Abdumannon|blog


Гео и язык канала: Узбекистан, Узбекский
Категория: Блоги


Asosan Pedagogika, Taʼlim mavzularida fikrlar va iqtiboslar.

Связанные каналы

Гео и язык канала
Узбекистан, Узбекский
Категория
Блоги
Статистика
Фильтр публикаций


#maktub
.........., do‘stim!

Senga bu maktubni yozarkanman, insonning bilim olishdagi asosiy yo‘lboshchisi haqida fikr yuritmoqchiman. Biz hayot yo‘limizda ko‘p narsalarni kitoblardan, tajribadan yoki o‘z xatolarimizdan o‘rganamiz. Ammo, eng katta o‘rgatuvchi — bu ustoz, ya’ni bizga nafaqat bilim, balki to‘g‘ri yo‘ldan yurishni o‘rgatuvchi insondir.

Bilim olishning asl mohiyati nima? Hayotni anglash, balki yaxshi inson boʻlish yoki toʻgʻri qarorlar qabul qilishni oʻrganishdir. Bu yoʻlda ustoz faqat ma’lumot yetkazuvchi emas, balki shaxsiy namuna hamdir. Axir shogird kitobni eshitib emas, ustozining hayotini kuzatib o‘rganadi.

Yomon o‘qituvchi faqat gapiradi. Yaxshi o‘qituvchi tushuntiradi. Zo‘r o‘qituvchi esa amal bilan ko‘rsatadi. Axir shogirdning eng yaxshi tarbiyachisi — bu o‘qituvchining o‘zi. Agar ustoz adolatli bo‘lsa, shogird ham adolatni o‘rganadi. Agar ustoz samimiy bo‘lsa, shogird ham shunday bo‘ladi. Shuning uchun ham, biz faqat o‘rgatish emas, balki shogirdga qanday yashashni ko‘rsatishimiz lozim.

Ba’zan ustoz shogirdining xatolaridan ranjiydi, uning dangasaligidan hafsalasi pir bo‘ladi. Lekin, shuni unutmaslik kerakki, ular atayin qilishmaydi, toʻgʻri qaror qabul qila olishmaydi xolos. Shogirdni tanqid qilish oson, uni tushunish esa qiyin. Ammo, do‘stim, biz og‘ir yo‘lni tanlaganmiz. Biz sabr qilishni o‘rganishimiz kerak, chunki haqiqiy bilim hech qachon shoshilib kelmaydi.

Ustozning maqsadi shogirdni o‘zidan ham ustun qilishdir. Agar shogird bir kun kelib, ustozidan ham dono bo‘lsa, bu ustozning eng katta g‘alabasidir. Chunki haqiqiy ustoz o‘z shogirdlari orqali abadiy yashaydi.

Shuning uchun, doʻstim ....., agar sen kimningdir ustoziga aylansang, shuni unutma: sen shogirdga nafaqat bilim, balki o‘zingni ham o‘rgatasan. Sen qanday bo‘lsang, shogird ham shunday bo‘ladi. Shunday ekan, o‘zingni tarbiyalamay turib, boshqalarni tarbiyalashga intilish — bu ma’nosiz ishdir.

Men senga o‘zimning do‘stona maslahatlarimni berdim. Endi esa sening ustozing vaqt bo‘lsin. U senga haqiqatni o‘rgatadi.

(Senekaning Lutsiliyga yozgan xatlaridan ilhomlanib)

Abdumannon blog


Deysan dushmanlarsiz o'tdi bu hayot
Nahot sharaf bo'lsa, bundayin isnod!
Kimda ustun bo'lsa nomus, or va shon
Uning hayot yo'li o'tmagay oson!

Toptab tashlamading sotqin kimsani
Tan ol qo'rqoqlarning bo'lmas dushmani!

Charles Mackey


#iqtibos
"Agar biror narsani sodda qilib tushuntira olmasang, demak, uni yetarlicha tushunmagansan."

Richard Feynman


Agar murakkab tushunchani oddiy so‘zlar bilan izohlash qiyin bo‘lsa, demak, uni o‘zing ham to‘liq anglab yetmagansan. Tushuntirib koʻrmagunga qadar, tushundim deb oʻylayverasan. Demak, tushundingmi unda tushuntirib koʻr.




Ogʻir kunlar boshinga tushganida "Hech kimga kerak emas ekanman", deb oʻylama. Sen boshqa kunlari ham hech kimga kerak emassan.

😅


#iqtibos
Gulxaniy: "Tuya bilan Bo'taloq" hikoyasi
Masalda bir sorbon (tuyakash), uning tuyasi va bo'talog'i haqida so'z boradi.
Bola-chaqasi ko'p ayolmand tuyakash o'z ro'zg'orini tebratish, tirikchiligini o'tkazish uchun tuyakashlik qilardi. Kunlardan birida, odatiga ko'ra, sorbon tuyasiga yuk ortib yo'lga tushadi, tuya orqasidan uning bo'talog'i ergashadi. Yuk og'ir, manzil uzoq. Ochiqqan va charchagan bo'taloq onasidan biroz to'xtashini zorlanib so'raydi. Lekin onasi chorasiz edi:

Aydi onasi bolasiga boqib,
Ko'zlarining yoshlari suvdek oqib:
"Ko'rki, burunduq kishining qo'lida,
Bu kishining ko 'zlari o'z yo 'lida.
Menda agar zarra kabi ixtiyor,
Bo'lsa edi, bo 'Imas edim zeri bor".


Sorbon o'z g'amida, tuya og'ir yuk ostida, Bo'taloq esa ona sutidan mahrum.

Abdumannon|blog


Baxtiyor ustozlar mavjud boʻlmas ekan, yaxshi taʼlim ham boʻlmaydi!!!


2 ta turdagi shogirt bilan natija qilish qiyin.

Shoshqaloq va maksimalga intilmaydigan.

Ko’p biladi. Bilganidan maksimal foydalana olmaydi. Ba’zida shoshganidan, ba’zida esa o’rtachaga rozi bo’lganidan.

Shu kamchikni to’g’irlash qiyin. Bu xarakter.

Qiyin savollarda adashadigan o’quvchilarimdan jahlim chiqmaydi. Ular odatda bilmaganidan xato qiladi.

Bilmasa o’rgatish mumkin. Bilmaslik xarakter emas.

Bilmaganini o’rgatishga kun hafta oylar yetsa, xarakterni to’g’irlashga yillar ketadi. Natija esa kafolatsiz.

Yaxshi biladi, qiyinini to’g’ri qiladi lekin oddiysiga yuzaki yondashadi. Natija esa baribir natijasizlik bilan tugaydi.

0.1 ball yetmasdan yillab kontrakt to’layotganlaru, 0.1 ball sabab o’qishdan yiqilganlar bunga isbot.

G’oliblarni oxirigacha kurashish-u maksimal natijaga intilish xarakteri g’olib qiladi.

@javokhir_toshpulatov


Gladwellning "Zukkolar va landavurlar" asari asosida.

Muvaffaqiyatning yashirin sabablari. Bolaning muvaffaqiyatida qobiliyat va mehnatdan tashqari, o‘ziga taqdim etilgan imkoniyatlar va ulardan foydalanish ham ahamiyat kasb etadi. Quyida bir qiziq jihatni eslatamiz:

Tug‘ilgan sananing ta’siri.
Gladwell bir nechta misollar keltirib, tug‘ilgan sana muvaffaqiyatga ta’sir qilishi mumkinligini tushuntiradi. Masalan:
Kanadalik xokkeychilar orasida yilning dastlabki uch oyida tug‘ilganlar ko‘proq muvaffaqiyatli bo‘lgan. Chunki, ommaviy xokkey yoshlar jamoasi uchun saralash faqat 9 yoshga toʻlganlar (1-yanvarga qadar) oʻrtasida yanvarning birinchi 5 kunida, oʻtkazilgan. Muallif eslatadiki, bu yoshda tugʻilish sanasidagi 8,9,10 oylik tafovutlar bolaning jismoniy holatida ham aks etmay qolmaydi. Va natijada aksariyat holatda jismoniy jihatdan yoshi kattaroq bo‘lgan (yanvar, fevral, martda tug‘ilgan) oʻquvchilarda saralashda, murabbiylar e’tiborini jalb qilish va ko‘proq mashq qilish imkoni yuqoriroq hisoblanadi va keyinchalik aynan shu oʻquvchilar yuqori imkoniyat va kuchli murabbiylar taʼsirida, tengdoshlariga nisbatan muvaffaqiyatga erishish imkoniyatlari oshadi.

Akademik sohada ham yosh farqi rol o‘ynaydi. Tug‘ilgan vaqti sabab sinfdoshlaridan bir yoshga yaqin katta yoki kichik bolalar darslarnini boshqacha qabul qiladi. Endi shu kichik yoshda akademik jihatdan ham saralash qilib olinib, yaxshi natija koʻrsatganlar (katta ehtimol "oylikka kattalar")ga alohida imkoniyatlar yaratilib oʻqitilsa, bu "kichik" tengdoshlariga nisbatan adolatsizlik boʼlishi ham mumkin.

Xulosa, jamiyat barchaga teng imkoniyatlarni taqdim etishi yoki kamida bunga urinmogʻi lozim.

Abdumannon|blog


#oʻquvchilarimizga
2004-yil. Islandiya. O'ng tomonda o'tirgan odam shaxmat boʻyicha afsonaviy grossmeyster Garri Kasparov. Chap tarafdagi bola esa o'n uch yashar Magnus Karlsen. O'ylash uchun qisqa vaqt beriladigan tezkor shaxmat o'yini avjiga chiqqan paytda Karlsen o'rnidan turib ketadi.

Oʻrganuvchida Aynshtelung effekti yaʼni noto'g'ri fikrga o'ralashib qolish tufayli murakkab savolni yecha olmaslik yoki yangi mavzuni uzoq vaqt tushunmay qolish holati kuzatilishi mumkin. Ushbu holatda muammoning yechimini topish uchun, bir nechta texnikalar orqali bu effekt taʼsiridan chiqish tavsiya qilinadi. (bu haqida ilgari ham yozgandik)

Yuqoridagi vaziyatda Magnus Karlsen oʻrnidan turish orqali, balki, bir tomondan Kasparovga "ruhiy zarba", ikkinchi tomondan ushbu effekt taʼsiridan chiqish uchun qoʻllagan texnikasini koʻrish mumkin.

Abdumannon|blog


#iqtibos
...Otamizdan erta ayrilganligimiz sababli, maktabda "kam taʼminlangan oilalar" roʻyxatida turardik. Shu sababli, maktabda bizni boshqalardan "AJRALIB QOLMASLIGIMIZ" uchun, ijtimoiy yordam sifatida, hammanikidan "AJRALIB TURADIGAN" kurtka berishardi...

StandUp Azizdjon Karimov dan

Abdumannon|blog


"Olimpiadalarda ishtirоk etish uchun oʻquvchi tanlanayotganida, oʻtilgan mavzular boʻyicha "aʼlochi", lekin miyadagi yodlab оlingan bоgʻlamga aniq mоs kelmaydigan savоl tushganda esankirab qоladigan oʻquvchidan koʻra, aksincha, bir qarashda oʻrtamiyona koʻrinadigan, birоq mustaqil va ijоdiy fikrlay оladigan oʻquvchilarni tanlagan boʻlar edim."

Barbara Oukli: Raqamlar uchun yaralgan idrok. Matematika va tabiiy fanlarni qanday qoyillatsa bo'ladi


#iqtibos #oʻquvchilarimizga
Aynshtelung effekti (qotib qоlish)ning оldini оlish
Yodingizda boʻlsin, masala yoki test tоpshirigʻini bajarish paytida xayolingizga kelgan birinchi fikrga yopishib оlish toʻgʻri javоbni tоpishga xalal berishi mumkin.

Aynshtelung effekti taʼsiriga tushib qоlgan shaxmatchilar dоnachalarni kuzatar ekan, yangicha yechimlarni qidiryapman, deb oʻylaydi. Birоq ularning koʻz harakatlarini yaqindan kuzatadigan boʻlsak, oʻyinchilarning koʻzlari boshida rejalashtirilgan yurishdan nariga oʻtmasligiga guvоh boʻlamiz. Ularning nafaqat koʻzlari, balki fikr-u xayoli ham muammоga yangicha yondashuvni tоpish uchun yetarlicha ilgarilab keta оlmaydi. Soʻnggi tadqiqоtlar koʻzni оchib-yumish vaziyatni qayta bahоlashga yordam beruvchi muhim usul ekanini koʻrsatadi. Koʻzlarni yumish e’tibоrimizni bir оnga oʻchiruvchi qisqa tanaffusdir.

"Barbara Oukli: Raqamlar uchun yaralgan idrok. Matematika va tabiiy fanlarni qanday qoyillatsa bo'ladi"

Shaxmatchilarning oʻyin vaqtida, yurib aylanib kelishlarining foydalaridan biri ham shunda boʻlsa kerak...

Abdumannon blog


Matematikani oʻrganishda izchillik prinsipi xususida....

Amerika maktablarida o'rgatiladigan matematikani ilm-fanning onasi desa boʻladi. U qo'shish bekatida qo'zg'alib, ayirish, koʻpaytirish va boʻlish bekatlaridan o'tgancha mantiqiy tarzda, nafislik bilan koʻtariladi. So'ngra matematik go'zallik osmonida parvoz qiladi.

Biroq u yovuz o'gay onaga ham aylana oladi. Agar mantiqiy izchillikning biror bosqichida yanglishsangiz, u shafqat bilmaydi. Yanglishish esa oson. Notinch oila, charchagan oʻqituvchi, kasal boʻlish (eng muhim paytda bir- ikki haftaga ham) sizni o'yindan chiqarishi mumkin.

"Raqamlar uchun yaralgan idrok Matematika va tabiiy fanlarni qanday qoyillatsa boʻladi" kitobidan

Barbara Oukli


Oʻylashimcha, Maktabda oʻrta va yuqori sinf oʻquvchilarining aksariyati aynan shunga oʻxshash sabablar bilan matematika "oʻyindan chiqib" ketishadi...

Sizda-chi?


Видео недоступно для предпросмотра
Смотреть в Telegram
Yoshlarni til oʻrganishga targʻib qiluvchi motivatsion video😅


#fikrlar
Maktab fundamental bilimlarni berishga majbur!!!

Biz aksar holda, bolani "ixtisoslashtirish" soʻzini mutlaq, notoʻgʻri yoʻnalishda talqin qilib yuboramiz va hatto amaliyotga qoʻllab yuboramiz.

Ixtisoslashtirish nima?

Bu bolaga fundamental ("базовый" ) bilimlardan tashqari, qaysidir soha yoki fanni nisbatan chuqurroq oʻrgatish.
Qaytaramiz, qolganlarini qoyillatgandan tashqari, QOʻSHIMCHA oʻrgata olish.

Bu degani fundamental bilimlarni emas, faqat "kerakli" fanlarni oʻrgatish degani emas.

(Eslatma: Bugungi kun sifatli taʼlimi oldin yozgandik)

Darsliklarimiz talabga javob berolmasligi, oʻrgatish uslubimizdagi kamchiliklar sababli fundamental bilimlarni oʻzini ham qoyillatib oʻrgatolmayotgandirmiz balki, lekin hech boʻlmasa, bolada "keraksiz" fan degan tushunchani paydo qilmaylik!!!

Bola bizdan "Doʻxtir"ga fizika kerakmi deb soʻrasa?
Ha kerak, oʻrgan va boʻldi.
Nimagaligini tushuntirolmasligimiz bu bizni muammoyimiz, keraksizligini isboti emas.

@Abdumannon_blog


Видео недоступно для предпросмотра
Смотреть в Telegram
#kundalikdan
Milliardlab sarflanib qurilgan, millionlab insonlarni sigʻdirgan va "boy" qilgan boʻlsa-da, shahardan koʻra, Inson baribir oʻzini TIRIK tabiatda erkinroq va xotirjamroq his qiladi...

"Biz ham shu borliqning bir zarrasimiz..."

Shahar!!! seni yomon demayman, senda rivojlanish bor, senda fikr almashinuv bor, senda judayam judayam koʻp qulayliklar bor..

Lekin..

Senda, nimadandir quruq qolib ketayotgandek doimiy shoshqaloqlikni, xuddi ertaga och qoladigandek "tugamaydigan ertangi kun" uchun rejalar va xavotirni, hayotda mendan boshqa hech kim yoʻqdek, faqat oʻzimni oʻylash kabi tuygʻularni his qilaman..

Birozga boʻlsada, Men shunchaki, koʻzimni yumib kechagi kunimdan, bugunimdan va hozirimdan, ayni vaqtdagi holatimdan rozi boʻlishni, nasib qilsa, men uchun xayrli boʻlgan har qanday ertangi kunim uchun ROZI BOʻLISHni va shuning sababidan paydo boʻladigan halovat va xotirjamlikni xohlayman..

Sen yaxshisan, faqat men yomonman..

Va yana ertadan senga qaytaman.

Alloh bizni ham rozilardan qilsin...


Odatda, insonlar bilan munosabatlarning buzilishiga asosiy sabablardan biri, bir insonning ikkinchi insonga nisbatan kutuvlarining kattaligi va aynan shu kutuvlarning qabul qilinmasligi...

Masalan, kimdir yaqin oʻrtogʻidan judayam koʻp narsa kutadi, doim yoʻqlab turishini, telefonga tezda javob qaytarishini, moddiy yordamga zarurat tugʻilganda, aytmasada oʻzi sezib yetib kelishini kutadi... Oʻrtogʻi esa bularning 20% ini uddalay oladi xolos, qolgani qoʻlidan kelmaydi yoki tushunib yetmaydi...

Natijada, oʻrtogʻiga nisbatan qattiq norozilik yuzaga keladi... munosabatlar buziladi.

Aslida, kimdandir keragidan ortiqroq narsani kutganligimiz bu, oʻsha insonimizning muammosi emas...
Bizning muammoyimiz... Birovdan kutuvni minimallashtirsak, keladigan arzimagan munosabatlar ham bizni xursand qiladi.

Oʻqituvchilik faoliyatimda ham shunga oʻxshash holat yuzaga keladigandek....

Baʼzan "eng ishongan"  oʻquvchilarimni holatidan, natijasidan, darsga boʻlgan munosabatidan norozi boʻlganimda va shu norozilik sababini tahlil qilganimda ikkilanib qolaman...

Aslida, ulardan "Kutuv"imning keragidan koʻpligi muammoning sababi emasmikan.

Ular umuman olganda boshqalardek yomon emas aslida, lekin ulardan boshqalardanda koʻra koʻproq "ishtiyoq"ni kutganligim, boshqalardanda balandroq "planka" belgilaganligim sababidan ulardan shunday javob kelmasligi, ularga nisbatan "norozilik" kayfiyati paydo qiladi...

Ularga holatidanda koʻproq va keragidanda ortiqcharoq ishonib yuborganligim va bu KUTUVimning kattalashiviga sabab boʻladi. Kutganimizdek javob boʻlmadimi, bu oʻquvchilarning aybi emas....
Bu oʻzimizning aybimiz...

Ortiqcha ishonib yuborganmiz... Yoki imkoniyatlariga ortiqcha baho berib yuborganiniz.


#oʻquvchilarimizga
"Agar nimadirni sodda qilib tushuntirib bera olmasang, oʻzing hali uni toʻliq tushunmapsan" degan Eynshteyn.

Qanchalik tushunganingizni tekshirib koʻrmoqchimisiz, unda tushuntiring.

Tushuntirib koʻrmagunga qadar, yaxshi tushundim deb oʻylayveramiz...

Mavzuni umumiy portret deb qarasak, tushuntirish davomida aynan koʻrinmay qolgan "detal"larigacha his qilinadi, savollar paydo boʻladi va ortidan javoblar topiladi...

Xulosa:
Toʻliqroq tushunmoqchimsiz, unda oʻtirib kimgadir tushuntiring...

Demak, Tushuntirishdan foydalar:
1. "Active learning method"i hisoblanib, eslab qolishimizni 90 % gacha samarali qiladi.
2. Mavzuni toʻliqroq tushunishimiz va tasavvur qilishimiz uchun eng yaxshi vosita


Видео недоступно для предпросмотра
Смотреть в Telegram
Bizda shunaqa gaplar....

(Video @Berdirasulov0429 dan)

Показано 20 последних публикаций.