BOSH PEDAGOG

Guruhdagi bolalar doira bo'lib turadilar. Ketma-ket sonlarni sanaydilar 1, 2, 3. Bunda 6 va 9 sonlarini aytish kerak emas. Kimning naybatiga shu sonlar to'g'ri kelib qolsa, jim bo'lib chapak chalishi va sakrashi lozim. Kimki shu sonlarni aytib yuborsa, o'yindan chiqadi. O'yinning maqsadi bolalar ixtiyoriy diqqatini va diqqatini taqsimlashni rivojlantirishdan iborat.

Bu metodni yangi mavzuni mustahkamlash bosqichida amalga oshirish maqsad- ga muvofiq bo'ladi. Sinf o'quvchilari 3 guruhga bo'lib olinadi. Metodni bajarilish bosqichlari tushuntirib o'tiladi. Maxsus kartochkalar rangli, o'quvchilar diqqatini tortadi- gan chiroyli shakllarda tayyorlanishi shart(yaltiroq rangli qog 'ozlardan). Yozuv taxtasiga osib qo'yilgan kartochka- lardagi misollarni har bir guruhdan bir nafardan o'quvchi chiqib, tartib bilan to'g'ri yechimini topishi kerak, kartochkaga konvert yopishtirilib, ichiga so'zlar yozib qo'yiladi. Bu metodda ham savollar soni 6ta yoki 7ta(vaqt va sinf o'quvchilar sonini inobatga olib o
qituvchi tanlaydi). Misolni to' 'g'ri yechgan o'quvchi so'zni, husnixat bilan yozuv taxtasiga yozadi. Marraga faqat bitta bayroq osib qo'yiladi. Birinchi yetib borgan guruh g'olib bo'ladi. Bayroqni bu jamoa bolib fikrlash demakdir.
Boshlang'ich ta'lim qo'lga kiritadi. Kartochkani orqa tomonida yashiringan so'zlarni (imlo xatolarsiz yozish ham nazoratga olinadi), (sport o'yinlari turlari yozib qo'yilgan bo'ladi) yozuv taxtaga yozadilar.
Masalan, futbol, voleybol, basketbol, tennis, hokkey, yugurish, gimnastika, kurash, karate shaxmat, shash- ka, lanka, ot sporti, uzunlikka sakrash, balandlikka sakrash, chillak, ko'pkari, boks va hokazo sport o'yinlari turlarini aniqlashadilar. G'olib bo'lgan guruh Vatanimiz bayrog'ini yuqoriga ko'taradilar. Bu sport turlari insonni sog'lom, baquvvat bo'lishga bo'sh vaqtlarini mazmunli o'tkazishga yordam berishini, ota-bobolarimizdan meros bo'lib kelayotgan milliy sport o'yinlari bugungi kunda ommalashayotganligi haqida ma'lumot beradi. G'olib guruh a'zolari bayroqni galma-gal qo'llariga olib balandga kotaradilar. Vatanni madh etuvchi videorolik yoki qo'shiq qo'yiladi. Bu orqali o'quvchilar qalbiga Vatanni sevish, faxr hissini tuyish kabi fazilatlar shakllanadi. Vatanning bir kaft tuprog'i aziz ekanligini o'qituvchi tu- shuntirib o'tadi. Bu metodni qo'llash davomida o'quvchilar quyidagi natijalarga erishadilar:
guruhda ishlashni o'rganadilar; bir-birini fikrini tahlil giladilar; tez qaror qabul gilish ko'nikmasi shakllanadi; ko'paytirish jadvalini yodda saqlab qoladi.

Bu metod har bir fan doirasida qollanilishi mumkin. Biz esa hozir 3-sinf ona tili darsligida berilgan "Sifat so'z tukumi"orqali ko'rib chiqamiz.
Sinf o'quvchilari 2 yoki 4 guruhga bo'linishi mumkin.
Kerakli xomashyolar: A4 formatdagi qog'oz, rangli qalam- lar, rangli qog'ozlar, yelim. Dastlab doskaga oftob surati tushirilgan qog'ozni yopishtiramiz. Oftob nurlari ortiga mavzuga doir savollar yozilgan bo'ladi. Guruh a'zolari mana shu savollarga javob berishlari lozim. Qaysi guruh a'zolari berilgan savollarga ko'p va to'g'ri javob bersa, o'sha guruh a'zolarining oftoblari zarrin nurlari ila olamni yoritgan bo'ladi va albatta g'olib hisoblanadi.

Bu metod aqliy faoliyatni rag'batlantiradi, oʻquvchilarning bilimlarini tiklaydi, materialni yaxshiroq o'rganishga yordam beradi.

"Oftob nurlari" metodi o'quvchining o'z fikrlarini aytib, tushuntirish va tarjima qilish uchun imkon beradi.
Bu metodda matematika, fizika, kimyo va biologiya fanlarining bog'liq xususiyatlari va sabablari tushuniladi. "Oftob nurlari" metodining boshqa yondashuvlar bilan bir vaqtning o'zida har bir o'quychining o'zining bilimlarning shakllanishi, yangi fikrlarga ega bo'lishi va ta'lim jarayonining yanada samarali va qiziqarli bo'lishi maqsadida foydalaniladi. Bu metod o'rganuvchilarning go'zal ta'lim olishini, ma'naviy, tajribaviy va amally ma'ruzalarga erishishini ta'minlaydi.

Bunda quyoshning aylana holatini doskaga yopishtiramiz. Quyoshning nurlariga savollar yozib, o'quvchilarga tarqatamiz. O'quvchilar savollarga birin-ketin javob berib, quyoshimizning nur sochishiga yordam beradl. Axir quyosh nur ochmasa, bo'lmaydi-ku. Quyosh Yerga eng yaqin bo'lgan, qizib yotgan yulduz, olov shardir. Quyosh Yerdagi yorug'lik va issiqlik manbayidir. Uning atrofida 8 ta sayyora aylanib yuradi. Ular nur sochmaydi, quyoshdan tushgan nurni taradilar xolos.

Bolalarni kitob o'qishga qiziqtiradigan metod. Bir necha kun davomida bolaning yoshi, qiziqishiga mos, ravon tilda yozilgan asardan parcha o'qib berasiz. Kitob o'qish jarayoni zerikarli tus olmasligi uchun mutolaa jarayoni cho'zilib ketmasligi kerak. Ma'lum vaqtdan keyin asarning rejadagi qismi tugagach, bolakay yana bir "bo'lak" xohlab qoladi. Bu usul takrorlangandan so'ng, ko'p o'tmay bolada kitob mutolaasiga xohish refleksi hosil bo'ladi. Avval bolalarni illyustratsiyaga boy kitoblar bilan tanishtirib, keyin bir "bo'lak"dan berib borasiz. Bolada kitob o'qishga ishtiyoq, qiziqish uyg'ongach, o'zi mustaqil kitoblar menyusini kengaytirish harakatiga tushib qoladi.