INSONLARGA YO‘LIQQANDAGI SUNNATLAR1) Birinchi salom bermoq.
Rasululloh sollallohu alayhi va sallamdan: «Eng yaxshi musulmonchilik qaysi?» deb so‘rashdi. Shunda u zot: «Taom ulashishing hamda tanigan, tanimaganingga salom berishing», dedilar (Imom Buxoriy va Imom Muslim rivoyati).Rasululloh sollallohu alayhi va sallamning oldilariga bir kishi keldi va
«Assalomu alaykum», deb salom berdi. U zot unga javob qaytardilar va:
«O‘nta», deb qo‘ydilar. Keyin yana bir kishi kelib:
«Assalomu alaykum va rohmatulloh», dedi. U zot unga ham javob qaytardilar va:
«Yigirmata», deb qo‘ydilar. So‘ngra yana bir kishi keldi-da:
«Assalomu alaykum va rohmatullohi va barokatuh», dedi. U zot unga javob qaytargach:
«O‘ttizta», dedilar (Imom Abu Dovud rivoyat qilgan, Imom Termiziy «hasan» degan).
Ey birodar, Alloh bizga tavfiq bersin! Salomni yarimta berib yurgan kishi qanchalar hasanotdan mahrum bo‘lib qolayotganini qarang. Vaholanki, u o‘sha soniyaning o‘zida 30 ta hasanani, Alloh taolo uni eng ozi 10 ga ko‘paytirib berishini hisobga olsak, 300 ta hasanotni qo‘lga kiritishi mumkin edi.
Shunday ekan, siz salomni to‘la berishga, alikni to‘la qaytarishga tilingizni o‘rgating, toki ulug‘ ajrlardan mahrum bo‘lib qolmang.
2) Ko‘rishgan kishi bilan ajrashayotganida ham salom bermoq.
Rasululloh sollallohu alayhi va sallam aytadilar:
"Sizlardan biringiz bir majlisga kelsa, salom bersin, qaytmoqchi bo‘lsa, yana salom bersin. Birinchi salom ikkinchisidan haqli emas."
(Imom Abu Dovud va Imom Termiziy rivoyati).Ya’ni, ikkinchi salomning ahamiyati birinchisinikidan kam emas.
Musulmon kishi bir kun davomida uydan kirib-chiqishda, yig‘inlarda, ko‘cha-ko‘yda, ish joyida, telefondagi muloqot va boshqa holatlarda ushbu sunnatga necha marta duch keladi. Agar u har doim bu sunnatga amal qilib yursa, bir kunning o‘zida o‘nlab sunnatlarga amal qilgan, yuzlab savoblarga ega bo‘lgan bo‘ladi.
3) Tabassum bilan ro‘baro‘ bo‘lmoq.
Nabiy sollallohu alayhi va sallam aytadilar:
"Yaxshi amaldan biror narsani arzimas sanama, hatto bir birodaringga ochiq chehra bilan yo‘liqishni ham."
(Imom Muslim rivoyati).4) Ikki qo‘l bilan ko‘rishmoq.
"Ikki musulmon bir-birlariga yo‘liqib, qo‘l berib ko‘rishar ekan, ular hali ajralmay turib, albatta, ularning gunohlari mag‘firat qilinadi."
(Imom Abu Dovud, Termiziy va Ibn Moja rivoyat qilgan).
Imom Navaviy aytadilar: "Bilginki, qo‘l berib so‘rashish har ko‘rishganda mustahabdir."
Shunday ekan, ey do‘stim, siz har bir inson bilan unga salom berib, tabassum qilgan holda ikki qo‘l bilan ko‘rishar ekansiz, shu lahzaning o‘zida uchta sunnatni bajarayotgan bo‘lasiz.
5) Go‘zal so‘z.
Alloh taolo marhamat qiladi:
وَقُل لِعِبَادِي يَقُولُوا الَّتِي هِيَ أَحْسَنُ إِنَّ الشَّيْطَانَ يَنزَعُ بَيْنَهُمْ إِنَّ الشَّيْطَانَ كَانَ لِلْإِنسَانِ عَدُوا مُّبِينًا (٥٣)"
Ey Muhammad, bandalarimga dengki, eng go‘zal so‘zlarni aytsinlar. Albatta, shayton ularning orasini buzadi. Albatta, shayton inson uchun ochiq-oydin dushmandir."
(Isro surasi, 53-oyat).
Nabiy sollallohu alayhi va sallam aytadilar:
"
Yaxshi so‘z sadaqadir."
(Imom Buxoriy va Imom Muslim rivoyati).
Yaxshi so‘zlar deganda zikr, duo, salom-alik, chiroyli xulq, yaxshilikka buyurish, yomonlikdan qaytarish kabi xayrli so‘zlar tushuniladi.
🔵Yaxshi so‘z insonni shaydo qiladi, uning qalbiga rohat baxsh etadi, unga xotirjamlik olib keladi.
🔵Yaxshi so‘z mo‘min kishining qalbidagi nurga, hidoyat va xayriyatga dalolat qiladi.
Aziz do‘stim! Siz butun hayotingizni ertadan kechgacha yaxshi so‘z bilan obod qilishni o‘ylab ko‘rdingizmi?!
Ota-onangiz, jigarporalaringiz, ayolingiz, farzandlaringiz, qo‘shnilaringiz, do‘stlaringiz, hamkasblaringiz va boshqalar bilan yaxshi so‘z asosida muloqot qilish bilan dunyoyu-oxiratingizni Jannati Na’imga aylantirishni xohlamaysizmi?!
#sunnat_uchun
