Asilbek Tukhtaboev

O'tkan kunlar kitobi,muallif juda ko'p joyda uzoq vaqt sukut saqlashdi degan gapni ishlatadi.

Avvalgi insonlar muhim gaplari bo'lsagina gapirishgan,hozir jim turmaslik uchun gapiramiz,har narsani.

Gapirmagan gaplarimdan koʻra, gapirgan gaplarimga koʻproq afsuslanaman degandi.(Aziz aka Rahimov)

Nega sukut saqlashgan gapirishni o'rniga,gapirishdan ko'ra muhimroq ishlari bor edi.

Muhim ishlari haqida fikrlash yoki qo'llaridagi tasbeh orqali zikr qilish.

Bizda ikkisi ham yo'q,muhim maqsadi,muammosi bor odam soxtaliklarga vaqti bo'lmaydi.

Qadr beriladigan qiymatiga qarab bo'ladi.Erishiladigan qiymat qanchalik katta yoki kichik,shunga qarab muhimlik darajasi belgilanadi.

Qilayotgan ishlarimiz,fikrlarimiz nimani hisobiga bizga muhim ko'rinyapti,o'ylab ko'rish kerak.

Soxtasi muhim ko'rinadi,haqiqiysi bo'lmasa.

@AsilbekTukhtaboev_blog

Birinchi fikr chalg'itadi (harakatlarimiz gapiradi)

Hayolimizga 1 kunda 50 000 tacha fikr kelar ekan.Bir nechtasini gapiramiz,amal qilamiz,xulosalar chiqaramiz.

Birinchi kelgan fikr to'g'ri bo'ladi degan gap bor aslidachi.Fanda Aynshtelung effekti bor ekan (Raqamlar uchun yaralgan idrok kitobida).

Bunda xayolimizda turgan yoki birinchi kelgan fikr yangi va yaxshiroq g'oyalarni topishga xalal beradi deyilgan.

Birinchi kelgan fikr to'g'ridek tuyuladi va chalg'itadi,u boshqa fikrlarni o'ylab ko'rishimizga to'siq qo'yadi.Boshqa fikr kelgunicha gapirib,harakat qilib yuboramaiz (noto'g'ri qarorlar,javoblar,jaxlning chiqib ketishi shundan bo'lsa kerak).

Har bir ko'rgan,eshitgan harakatlarimizga nisbatan xayolimizda fikr paydo bo'ladi va shu bizning fikrlashimiz.

Yaxshi-yomon fikrlar deyarli hammaning xayoliga keladi.Farq,shu fikrlarni qanchalik tashqariga, harakatlarimizga ko'chirishimizda.

Noto'g'ri fikrlarni qanchalik darajada harakat,gap,yuz ko'rinishimizga olib chiqmaymiz,shu darajada kuchlimiz.

Harakatlarimiz bilan o'lchanamiz,ichki tasavvurimiz bilan emas
-ichki tasavvur "daraxt foydali" desa,
-harakatimiz "daraxt shohini sindirish" bo'lsa biz zararli inson bo'lib hisoblanamiz.

@AsilbekTukhtaboev_blog

Sekin,sekin ko'l bo'lur

Charhpalak tez aylantirilsa hech narsa aniq ko'rinmaydi.Sekinlashtirilsa hammasini alohida,aniq ko'rib olish mumkin (Abdukarim aka Mirzayev)

Rivojlanish,tajriba,natija sekin-sekin keladi va ular yig'ilib boradi.Sekin,sekin erishilgan narsalar mustahkam,qadrli,foydaliroq bo'ladi.

Tezroq iloji yo'qmi,bor.Tez yo'l tanlansa,eng muhim ishlar chetda qolib,boshqa ishlarga chalg'ib ketiladi,o'zimiz sezmay ham qolamiz.Eng muhim ko'nikmalar(tajriba) yig'ilmay qoladi.

Umr ham shunday,agar tahlil qilinmasa juda tez o'tib ketadi.Tez o'tsa ma'no yo'qolib qoladi,huddi charhpalak tez aylansa hech narsa aniq ko'rinmaganidek.

Shunga aytishsa kerak,tahlil qilinmagan hayot yashashga arzimaydi deb.

Sekin ketayotgan bo'lsa ham,to'g'ri yo'lni izlab,topib,tahlil qilib harakat qilaverish kerakki,zero toma,toma ko'l bo'lur.

Bir tomib,bir tommay tursa (intizom bo'lmasa) hovuz ham to'lmasligi mumkin 😊

@AsilbekTukhtaboev_blog

Imkonsiz qilib qo'yish

Har narsa chalg'itishga,vaqtimizni olishga tayyor.Hamma ishni ham o'zimiz xohlab qilmaymiz.O'rganib qoldik va o'zimizga yo'q deyish juda qiyin.

Foydasiz,gunoh ishlarni qilib qo'yamiz,bilamiz shu vaqtda foydali ish qilishimiz mumkin va o'zimiz shuni xohlaymiz.

Yomon odatlarni tashlash uchun barcha yo'llar qilib ko'riladi,irodamiz yetmay orqaga qaytib qolaveramiz.

Nega orqaga qaytib qolamiz,orqaga qaytish yo'li borligi uchun.

Tanlov imkoniyati qancha ko'paysa,xato qilish ehtimolingiz ham shuncha ko'payadi.

Orqaga qaytish yo'llarini olib tashlang,orqaga qaytish imkonsiz bo'lsin.Shunda sizda faqat oldinga yurish tanlovi bo'ladi xolos.

Misol uchun:muammo telefonmi,knopkali yoki zaryadi ozga yetadigan oddiy telefon(ishlatgani uyaladigan darajada),vaqtimizni juda ko'p ishlarga tejab beradi.

O'zingizga yo'q deya olmaganingiz sari,natija sizdan shuncha uzoqlashib boradi.

@AsilbekTukhtaboev_blog

Qo'shib olsa bo'ladi +

Muhim va muhim bo'lmagan ishlar bor,holatimizga bog'liq (yosh,oilali,talaba,majburlik…)

Muhim bo'lmagan ishlarda g'alaba qozonish,muhimlarida yutqazishga olib keladi.

Holatdan kelib chiqib eng muhim ishlarni tanlab olish va ularga bor kuch bilan harakat qilish ko'proq foyda beradi.

Talaba(o'qish,o'rganish),oila(bola tarbiyasi,muhit),yoshlik(qobilyatni topish).Yana hammaga kerakli to'g'ri fikrlash,tushunish,halollik,rostgo'ylik...

Soch,kiyim,telefon,ovqat,odamlarni gapi,aylanishlarga zo'r e'tibor beradiganlarni ko'rasiz lekin eng muhim hususiyatlari yo'q bo'lsa,foydasi yo'q,natija ham shularga mos bo'lsa kerak.

Eng keraklilarni to'plang,qolganlarini qo'shib olasiz,bozordan sotib olgandek.

Mashinasi bor odam yangi balon,ro'l,eshik sotib olib almashtira oladi.Mashina(eng muhimi) bo'lmasa qolgan buyumlar ishlamaydi.

Vaqtida e'tibor berilmasa 2,3 barobar qiyinlashadi.Vaqtida e'tibor bermadikmi hozir ham kech emas.Faqat tan olish kerak.

@AsilbekTukhtaboev_blog

Zerika olsak faqat yutamiz

Shoirlarning bir gapini eshitdim,ilhom bu yolg'on narsa,o'tirish kerakda,yozishni boshlash kerak.

Ish,darsimiz bor,endi o'rganaman,o'qiyman deb o'tiramiz.Tezda boshqa ish qilgimiz kelib,turib ketamiz.Insta yoki YouTube ga kiramiz yengil.

Qiyinga o'xshaydi,yoki rostdan qiyinmi,xotiramiz pastmi yo.Menimcha yo'q,biz tez zerikib qolamiz.

Bir narsani ustida soatlab o'tira olsak,albatta yechim topiladi,nimanidirni tushunishni boshlaymiz eng kamida.

Zerikib qolayotgan bo'lsak,chidab,zerikib bo'lsa ham o'tirib bersak,hammasini o'rgansa bo'ladi.

Har doim nimadandir zerikamiz,ya'ni butun umr zerikish qolib ketmaydi.

Hozir chidab bera olmasak,ishimiz,o'rganadigan narsamiz qolib ketadi halos.

Eng yaxshi vaqt hozir,keyinga qoldirish faqat qiyinlashtiradi.

Ilhom ish boshlangandan keyin keladi,tushunish ham shunday ekan.

@AsilbekTukhtaboev_blog

1.Ilmli bo'lish xato qilishni to'xtatmaydi.Har doim xato qilamiz.

Ilm xatoni ko'rishni,tan olishni va tezroq tuzatishni o'rgatadi.

2.Boshqalarni xatolarini kechira olmaysan,o'zingnikini esa osongina kechirasan.

O'zingni nega kechirasan,chunki niyating yaxshi ekanligini bilasan.Boshqalarni niyatini bilishni iloji yo'q,ularning niyati ham yaxshi bo'lishi mumkin.

3.Yo'lni boshida tanlash kerak bo'lsa,seni eng ko'p o'zgartira oladigan yo'lni tanla.

Nega eng ko'p o'zgartiradigan.O'zgarish bu o'rganishdir.Qancha o'zgarishga majbur bo'lsang,shuncha ko'proq o'rganasan.

Tanlash imkoning yo'q,faqat bitta yo'ling bo'lsa,o'sha yo'ldan to'xtama shundagina tanlash uchun yo'llar chiqadi.

4.Senda yo'q 1 ta narsadan norozi bo'lsang,shukur qilishing kerak bo'lgan 99 ta narsang bor.

O'zingda borlari haqida o'yla.Ko'proq narsaga erishishni xohlash noshukirlikdan emas,maqsadga yetish uchun bo'lgani yaxshi

5.Nimadan boshlashni bilmasang,qilmoqchi bo'lgan ishingni eng yaxshi kim qiladi,unga taqlid qilishni boshla.

Qachondir o'zingni yo'lingni topib olasan albatta,faqat boshlagan bo'lsang.

Blog ham,gaplar ham @azizrakhimov_blog ,@aziz_rahimov_podcast, @azizrahimov_twitter.shu akaga taqlid qilishdan boshlangan.Hozir ham taqlid bo'ldi😊

@AsilbekTukhtaboev_blog

Men ayttimmi,yoki siz shunday deb o'ylaysizmi?

Bir do'stim "bergan pulingni minnat qilyapsan" dep o'yladi va 4,5 marta eslatdi buni menga.Ohirida aytti jaxling chiqib,urishking kelyaptimi meni deb.Men shunchaki kulib qo'ydim😁.

Bu uni fikrlari,fikrlashi edi.Men vazifalarim haqida o'ylayotgandim.

Insonlar nima deyishini oldindan tahmin qilamiz.Afsuski boshqalar nima haqida o'ylayotganini hech qachon bilolmaymiz.

Sizni hayolingizdagi fikrlar bu sizni muammongiz va faqat o'zingiz qiynalasiz bunday fikrlashdan.

Boshqalar haqida yaxshi gumon qilaverish kerak.

Fikrlash dialog shaklida bo'ladi.Yaxshi gumon qilmasangiz,fikrlayotgan vaqtda sherigingiz shayton bo'lishi mumkin.

Hayolimizdagi yomon fikrlardan kelib chiqib,boshqalarni aytmagan gaplari uchun ham aybdor qila olmaymiz.

@AsilbekTukhtaboev_blog

20/80.Oz ish=ko'p foyda

"Har qanday foyda" yondashuvi mavjud.Ishlatadigan narsalarimiz ozgina bo'lsa ham bizga foyda bersa,uni tashlab yubormaymiz.Chunki bizda asos bor u bizga foydali degan.

Telefon,ijtimoiy tarmoqlar foydali,ko'p narsa o'rganaman deymiz.

Lekin 80% vaqtimiz bekorga ketishini yangi sms ni ko'rish uchun kirib 2 soatdan keyin Instagram,tik-tok yo YouTubeda video ko'rayotib sezib qolamiz.

Olayotgan foydamizdan,berayotgan zarari ko'proq.

20/80 bu paretto qonuni.Paretto qonuniga ko'ra 80% natijani 20% qilingan asosiy harakat olib keladi.Qolgan 80% sayoz harakatimiz 20% natija uchun halos.

M:Biznesdagi 80% daromad atiga 20% mijozdan kelarkan.Agar 20% mijoz 80% daromad olib kelayotgan bo'lsa bor e'tiborni shularga qaratgan yaxshi emasmi.Qolgan 20% foydani olish uchun 80% vaqt,kuch,diqqatimizni salkam bekorga ishlatamiz.

1.Aldanib qolmaslik uchun o'zingizga kerakli 20% asosiy vazifalarni ajratib oling.80% natija olaverasiz.

2.Har qanday vaqt,energiya olayotgan narsani Foydali va Zararli tomonlarini yozib chiqing.Yo'qatayotgan narsalaringiz ko'rinadi.O'lchanmagan narsani boshqarib bo'lmaydi.

Kam ahamiyatli ishlarga vaqt sarflayotganingizda,qaysidir muhim ishga ishlatilishi kerak bo'lgan vaqt,energiyani ishlatasiz.Bu resurslar esa cheklangan,qachondir tugaydi.

@AsilbekTukhtaboev_blog

Natija o'zi keladi

Kimda bor bo'lsa 2x ko'paytirib beriladi,kimda yo'q bo'lsa bori ham olib qo'yiladi ( Zukkolar va landavurlar k).

Harakati borga 2x,kim dangasalik qilsa bor imkoniyatlari ham tortib olinadi.

O'yinni zo'r o'ynang,hisob o'zini o'zi ko'tarib oladi (Iqtibos podcast).

Ish,o'qish,muomala jarayonini yaxshilang hisob (natija,pul,hurmat) o'zini ko'tarib oladi.Hadeb hisobga qarayvergan hammadan qolib ketadi.

Natija,pulni o'ylama,o'zi seni quvlab keladi deyishsa kulamiz.

Qachonki muammolarni hal qilishni boshlaganingda,Insonlarga foydang tegishni boshlasa,eng munosibi bo'lsang natija o'z-o'zidan keladi.

Eng munosibi bo'lsang,hammasi oson bo'ladi,hamma seni tanlaydi.

Eng yaxshisi bo'lish esa qiyin.O'z ustingda tinmay ishlashing,o'rganishing kerak,vaqt,kuch,xatoni tan olish,asabing ketadi.Bu ssenariy insonlarga yoqmaydi,ularga soddaroq yechim kerak(shunchaki zerikmasalar bo'ldi).

O'zimizni oshiqcha xohishlarimizga qarshi turib bera olsak,ko'proq natijaga erishardik.

Natija hammada har hil (hurmat,pul,ilm,mashina,uy,kimgadir fikrlashi).Inson fikrini o'zgartirishi juda qiyinligini hisobga olsak fikrlashimizni o'zgartirishimiz ham katta natija aslida.

@AsilbekTukhtaboev_blog

Muhim qadam

Xohish har doim ham bo'lmaydi.Ko'p vaqt yoki pul sarflab muhitingizni o'zgartirsangiz,qilayotgan ishingiz ahamiyatliroq bo'lib ko'rinadi.

Ongingiz ahamiyatli bo'lgan ishni qilish uchun dangasalik qilmaydi.

Birovni mashinasini ayashmaydi,o'zinikida chang yo'ldan yurgisi yo'q

Kitob sovg'a qilsa o'qishmaydi,o'zini puliga olsa tugatib qo'ygisi keladi

Qizilda o'tsa jarima bor,yashil yonishini kutib turadi

Bizga ziyon bo'lishini bilsak u ishni qilmaymiz

Muhim qadam tashlash shunday ishlaydi.Allaqachon ko'p vaqt,pul sarflab bo'ldik agar davom ettirmasak aniq ziyon qilamiz.Xohish va kuch keladi qayerdandir.

500 minga changlatta olsangiz moshinangiz chang yurmaydi,ishlatasiz.O'qish uchun noutbuk,kurs,kitob sotib olsangiz o'qigingiz keladi.

Muhim qadam tashlashdan qo'rqmang.O'xshamasa bir,ikki marta urish eshitasiz xolos lekin butun umr afsuslanib yashamaysiz.

@AsilbekTukhtaboev_blog

Hamma harakatlarimiz befoyda

Amerika,Korea,Angliya eng rivojlangan,hamma borib yashagisi keladigan davlatlar.

Negaki u yerda hayot,muhit yaxshi to'g'rimi?

Davlatlar butun xalqini hayotini,muhitini yaxshilash haqida o'ylagani uchun rivojlanadi.Agar davlat prezidenti o'zini foydasini o'ylasa u davlat rivojlanadimi,yo'q.Misollar juda ko'p.

Shahar,qishloq,biznes,ish hattoki oila ham shunday.Ya'ni…

Qachon hamma qarindoshlar,qo'shnilar,butun qishloqdagi bolalar qanday inson bo'lishlariyu,ularni hayotini qanday yaxshilash haqida o'yladingiz.Bundaylar juda kam

Bir oila farzandlarini yaxshi tarbiya qilmoqchi.Uyda qancha e'tibor bermasin yashayotgan muhiti qanday bo'lsa u shunday bo'ladi.Kimlar bilan yuradi,yashayotgan joyidagi odamlar qanaqa,do'stlari kim…

Boshqalarning hayotini yaxshilash haqida o'ylamas ekanmiz,bizniki ham yaxshilanmaydi.Ihtirolarning hammasi insonlar hayotni yaxshilash uchun.Dunyoni shunday o'ylaydiganlar o'zgartiradi.

Agar muhit yaxshi bo'lmasa hamma harakatlarimiz befoyda.

"Menga" nima foyda emas "Mendan" nima foyda pozitsiyasiga o'tish hayotimizga ma'no beradi.

@AsilbekTukhtaboev_blog

Ma'no qayerda

1.1980-yilda psiholog Chiksentmixayi va Larson insonlar qaysi ishni qilayotganda qanday kayfiyatda bo'lishi haqida tadqiqot o'kazganlar.

Tadqiqot ko'rsatadiki insonlar dam olayotganda emas,ishlayotgan vaqtida ko'proq baxtli bo'lishlari kuzatilgan.Sababi nima?

Ishlayotgan vaqtda diqqat-e'tiborimiz bitta ishga qaratilgan bo'ladi.Bu hayotdagi boshqa muammolarimizni unittiradi,ya'ni ishda tartibli,teran mehnat qilamiz.Tartib ongimizga xotirjamlik,baxtlilik hissini beradi.Agar bularni o'z xohishimiz bilan qilsak.

Dam olganda,teran mehnat qilmagan vaqtda diqqat tarqalib ketadi,miyada tartib bo'lmaganligi uchun juda charchab ketamiz og'ir ish qilmasak ham.

2.Miyamiz dunyoqarashimizni nimalarga ko'p e'tibor berishimizga qarab shakllantiradi (U.Gallager).

Gallager davosi yo'q saraton kasalligi tashhisi qo'yilgan lekin hayoti juda mazmunli o'tayotganini aytkan odam.U qolgan umrini kasallik haqida o'ylab emas bor diqqatini maqsadli,tartibli yashashga qaratgani uchun kasallikdan qiynalmaganini aytgan.

3.Falsafa ustozlari Dreyfus va Kelli insonlarning yashashga,ishga bo'lgan qiziqishlari kamayib,hayotlari zerikarli bo'lib ketayotkani haqida yozishadi.

Ular aytishadiki hamma yuksak ma'noli ish qidiryapti ma'no ishda,kasbda emas Ishga qanday yondashishda.Ya'ni ishini yaxshi va qanchalik teran,tartibli,diqqat bilan ishlashga bog'liq.Bu insonga natija va zavqli hayot beradi.

Nima bo'lganda ham "tartibli hayot-yaxshi hayotdir" ma'no shunda.

@AsilbekTukhtaboev_blog

Diqqat qoldig'i

Sofi Leroy o'zining 2009-yilgi maqolasida Diqqat qoldig'i effekti haqida yozadi.Uning tadqiqotlarida inson bir ishdan,ikkinchi ishga o'tkanida diqqatining qanchadir qismi birinchi ishda qolib ketishi ko'rilgan.

Biz juda ko'p ishlarni bir vaqtda qilishka harakat qilamiz(ish,o'qish,telegram,tik-tok,instagram,ko'p gaplashish,o'yinlar).

Diqqatimiz shularning hammasiga taqsimlanib ketadi.Natijada bitta narsani yaxshi emas,juda ko'p yuzaki ma'lumotlar o'rganamiz.

O'rganish diqqatni qanchalik bir joyga yig'a olishga bog'liq (Kel Nyuport).

Neyrologlarning aytishicha.E'tiborimizni bir nuqtaga yig'ib qayta-qayta qarata olsak,miyaning bir hujayrasi ko'p ishlashi hisobiga neyronlar atrofidagi ma'lumot almashuvchi mielinlar ko'payadi.

Mielin qancha ko'p bo'lsa ma'lumot shuncha tez almashinadi,o'rganish ham shuncha tezlashadi.

Diqqat yo'qotilishi juda oson,qayta yig'ish vaqt talab qiladigan narsa

Hayotimizga yangi nimadir qo'shishdan ko'ra,oshiqcha bo'lgan narsalarni olib tashlash foydaliroq.

@AsilbekTukhtaboev_blog