Mahin's World

​​#book_review

“Balki… ammo har kimning o’z ertaklar dunyosi bo’lishini yodingizdan chiqarmang.”

Meri Poppins. Sirli olam.

Har birimiz bolaligimizda stoldan chayla yashab, ustiga odyel yopib sirli mamlakatlar o’lkasi qilardik. Mo’jizaviy o’lkamiz turli ajoyibotlar, xayolga kelmas jonzotlar bilar suhbatlar bilan to’lardi. Og’ir hafta, arxivning chang delolaridan keyin Zabarjadga borganimda aynan qalbga issiqlik kiritar, hayotning realligini bir muddat unuttirar ushbu kitob qo’limga tushdi.

“O’qiyman dam olish kunlarida”, dedim. O’qidim. Mutolaa soatlari uzoq bo’lmadi. Hajman kichik, bizning yosh uchun sodda hisoblanmish so’zlar edi. Ammo. Bolalikni yodga soldi. Barchamiz orzu qilgan yulduzlar, o’yga cho’mdirgan hayvonlar bilan xayoliy suhbatlar - barchasi bor edi. Rosti, Poppinsning filmini ko’rmaganman (enaga Makfidan xabarim bor. Million marta tomosha qilganman).

Kitobni ochayotganimda enaga Makfiga o’xshasa kerak, deb o’ylagandim. Hindlarda ham Rani Mujerki va Saif Ali Xon o’ynagan filmi bor. Qaysidir jihatlari enaga Makfiga o’xshardi. Meri Poppinsni o’qib esa ikkisining qorishmasi, degan xulosaga keldim. Barchamiz qalban bolalarmiz. Hammamizning yuragimizda aynan kitobda bor sarguzashtlarga tashnalik yashaydi.

O’qing. Bir muddat bolalikka qayting. Men esa kitobimni o’qib turishga jiyanim Solihaga beraman. Keyin jiyanim bilan muhokama qilamiz. Ko’ndirolsam esa Solihaning kichik videosini instagram sahifamga ham joylayman.

@mahinsworld

​​#reading

Hindistonning bo’yoqlarini o’qish, mutolaa davomida xayolan u yerlarda kezish qiziq jarayon. “Shantaram”ni o’qiganimda barsaat mavsumini juda chiroyli tasvirlagandi. Yomg’irning shundog’am xarobalarda arang kun kechirar yo’qsillarning tang ahvoli, xarobalarda barsaat tufali najaslarning oqishi tasvirlangandi. Rosti, Hindistonga borish hozircha orzum va rejamda yo’q. Sababi qo’rqaman. Mualliflarning tasvirlarining o’zi qo’rqitadi.

Mana qariyb 20 kundan beri Rushdiyning “Yarim tun bolalari” asari mutolasidaman. So’zlari, badiiyati, uslubi butkul o’zga dunyo. Qayerlardadir sizni jirkantiradi, qayeridadir o’z haqiqati bilan sizni Hindistonning chirkin hayotiga shafqatsizlarcha uloqtiradi. Masalan, yo’qsillarning farzandi orqasidan kun kechirishi. Asardagi bir qahramonning otasi 10 yashar o’g’lini tilanchilik qilishga undaydi. Ko’proq pul topish niyatida esa oyoqlarini sindirmoqchi bo’ladi. Shafqatsizlik a?

Asarning qoq yarmiga keldim. Rang-baranglik va uslubiyatdan keragidan ortiq miyam yaxshi ma’noda zo’riqyapti.

@mahinsworld

​​#book_review

“Xazon bo’lmay bog’da gullar so’lmaydi,
So’lgan gulga bulbul kelib qo’nmaydi.
Avval g’ayratingni aytgin, Rustamxon,
Piyodadan murod hosil bo’lmaydi.”

Dostonlar xalqimiz madaniyati, tarix va adabiyotining ajralmas bir gavhari hisoblanib, yosh tanlamaydi. 7 yoshdan 70 yoshga qadar o’qish mumkin. Zabarjadda nashr etilgan Xalq og’zaki ijodi turkumini kutubxonam uchun sotib oldim, avvalo o’zim, o’zimdan ortsa Yusuf uchun. Eslayman, bolalikda kattam (buvim) xirgoyi tarzda dostonlarni bizga kuylab berardi. Ba’zida maxzun ovozda, ba’zida esa qarsak chalgancha aytardi. Biz esa zavq to’la ko’zlar bilan tomosha qilardik. Qani edi o’sha paytlarda hozirgide telefonim bo’lganida, yozib olardim va qo’msagan paytlarim eshitardim. Dostonlar bilan iliq va unutilmas xotiralarim bor.

Turkumni qo’limga olganimdan so’ng qay biridan boshlashga boshim qotdi va “Rustamxon”dan boshladim. “Rustamxon” aytishlari va yozishlariga ko’ra XV-XVI asrlarda yaratilgan bo’lib, uning voqealar makoni Oqtosh yurtiga borib taqaladi. Uning voqealari bizning bolalikdan eshitgan, bilgan alpqomat yigit, maston, go’zal qiz, ajdarho, dev va tuxmatlar atrofida aylanadi.

She’rlari o’ta go’zal, shu bilan birga sodda. O’qiganingizda suvdek yog’ilaveradi, yog’ilaveradi. Qiziq, bizning dostonlarda onaga tuxmat qilinsa doim onaning oldida alpqomat, savlatli o’g’li bo’ladi? Uni himoyalaydi, tuxmatlarga qarshi turadi, xavflardan asraydi. U o’g’il 14 yosh bo’lsa ham. Qiziq, juda qiziq.

Voqealarda uzoq vaqt farzand ko’ra olmaydigan Sultonxon va uning uch xotini. Xotinlardan biri o’g’il farzand ko’rganida chiday olmay narigi ikki kundosh maston kampir yordamida yog’diradigan tuxmatlar va jallodlar. Menimcha bu dostonni barcha o’qigan.

Agar o’qimagan bo’lsangiz, o’qing. Bolalikka, yana o’sha o’zi uchar gilamlar (Rustamxon dostonida bunday gilam yo’q) zamoniga qayting.

@mahinsworld