Dilnur A'zamov

Bahsli qonun ayrim o‘zgarishlar bilan baribir qabul qilindi: organ xodimlarining videosini montaj qilib tarqatish taqiqlanmoqda

Huquqni muhofaza qiluvchi organ xodimlarini video yoki fotoga olib internetga qo‘ymaslikka oid qonun jiddiy bahslarga sabab bo‘lganidan xabaringiz bo‘lsa kerak.

Ushbu qonun jamoatchilik e’tirozlaridan so‘ng, qayta ishlangan holda qabul qilindi hamda ma’qullandi.

Avvalgi qonun matnidagi "yolg‘on va noaniq ma’lumot" degan so‘zlari chiqarib tashlandi. Yangi tahrirdagi qonun quyidagicha:

huquqni muhofaza qiluvchi organlar xodimlarining jamoat xavfsizligini ta’minlash bo‘yicha xizmat vazifalarini bajarayotgan paytda olingan foto yoki videotasvirni ularni obro‘sizlantirishga olib keladigan tarzda buzib tarqatganlik, shu jumladan internetda tarqatganlik uchun ma’muriy javobgarlik belgilanadi.

Ya’ni organ xodimlarini foto, video tasvirga tushirish va tasvirlarni tarqatish mumkin, bunga taqiq yo‘q. Ammo video yoki fotolarni ularni obro‘sizlantirishga olib keladigan tarzda buzib tarqatmaslik, ya’ni xodimning harakatlari, so‘zlari va yuz bergan holatni buzmaslik, shu maqsadda montaj qilmaslik talab etilmoqda.

Mazkur huquqbuzarlik uchun jazo ham oldingisidan o‘zgartirilgan. Avvalgisida jarima miqdori BHMning 50 barobari sifatida qat’iy belgilangan edi, yangisida jarima miqdori 20 baravardan 50 baravargacha etib belgilandi. Avvalgisida 15 sutka ma’muriy qamoq qat’iy belgilangandi. Yangisida esa 10 sutkagacha qisqartirildi.

Qonun senatorlar tomonidan ma’qullandi.

Manba

#Davlatdasturi2025
#Muhokama_qilamiz

Farmon loyihasiga ko‘ra, mehnati samarali deb topilgan tibbiyot xodimlariga ustama to‘lanishi rejalashtirilgan.

Bundan tashqari, shifokor qabuliga navbatni to‘liq elektron shaklga o‘tkazish, tibbiy sug‘urta joriy etilayotgan hududlarda elektron retseptlarga o‘tish, birlamchi bo‘g‘indagi stomatologiya xizmatini autsorsing asosida xususiy sektorga berish ko‘zda tutilmoqda.

Siz nima deysiz? Bu yerda 👉fikringizni qoldiring.

#Davlatdasturi2025
#Muhokama_qilamiz

Farmon loyihasiga ko‘ra, tuproqning unumdor qatlamini saqlab qolish va yashil hududlarni asrash maqsadida quyidagilar belgilanmoqda:

2025-yil 1-iyuldan boshlab ko‘p qavatli uylar massivlaridagi tuproq va yashil qoplamali umumiy foydalanishdagi hududlarni o‘zboshimchalik bilan betonlashtirganlik, qurilma va konstruksiyalarni o‘rnatganlik uchun javobgarlik choralarini kuchaytirish;

2025-yil 1-avgustdan boshlab pishgan g‘isht o‘rniga penoblok va gazoblok kabi muqobil materiallardan foydalanuvchi qurilish kompaniyalariga "Shaffof qurilish" platformasida ustuvorlik berish;

2026-yil 1-yanvardan boshlab pishgan va xom g‘isht ishlab chiqarishda yer va yer qa’ridan foydalanganlik uchun soliq stavkasi 10 baravarga oshirish;

2027-yil 1-yanvardan boshlab qishloq xo‘jaligiga, tabiatni muhofaza qilish, sog‘lomlashtirish va rekreatsiya maqsadlariga mo‘ljallangan yerlar, tarixiy-madaniy ahamiyatga molik yerlar, o‘rmon va suv fondi yerlarida tuproq karyerlari faoliyatini (qazib olish) taqiqlash;

ko‘p qavatli turarjoylarni loyihalash, qurish va foydalanishga qabul qilishda yerusti va yerosti avtomobil turargohlari bo‘lishini hamda mazkur turarjoylardagi daraxt va yashil maydonlarni sug‘orishda oqova, yomg‘ir va texnik suvlardan foydalanish tizimlarini tashkil etishni majburiy etib belgilash.

Siz nima deysiz? Bu yerda 👉fikringizni qoldiring.

#Davlatdasturi2025
#Muhokama_qilamiz

Farmon loyihasiga ko‘ra, aholining kundalik hayotiga ekologik tamoyillarni singdirish orqali O‘zbekistonda “Ekofaol fuqaro” hayot tarzini keng targ‘ib qilishga qaratilgan “Bir million yashil oila” umummilliy harakati yo‘lga qo‘yilishi belgilanmoqda.

2025-yil 1-iyunga qadar "Bir million yashil oila" umummilliy harakati doirasida alohida platformani ishga tushirish orqali quyidagilarni amalga oshirish rejalashtirilmoqda:

bir sutka davomida kamida o‘n ming qadam yurishni targ‘ib qilish;

yuqori ko‘rsatkichlarga erishganlarga "Ekofaol fuqaro" maqomini berish hamda ular uchun davlat xizmatlaridan foydalanishda 10 foiz chegirma va davlat ulushi 50 foizdan yuqori bo‘lgan banklarda iste’mol kreditini olishda chegirma taqdim etish;

oilaning barcha voyaga yetgan a’zolari "Ekofaol fuqaro" maqomini olganda, ushbu oilaga "yashil oila" maqomini berish hamda ularga har yili lotereya orqali 14 ta elektromobil berish;

aholisining yarmi "yashil oila" maqomini olgan mahallalarda "Eng toza mahalla" va "Eng yashil mahalla" tanlovlarini o‘tkazish va g‘olib bo‘lgan mahallalar jamg‘armasiga bolalar maydonchasini qurish, yashil bog‘ yaratish hamda chiqindi yig‘ish maydonchalarini qurish va chiqindi konteynerlarini o‘rnatishga 500 million so‘m ajratish.

Siz nima deysiz? Bu yerda 👉fikringizni qoldiring.

“Oʻzbekiston – 2030” strategiyasini “Atrof-muhitni asrash va “yashil iqtisodiyot” yili”da amalga oshirish boʻyicha davlat dasturi va uni tasdiqlash toʻgʻrisidagi Oʻzbekiston Respublikasi Prezidenti Farmoni loyihalari ishlab chiqilib, keng jamoatchilik muhokamasi uchun e'lon qilindi.

Davlat dasturi loyihasida 5 ta ustuvor yoʻnalish bo'yicha 2025-yil uchun amaliy chora-tadbirlar, normativ-huquqiy hujjatlar roʻyxati va maqsadli koʻrsatkichlar nazarda tutilmoqda.

Loyihada atrof-muhitni asrash va “yashil iqtisodiyot” masalalari, shuningdek ijtimoiy-iqtisodiy, davlat boshqaruvi, sud-huquq, xavfsizlik va tashqi siyosat yoʻnalishlarida 2025-yilga moʻljallangan keng koʻlamli islohotlar nazarda tutilgan.

Loyiha 2025-yil 22-yanvarga qadar keng jamoatchilik va ekspertlik muhokamalaridan oʻtkaziladi.

Fikr va takliflaringizni qoldirish uchun 👉bu yerga kiring.

Manba

“Qonunlar ruhi” asari boʻyicha suhbatlar davom etmoqda.

Respublika, monarxiya va despotik boshqaruv shakllarining tabiati (tub asosi) nimaga asoslanadi? Ularni nimalar harakatga keltiradi?

👉Qonunlar ruhi. 2-suhbat.
👉Qonunlar ruhi. 3-suhbat.

Muhrim yozyapti:

1000KITOB loyihasining birinchi (2024) yili uchun 20 mlrd so‘m ajratilgan edi. Nazarimda, bu davlatimizning so‘nggi yillarda ma’rifiy sohaga qilgan eng yaxshi, eng mazmunli, eng samarali investitsiyalardan biri bo‘ldi. Chunki bu loyiha bir yilda shunchaki 50 ta yangi kitobni tarjima qilib qo‘ygani yo‘q (menimcha, tariximizda hech qachon bir yilda shuncha ilmiy-ommabop kitob original tilidan o‘zbekchaga o‘girilmagan bo‘lsa kerak), balki o‘zbek tarjima maktabini qayta tiklayapti, tarjimon va muharrirlarning yangi avlodi va qatlamini shakllantiryapti, qotib qolgan ilmiy-ommabop o‘zbek tilini harakatga keltiryapti, katta buyurtma bilan chalajon noshirlik bozorimizni jonlantiryapti. Bu hali "qo‘l bilan ushlab ko‘rsa bo‘ladigan" samaralar. "Mayda-chuyda", lekin aslida katta ahamiyatga ega bo‘lgan boshqa samaralari bundan ham ko‘p. Eng qizig‘i, bu samaralarning birortasiga ma’muriy yo‘l bilan erishilgani yo‘q, hammasi tabiiy (shunday bo‘lishi ham kerak asli). Oddiy qilib aytganda, 1000KITOB loyihasining keltirayotgan va keltiradigan nafi unga bir yilda sarflanishi mumkin bo‘lgan 20 mlrd so‘mdan ancha ko‘p; 1000KITOB hozirgi O‘zbekiston uchun eng kerakli loyihalardan biri.

2023-yili birinchi qaror chiqqanida, men bu loyihaga endi har yili kamida 20 mlrd so‘mdan ajratilar ekan, deb tushungandim. Xuddi "Zakovat" loyihasiga har yili kafolatlangan 50 mlrd so‘m berilganidek. Lekin 2025-yilgi Davlat byudjetidan 1000KITOB uchun 12 mlrd ajratilibdi. Umuman pul ajratilmay, loyiha to‘xtab qolganidan ko‘ra shu ham yaxshi, albatta. Lekin men shu loyihani ozmi-ko‘pmi bilgan, uning samaralarini o‘z ko‘zi bilan ko‘rgan va ulardan foydalangan, shuningdek, o‘zbek tilida o‘n yillar osha yashaydigan va kelgusida boshqa yangi kitoblarga asos, boshlang‘ich nuqta bo‘la oladigan sifatli adabiyotlar yanada ko‘payishini chin ko‘ngildan xohlagan bir o‘zbekistonlik sifatida, xususan, mening ham juda kichik bo‘lsa-da hissam qo‘shilgan Davlat byudjetidan 1000KITOB kabi chinakamiga foydali ma’rifiy loyihalarga har yili kafolatlangan, o‘tgan yilgisidan kam bo‘lmagan mablag‘ ajratilishini xohlardim (har safar inflyatsiya darajasidan kelib chiqib indeksatsiya qilib berilsa, yana yaxshi).

Toki, loyiha tashabbuskorlarida ham, qatnashchilarida ham, uning samaralaridan foydalanadigan o‘zbekistonliklarda ham "bu loyiha kelasi yili ham ko‘ngildagidek, sifatli davom etadimi?" degan xavotir, mavhumlik bo‘lmasin. Xavotirsiz ijod samarali va ta’sirli bo‘ladi.

Monteskyening "Qonunlar ruhi" kitobi bo'yicha ham suhbatlar Youtube'dagi "Fikrat" sahifasida berib boshlandi.

Asar tarjimoni Hamid Sodiq tomonidan sharhlab beriladi.

Bugungi zamonaviy davlatchilikning konseptual asoslarini qo'yib bergan fundamental asar.

👉Qonunlar ruhi. 1-suhbat.

Bir shaharning ikki davlatdagi hududi. Devorning ikki tomonidagi institutsional farqlar

“Mamlakatlar tanazzuli sabablari” (“Why nations fail?”) asari boʻyicha navbatdagi onlayn suhbat boʻlib oʻtdi.

Bugungi oʻzbek jamiyati – talaba-yoshlar, professor-oʻqituvchilar, tadqiqotchilar, davlat xizmatchilari, jamoat tashkilotlari vakillari, umuman barchaning oʻqishi zarur boʻlgan kitob.

👉 1-SUHBAT

#mutolaa
#nazm

Ey, musavvir,  bitta yo‘l chizgin,
Meni olib ketsin mayxonalardan.
Qilichi qinida qirqta alp o‘ldi,
Dunyo zahar tutdi mastonalarday...

Qorajon qo‘lida sichqon yegan ip,
Surxayl kavshadi g‘ozning go‘shtini.
Jandamni tutatdim dudi chiqmadi,
Kimdir yopib qo‘ydi zindon ustini.

Hamon chiqolmayman tubsiz  bu  chohdan,
Ruhimni shol qilib tashladi og‘-u.
Barchinni chizib ber,  yetti yil nima?
Yetmish yil o‘tsa ham kutgan bo‘lsin u.

Millatning ko‘zini ochiq tasvirla,
Basir sinchilarning bashorati talx.
Yag‘rinida panja ko‘rinmasa ham,
O‘zining alplarin taniy olsin xalq.

Kimdir shon talashdi jonidan kechib,
(tuslandi bu tarix, qoldirmadi iz).
Ular chaqa emas,  tushib qolmasin,
Vatanning cho‘ntagin butun qilib chiz.

Bu chirkin siyosat osmonning yana,
Yuziga paranji tutgan pallada.
Sen shunday tasvirla,
Burg‘u chalganday,
Shoirlar hayqirib chiqsin dahmadan.

Keyin nima bo‘lar?
Keyin...
bilmadim.
Bilmadim,  bir chetda qolsa hamki taxt,
Yana uch-to‘rt zina tepaga chiqib,
Suratni madh etib yashamasin  xalq.

Ey,  musavvir...

©️Najmiddin Ermatov

#mutolaa
#nazm

Ungacha chidayver, bovurim,
Simobday yutilsa havolar.
Ungacha yag‘rindan yag‘irin
Tulporlar olarda davolab.

Ungacha, kuyuklim, suyukling
Ayozda ko‘z yoshi muzlasa,
Chidayver, chidaysan bu yukning
Ipini bahorlar uzmasa.

Ungacha qushlarning ortidan
Daraxtlar uchadi ollanib.
Qaqshagan daryolar yurtida
Og‘ochday qolarsan zorlanib.

Otang ham chidagan, siqilma,
Egatga esh bilib boshini.
Ostonang boshiga tig‘ ilma,
O‘g‘riga yedirgin oshingni.

Baxtiday yorilib tovoni
Orzusi kuluk bu onalar
Ungacha chidatib dunyoni
Tug‘adi sendayin bolalar.

Chidayver g‘urbatda mehnatdan
Non topgan hech kimsa o‘lmas-a?
Bu chidoq qon surar, albatta,
Bolang ham chidaydi o‘lmasa.

Chidovga o‘rgatgin barchani
G‘oyibdan kelguvchi kungacha.
Chidayver, ming yillik archaning
Umri ham tugaydi ungacha.

Qismating quyadi quloqqa:
"Xislat bu, emasdur illating!"
Chidash-la borursan uzoqqa,
Ungacha bormaydi millating...

Ungacha chidayver, bovurim.

Najmiddin Ermatov

“Mamlakatlar tanazzuli sabablari” (“Why nations fail?”) asari boʻyicha darslar boshlandi.

Asar juda katta ilmiy tadqiqotlar va oʻrganishlar asosiga qurilgan. Unda mamlakatlarning tanazzuliga sabab boʻlgan omillar tahlil qilinadi, bir nechta qarashlar taqqoslanadi. Joriy yilda tadqiqotlari natijalari uchun iqtisodiyot sohasida Nobel mukofoti sovrindorlari boʻlgan mualliflar siyosiy institutlarga katta ahamiyat qaratishgan.

Bugungi oʻzbek jamiyati – talaba-yoshlar, professor-oʻqituvchilar, tadqiqotchilar, davlat xizmatchilari, jamoat tashkilotlari vakillari, umuman barchaning oʻqishi zarur boʻlgan kitob.

Siyosatshunos Hamid Sodiq “Siyosatshunoslar klubi”da kitob boʻyicha onlayn darslarni boshladi.

👉 1-QISM. KIRISh.

8-dekabr — O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi kuni!

Bosh qonunimiz — asosiy o'qyo'riq, erkimizning timsoli va mamlakatimiz istiqbolining asosi.

Bayram muborak bo‘lsin!