-- Демак сенинг яқин инсонинг эканманда?
Мана сенга сўз ўйини Алия. Ўстингдан кулишига замин яратиб бердинг. Аслида бугун уни анча кайфияти яхшидек. Сал нарсага кулиб туришини ўзим кўрмаганимда, ўла қолсам ҳам ишонмасдим.
-- Ҳечда. Унақа эмас. У Европа, бу ерга алоқаси йўқ. Бизда ёмон кўрганларни сенлашади.
-- Яхши. Мени сизласанг, ундай эмаслигига ишонаман. Бўлмаса, Европача ҳаёл суриб юравераман.
Бунча ёмон бўлмаса бу. Мени сизлашга мажбур қилябдими?
-- Яхши...
Баҳслашмадим. Негаки, бошида жаҳл қилиб айтдиму, энди ўзимга ҳам ғалати тутилаётган эди. Бир гал айтганини қилсам қилибман. -- Нега келдингиз?
Тезроқ ичкарига кириш учун мақсадга ўтдим.
-- Онам йўборди...
-- Нима?
Жавобидан жинни бўлиб қолай дедим. Уни эса парвойи фалак.
-- Ҳа нима, мени соғингани учун келган, деб ўйладингми?
Очиқчасига ўстимдан кулди. Бу даражага борган деб ўйламаган эдиму, аммо келишига онаси сабаблиги ҳаёлимга ҳам келмаган эди. -- Биринчи учрашувда айтганимдек, сенга кўзим учиб тургани йўқ. Қолаверса, сен мени дидимга умуман тўғри келмайсан. Камига, бўлачак поччанг билан, ўлдим, куйдим, қилиб юрганинг ортиқча.
-- Мақсад?
Йўзига тарсаки тортиб юборишдан ўзимни тийиб, тишимни тишимга босиб сўрадим.
-- Онам саратонга чалинган.
У ҳам жавобни куттирмай айта бошлади. -- Қанча умри қолганини билмайман. Шундоқ ҳам умри касалхонада утаябди... Тасуфки, онамни танлаган қизи сен бўлдинг. Бу менга ёқмасада сенга уйланишга мажбурман. Уни ҳурсанд бўлиши учун қўлимдан келган ҳамма ишни қиламан. Ҳатто, бу сендек бошқасига ошиқ қизга уйланиш бўлса ҳам. Сендан илтимос қаршилик қилиб тўйни чузма. Уларни ортиқча вақтлари йўқ.
Оҳирги сўзларини жуда секин, аммо дартли айтганини сездим. Мана энди уни тушунгандек бўлаябман. У шунчаки, касалманд онасини ҳурсанд қилишни истайди.
-- Онангиз учун афсуздаман...
Энди оғиз очган эдим ҳам гапим Азизни йўзига келиб тушган мушт сабаб чала қолди. Хира ой нурида бу Шоҳруҳ эканлигини англаб, эсим оғиб қолай деди.
-- Шоҳрух бўлди қилинг.
Аҳмоқ ошиғимни тўхтатмоқчи бўлганимда, Азиз ҳам унга жавоб қайтарди. Иккисини айира олмай, бир муддат ҳалак бўлдим. Сўнг фойдасиз ўринишлардан воз кечиб, -- Баттар бўлларинг.
Дея, уйим тамон югурдим.
Товба мен қачон бунчалик разил булишга улгурдимаа... уларни муштлашаётганини куриб ҳурсанд булганимничи....хих улар мен улардан ололмаган аламларимни бир- биридан олиб беришаётгандек эди гуё...
Ҳонамда утирибман деразадан қарашга юзим чидамаябди....бир- бирини улдириб қуйсая...ҳаёлимга келган фикрдан қурқиб тезда дераза тамон ошиқдим...не кòз билан курайки ёнларида учинчи одам пайдо булибди. У икки тентакни айириш билан овора, юзи яхши кòринмаябди. Ким булдийкан бу...юқ юқ ахир бу акамку...албаттада бошқа ким ҳам буларди тентак...асабий пешонамга шаппатладим. Бир зум қайтиб чиқиш ҳаёлимга келди...аммо бир зумгина ва тезда фикримдан қайтдим. Ҳудди ҳонамга бостириб келадигандек эшик деразамни қулфлаб, деразамни пардасигача ёпиб қуйдим.
***
Тонгни, қандай отганини ҳам билмайман. Асрга татигулик тонг отди, ўзи ҳам. Вақт тўхтаб қолгандек эди мен учун. Оёғи куйган товуққа ўхшаб, хонамни гир айланиб юрдим эрталабгача. Уй қамоғига ҳукм қилингандек хонамдан чиқолмаётганимни, айтмаса ҳам бўлар а?
Акамга ҳақиқатларни айтиб бергим келябди. Лекин бундан кўплар азоб чекишини ўйласам. Айтганим билан нима ўзгаради? Акам, Шоҳруҳни опамдан тортиб олиб, менга бериб қўядими? Ҳеч қачон, ундай қилмайди. Ё Шоҳруҳни ўлдириб қўяди. Ё умрини қамоқда чиритади. Гарчи, Асални қурбонига айланган бўлса ҳам, Шоҳруҳ у билан бирга бўлган ва энди буни ҳеч ким ўзгартира олмайди.
Акром акамни ўзи ҳам бир умр номуссиз синглисига куйиб ўтадими? Йўқ, мен бундай қилолмайман. Балки Шоҳруҳ ҳам қачондир қамоқдан чиқар. Аммо оиламизга Асални иши бир умрга тамға бўлиб қолади. Ҳаммани бахтсиз қилгандан кўра, ўзим бахтсиз бўлганим яхши. Айтмайман, билмагани ҳамма учун яхши. Баъзи сирлар, сирлилигича қолгани авзал. Қолаверса, Шоҳруҳ ҳам, Асалга уйланишга рози.
Мана сенга сўз ўйини Алия. Ўстингдан кулишига замин яратиб бердинг. Аслида бугун уни анча кайфияти яхшидек. Сал нарсага кулиб туришини ўзим кўрмаганимда, ўла қолсам ҳам ишонмасдим.
-- Ҳечда. Унақа эмас. У Европа, бу ерга алоқаси йўқ. Бизда ёмон кўрганларни сенлашади.
-- Яхши. Мени сизласанг, ундай эмаслигига ишонаман. Бўлмаса, Европача ҳаёл суриб юравераман.
Бунча ёмон бўлмаса бу. Мени сизлашга мажбур қилябдими?
-- Яхши...
Баҳслашмадим. Негаки, бошида жаҳл қилиб айтдиму, энди ўзимга ҳам ғалати тутилаётган эди. Бир гал айтганини қилсам қилибман. -- Нега келдингиз?
Тезроқ ичкарига кириш учун мақсадга ўтдим.
-- Онам йўборди...
-- Нима?
Жавобидан жинни бўлиб қолай дедим. Уни эса парвойи фалак.
-- Ҳа нима, мени соғингани учун келган, деб ўйладингми?
Очиқчасига ўстимдан кулди. Бу даражага борган деб ўйламаган эдиму, аммо келишига онаси сабаблиги ҳаёлимга ҳам келмаган эди. -- Биринчи учрашувда айтганимдек, сенга кўзим учиб тургани йўқ. Қолаверса, сен мени дидимга умуман тўғри келмайсан. Камига, бўлачак поччанг билан, ўлдим, куйдим, қилиб юрганинг ортиқча.
-- Мақсад?
Йўзига тарсаки тортиб юборишдан ўзимни тийиб, тишимни тишимга босиб сўрадим.
-- Онам саратонга чалинган.
У ҳам жавобни куттирмай айта бошлади. -- Қанча умри қолганини билмайман. Шундоқ ҳам умри касалхонада утаябди... Тасуфки, онамни танлаган қизи сен бўлдинг. Бу менга ёқмасада сенга уйланишга мажбурман. Уни ҳурсанд бўлиши учун қўлимдан келган ҳамма ишни қиламан. Ҳатто, бу сендек бошқасига ошиқ қизга уйланиш бўлса ҳам. Сендан илтимос қаршилик қилиб тўйни чузма. Уларни ортиқча вақтлари йўқ.
Оҳирги сўзларини жуда секин, аммо дартли айтганини сездим. Мана энди уни тушунгандек бўлаябман. У шунчаки, касалманд онасини ҳурсанд қилишни истайди.
-- Онангиз учун афсуздаман...
Энди оғиз очган эдим ҳам гапим Азизни йўзига келиб тушган мушт сабаб чала қолди. Хира ой нурида бу Шоҳруҳ эканлигини англаб, эсим оғиб қолай деди.
-- Шоҳрух бўлди қилинг.
Аҳмоқ ошиғимни тўхтатмоқчи бўлганимда, Азиз ҳам унга жавоб қайтарди. Иккисини айира олмай, бир муддат ҳалак бўлдим. Сўнг фойдасиз ўринишлардан воз кечиб, -- Баттар бўлларинг.
Дея, уйим тамон югурдим.
Товба мен қачон бунчалик разил булишга улгурдимаа... уларни муштлашаётганини куриб ҳурсанд булганимничи....хих улар мен улардан ололмаган аламларимни бир- биридан олиб беришаётгандек эди гуё...
Ҳонамда утирибман деразадан қарашга юзим чидамаябди....бир- бирини улдириб қуйсая...ҳаёлимга келган фикрдан қурқиб тезда дераза тамон ошиқдим...не кòз билан курайки ёнларида учинчи одам пайдо булибди. У икки тентакни айириш билан овора, юзи яхши кòринмаябди. Ким булдийкан бу...юқ юқ ахир бу акамку...албаттада бошқа ким ҳам буларди тентак...асабий пешонамга шаппатладим. Бир зум қайтиб чиқиш ҳаёлимга келди...аммо бир зумгина ва тезда фикримдан қайтдим. Ҳудди ҳонамга бостириб келадигандек эшик деразамни қулфлаб, деразамни пардасигача ёпиб қуйдим.
***
Тонгни, қандай отганини ҳам билмайман. Асрга татигулик тонг отди, ўзи ҳам. Вақт тўхтаб қолгандек эди мен учун. Оёғи куйган товуққа ўхшаб, хонамни гир айланиб юрдим эрталабгача. Уй қамоғига ҳукм қилингандек хонамдан чиқолмаётганимни, айтмаса ҳам бўлар а?
Акамга ҳақиқатларни айтиб бергим келябди. Лекин бундан кўплар азоб чекишини ўйласам. Айтганим билан нима ўзгаради? Акам, Шоҳруҳни опамдан тортиб олиб, менга бериб қўядими? Ҳеч қачон, ундай қилмайди. Ё Шоҳруҳни ўлдириб қўяди. Ё умрини қамоқда чиритади. Гарчи, Асални қурбонига айланган бўлса ҳам, Шоҳруҳ у билан бирга бўлган ва энди буни ҳеч ким ўзгартира олмайди.
Акром акамни ўзи ҳам бир умр номуссиз синглисига куйиб ўтадими? Йўқ, мен бундай қилолмайман. Балки Шоҳруҳ ҳам қачондир қамоқдан чиқар. Аммо оиламизга Асални иши бир умрга тамға бўлиб қолади. Ҳаммани бахтсиз қилгандан кўра, ўзим бахтсиз бўлганим яхши. Айтмайман, билмагани ҳамма учун яхши. Баъзи сирлар, сирлилигича қолгани авзал. Қолаверса, Шоҳруҳ ҳам, Асалга уйланишга рози.