish
☑️ @MEGA_KIMYO_ILMI

USTOZLAR DARDI

Garchi sening ko'ngling toza, istaklaring oq,
Ilm olmoq uchun kelgansan, biroq,
Sutkashlik qilsang gar ilm bobida,
Otangning oqargan sochlariga boq,
Onangning yuzidagi ajinlarga boq.

O'zi yemay yedirgan-otang mehnati,
O'zi kiymay kiydirgan-onang himmati,
Qayerlarda qoladi orzu-havasi?
Otangning oqargan sochlariga boq,
Onangning yuzidagi ajinlarga boq.

Sen zafar quchsang, ular sevinar,
Sen andux yutganda, ular kuyinar,
Bolam o'qisin, qiynalmasin deb,
O'zi mehnatlarda g'amga to'yinar...
Otangning mehnatkash qo'llariga boq,
Mehnatdan baromoqlar bo'lgan zo'r qadoq.

O'qi odam bo'l deb nasixat aylab,
Mashg'ulotlar o'tar sizlarga atab,
Siz qochish payida, darsdan ataylab,
Ustozning munkaygan ko'zlariga boq,
Sezilib turadi ko'zida charchoq...

Bir savol beraman, senga ey murid,
Balki to'sattandir, balki bemavrid.
Vijdoning bormi sendek osiyni?
To'xtama ilm ol, ilm-marvarid.

Orzular armonmi, yokida ro'yo?
Bilaman, murakkab fandir bu-kimyo,
Allohdan ilmda yengillik so'ra,
Izlangin, o'qigin uxlashdan ko'ra,
Izlangin, o'qigin, o'ynashdan ko'ra.
Otangning mehnatkash qo'llariga boq,
Mehnatdan baromoqlar bo'lgan zo'r qadoq.


✈️Kimga jo'natishni bilasizlar a⁉️

(Tanbal o'quvchilarga bag'ishlanadi)

Muallif: Kimyo fani o'qituvchisi
✍Abbos Yandashev

🔻 Kanalga obuna boʻlish
☑️ @MEGA_KIMYO_ILMI