Inattentional blindness – bu insonning e'tiborini boshqa narsaga qaratganida, yaqin atrofda sodir bo‘layotgan muhim voqea yoki obyektni sezmay qolishi hodisasidir. Bu tushuncha kognitiv psixologiyada keng o‘rganilgan bo‘lib, odamlarning ongli ravishda faqat ma’lum bir narsaga e’tibor berishi natijasida boshqa narsalarni payqamasligi bilan bog‘liq.
Misol:
Mashhur eksperimentlardan birida, ishtirokchilarga basketbol o‘yinini kuzatish va to‘p uzatishlar sonini sanash topshirig‘i beriladi. Shu paytda, gorilla kostyumidagi kishi maydonga kirib, yurib o‘tadi. Ko‘pchilik tomoshabinlar to‘pni kuzatishga e’tibor qaratganlari uchun gorillani umuman sezmaydi.
Hayotiy misollar:
• Haydovchi mobil telefonga chalg‘iganida, yo‘lda piyodani ko‘rmay qolishi.
• Shifokor tibbiy tasvirlarni ko‘rib chiqayotganda, kamdan-kam uchraydigan patologiyani sezmay qolishi.
• Xavfsizlik xodimi ekranni kuzatayotgan paytda kutilmagan tahdidni payqamasligi.
Bu hodisa inson miyasining axborotni qayta ishlash chegaralanganligini va e'tibor qaratilmagan narsalar sezilmasligi mumkinligini ko‘rsatadi.
Misol:
Mashhur eksperimentlardan birida, ishtirokchilarga basketbol o‘yinini kuzatish va to‘p uzatishlar sonini sanash topshirig‘i beriladi. Shu paytda, gorilla kostyumidagi kishi maydonga kirib, yurib o‘tadi. Ko‘pchilik tomoshabinlar to‘pni kuzatishga e’tibor qaratganlari uchun gorillani umuman sezmaydi.
Hayotiy misollar:
• Haydovchi mobil telefonga chalg‘iganida, yo‘lda piyodani ko‘rmay qolishi.
• Shifokor tibbiy tasvirlarni ko‘rib chiqayotganda, kamdan-kam uchraydigan patologiyani sezmay qolishi.
• Xavfsizlik xodimi ekranni kuzatayotgan paytda kutilmagan tahdidni payqamasligi.
Bu hodisa inson miyasining axborotni qayta ishlash chegaralanganligini va e'tibor qaratilmagan narsalar sezilmasligi mumkinligini ko‘rsatadi.