Eskatalogiya va Geosiyosat

Nikish fashistlar va natsistlar bilan kurashdi hamda ularning qonli hukmronligi Germaniya va insoniyat uchun qanday oqibatlarga olib kelishini boshqalardan oldinroq va aniqroq bashorat qildi. U taslim bo‘lmadi. Mushtini tushirmay, "yovuz qismat"ga qarshi chaqiriq tashladi. Eng muhimi, u bir hovuch hamfikr anti-natsistlar bilan birga yengilmas ko‘ringan kuchga qarshi tura oldi. Nikishning bir guruh izdoshlari - ulardan biri milliy-bolshevik Harro Schultz-Boysan - "Qizil orkestr"ning asosini tashkil etdi. 1945-yilda sovet qo‘shinlari konslagerdan ozod qilgan o‘sha odam deyarli ko‘r edi. U o‘z hayotini bag‘ishlagan jismoniy g‘alabalarni ko‘rmadi, biroq umrining oxirigacha insoniyat tarixining yovuz taqdiriga, hatto u eng chuqur g‘ildiraklaridan kelsa ham, qarshi turish zarurligiga ishonib yashadi.

"Insoniyat jamiyatida tabiatga xos bo‘lgan - fasllarning almashinuvi, tabiiy ofatlar kabi muqarrar hodisalar yo‘q. Insonning qadr-qimmati shundaki, u har doim ’yo‘q’ deya oladi. U har doim isyon ko‘tarishi mumkin. U har doim qo‘zg‘alib, hatto muqarrar, mutlaq va yengilmas bo‘lib ko‘ringan narsalarga qarshi kurasha oladi. Agar mag‘lub bo‘lsa ham, boshqalarga ibrat bo‘ladi. Uning o‘rnini boshqalar egallaydi. Boshqalar ham ’yo‘q’ deyishadi. Shuning uchun ham eng mash’um, eng taqdiriy hodisalarni ham qalb kuchi bilan yengish mumkin."

Chap va o‘ng populizm:
Populizm an’anaviy chap-o‘ng bo‘linishlarni kesib o‘tib, "xalq"ni "elita"ga qarshi qo‘yishga e’tibor qaratadi, ammo iqtisodiy jihatdan chapda (masalan, Ispaniyadagi Podemos misolida) yoki ijtimoiy jihatdan o‘ngda namoyon bo‘lishi mumkin (masalan, Trampning iqtisodiy millatchilikni konservativ ijtimoiy siyosat bilan birlashtirgan populizmi).
Misol: Berni Sanders va Donald Tramp ikkalasi ham, garchi ularning yechimlari va yo‘nalishlari bir-biridan keskin farq qilsa-da, tuzumga qarshi ritorikadan foydalanishdi.

Texnokratik markazchilik:
Chap va o‘ng iqtisodiy siyosatlarni texnokratlar samarali deb hisoblagan narsalarga asoslanib amalga oshiradigan aralashma, ko‘pincha mafkuraviy soflikdan ko‘ra ma’lumotlarga asoslangan boshqaruvga e’tibor qaratadi.

Misol: Emmanuel Makronning Fransiyadagi dastlabki siyosati kuchli ijtimoiy himoya tizimini saqlab qolgan holda iqtisodiyotni erkinlashtirshga qaratilgan edi. Bu aralash mafkuralar XXI asrda siyosiy o‘ziga xoslikning o‘zgaruvchanligini aks ettiradi. Bu yerda an’anaviy ta’riflar ko‘pincha zamonaviy siyosiy harakatlar yoki shaxsiy e’tiqodlarning nozik jihatlarini to‘liq qamrab ololmaydi. Ular siyosiy arboblar muayyan muammolarni hal qilish yoki kengroq saylovchilar ommasiga murojaat qilish uchun butun siyosiy spektrdan g‘oyalarni tanlab olishlari mumkinligini ko‘rsatadi.


Ushbu gibrid mafkuralar XXI asrda siyosiy o‘ziga xoslikning o‘zgaruvchanligini aks ettiradi, bu yerda an’anaviy yorliqlar ko‘pincha zamonaviy siyosiy harakatlar yoki individual e’tiqodlarning nozik tomonlarini qamrab olmaydi. Ular siyosiy arboblar muayyan muammolarni hal qilish yoki kengroq elektoratga murojaat qilish uchun qanday qilib butun spektrdan olcha tanlashi mumkinligini ko‘rsatadi.

Siyosatshunoslikda "chap" va "o‘ng" atamalari Fransuz inqilobidan kelib chiqqan bo‘lib, Milliy Assambleya a’zolari qirol tarafdorlari (o‘ng) va keskin o‘zgarishlarni qo‘llab-quvvatlovchilar (chap) ga bo‘lingan. Vaqt o‘tishi bilan bu atamalar rivojlanib, turli mafkuralar, siyosatlar va qarashlarni qamrab oldi. Quyida ushbu tushunchalar chuqurroq ko‘rib chiqiladi:


Siyosatshunoslikda chap qanot idealogiyasi
Ta’rif:
Iqtisodiy: Davlatning iqtisodiyotga aralashuvi, boylikni qayta taqsimlash va ijtimoiy farovonlik dasturlari orqali iqtisodiy tenglikni himoya qiladi.
Ijtimoiy: Irqchilik, jinsiy kamsitish va sinfiy tafovutlar kabi muammolarni hal qilish uchun ijtimoiy adolat, tenglik va ko‘pincha ijtimoiy tuzilmalarni o‘zgartirish yoki inqilobni targ‘ib qiladi.
Falsafiy: Ko‘proq progressiv, jamoaviy fikrlashga intiladi va jamiyatni inson sa’y-harakatlari bilan yaxshilanishi mumkin bo‘lgan tuzilma sifatida ko‘radi. Misollar:

Sotsializm/Kommunizm: Karl Marksning nazariyalari yoki Leninning Sovet Ittifoqidagi xususiy mulkni bekor qilish va sinfsiz jamiyat yaratishga qaratilgan sinovlari.
Farovonlik davlati: Shvetsiya kabi universal sog‘liqni saqlash, bepul ta’lim va kuchli ijtimoiy himoya tizimlariga ega mamlakatlar.
Fuqarolik huquqlari harakatlari: "Qora tanlilar hayoti qimmatli" yoki "#MeToo" kabi harakatlarda ko‘rilgan irqiy, gender va jinsiy yo‘nalish tengligi uchun kurash.

Siyosatshunoslikda o‘ng qanot idealogiyasi
Ta’rif:
Iqtisodiy: Erkin bozor, kapitalizm, soliqlarning pasayishi va hukumatning iqtisodiyotga aralashuvini kamaytirishni afzal ko‘radi.
Ijtimoiy: Ko‘pincha an’anaviy qadriyatlarni, ijtimoiy ierarxiyani qo‘llab-quvvatlaydi va tez ijtimoiy o‘zgarishlarga qarshilik ko‘rsatishi mumkin.
Falsafiy: Konservativ bo‘lib, an’analarni qadrlaydigan, shaxsiy mas’uliyatga urg‘u beruvchi va ba’zan millatchilik yoki vatanparvarlikka moyil bo‘lishi mumkin. Misollar:
Neoliberalizm: Ronald Reygan va Margaret Tetcher tartibga solishni bekor qilish, xususiylashtirish va soliqlarni qisqartirishni targ‘ib qiluvchi iqtisodiy siyosati.

Konservatizm: AQShdagi Respublikachilar partiyasi, xususan, an’anaviy qadriyatlar, oila va milliy xavfsizlikka urg‘u berishi.
Millatchilik: Buyuk Britaniyadagi Brexit kabi harakatlar, globallashuv ustidan milliy suverenitetga urg‘u berish.

Hozirgi davrda aralash-gibrid ko‘rinishlar
Aralash siyosiy mafkuralar keng tarqalgan bo‘lib, sof chap yoki o‘ng mafkuralar zamonaviy muammolarni to‘liq hal qilolmasligi mumkin bo‘lgan murakkab siyosiy vaziyatni aks ettiradi:

Libertarian chap (Chap-libertarianizm):
Chaplarning ijtimoiy tenglikka e’tiborini libertarianizmning shaxsiy erkinlikka urg‘u berishi va hukumat hokimiyatiga shubha bilan qarashi bilan birlashtiradi.

Misol: Turli mamlakatlardagi Yashillar partiyasi ko‘pincha ekologiya, ijtimoiy adolat va avtoritarizmga qarshilikni targ‘ib qiladi.
Libertarian o‘ng (O‘ng-libertarianizm):
An’anaviy o‘ng qanot iqtisodiy siyosatini shaxsiy erkinliklarga kuchli urg‘u berish bilan birlashtiradi, ko‘pincha hukumatning iqtisodiy va shaxsiy sohalardagi haddan ortiq aralashuviga qarshi chiqadi.

Misol: AQSH Libertarian partiyasi erkin bozorlarni, individual erkinlikni qo‘llab-quvvatlaydi va korporativ imtiyozlar hamda ijtimoiy konservatizmning shaxsiy xulq-atvorni boshqarishiga qarshi turadi.

Milliy konservatizm va chapga moyil iqtisodiy siyosat:
Ba’zan millatchilik ritorikasini proteksionizm yoki mahalliy sanoat va ishchilarni himoya qilish uchun farovonlik davlatini kengaytirish kabi chapga moyil iqtisodiy siyosat bilan birlashtirgan harakatlar yoki hukumatlarda ko‘rinadi.
Misol: Viktor Orbanning Vengriyasi kuchli millatchilik kun tartibini ilgari surgan holda kommunal xizmatlar narxlarini chegaralash kabi siyosatni joriy etdi.

Progressiv neoliberalizm:
Progressiv ijtimoiy siyosat (masalan, ozchilik huquqlarini qo‘llab-quvvatlash yoki ekologiya) neoliberal iqtisodiy siyosat bilan birga mavjud bo‘lgan aralashma.
Misol: AQShda Klinton ma’muriyati ham ijtimoiy liberallashtirish, ham iqtisodiy tartibga solishni bekor qilishni targ‘ib qildi.

Assalom aleykum. Hurmatli doʻstlar. Bir munosabat bilan ushbu post yozmoqchiman.
Bilasiz, bizning faoliyat nodavlat, no tijoriy. Mustaqil ravishda tadqiqotlar va kitoblarni tarjima qilamiz. Hozirgacha: 10 dan ortiq yirik siyosiy va falsafiy kitoblar tarjima qilindi. Hozirda: 2 yirik kitob tarjima qilinmoqda:

1.Ruh Fenomenalogiyasi - Gegel
2. Modernizmnni kelib chiqishida Teologik asoslar

Yilning oxirigacha yana 10ta kitobni tarjima qilishni rejalashtirganman. Tarjimalarni asosiy qismini qoʻlda emas, maxsus dasturlar yordamida tarjima qilaman. Bu dasturlar oylik premium tulov bilan ishlaydi.
Xatolarini va sharxlarni qoʻlda yozaman.

Ushbu tarjimalar uchun xech qayerdan: na tashqi tashkilotlardan, va na ichki hukumatdan mablagʻ olamiz.

Agar bu jarayonga moddiy oʻz hissangizni qoʻshishni istasangiz aloqaga chiqishingiz mumkin.

Rossiya hukumatiga ishonishni oqibati. Eron - Rossiyaning geosiyosiy eng muhim hamkor davlatlardan biri.
Yana, nimaga tanqid qilaverasizlar deb quyishadi.

6. Global utilitarizm va zamonaviylik:
Tushuncha: Globallashuvning paydo bo‘lishi bilan Millning g‘oyalari global axloqqa ham tatbiq etildi, bunda harakatlar global baxt nuqtai nazaridan ko‘rib chiqiladi.

Ta’sir:
Misol: Bu global boshqaruv, inson huquqlari va xalqaro yordam haqidagi antropologik munozaralarda o‘z aksini topadi. Masalan, xalqaro rivojlanish loyihalari bo‘yicha tadqiqotlar ko‘pincha bu loyihalar haqiqatan ham global farovonlikni oshirishga qaratilganmi yoki ba’zan boshqa manfaatlarga xizmat qilishini utilitar tamoyillar asosida tanqidiy baholaydi yoki unga mos kelishini tahlil qiladi.

Millning baxtni maksimal darajada oshirishga qaratilgan utilitarizmi siyosiy antropologiyaga zamonaviy siyosiy xatti-harakatlar, siyosatni shakllantirish va ushbu siyosatlarning madaniy oqibatlarini tahlil qilish uchun asos yaratdi. U antropologlarni siyosiy harakatlarning ko‘zlangan va haqiqiy natijalarini inson baxt-saodati va farovonligi nuqtai nazaridan ko‘rib chiqishga undaydi, bu esa ko‘pincha zamonaviy jamiyatlarning shaxsiy huquqlarni jamoaviy manfaat bilan muvozanatlashtirish yo‘lidagi sa’y-harakatlariga tanqidiy baho berishga olib keladi.

Jon Styuart Millning falsafasi, ayniqsa uning utilitarizm nazariyasi, zamonaviylik kontekstida siyosiy antropologiyaga sezilarli ta’sir ko‘rsatdi. Bu quyidagicha namoyon bo‘ladi:


1. Utilitarizm axloqiy va siyosiy asos sifatida:

Tushuncha: Mill utilitarizmi harakatlarning to‘g‘riligi ularning baxtni qanchalik oshirishiga, noto‘g‘riligi esa baxtning aksi bo‘lgan holatni keltirib chiqarishiga bog‘liq deb hisoblaydi. Bu tamoyil ko‘pchilik uchun eng katta foyda keltiruvchi siyosiy qarorlarning asosini tashkil etadi.

Siyosiy antropologiyaga ta’siri:
Misol: Zamonaviy siyosiy tizimlarni o‘rganishda antropologlar utilitar etikadan jamiyat farovonligini maksimal darajada oshirish uchun siyosat va boshqaruv tuzilmalari qanday ishlab chiqilganligini baholashda foydalanganlar. Masalan, ijtimoiy ta’minot tizimlarini o‘rganish ko‘pincha utilitar tamoyillarni aks ettiradi, bunda siyosat aholining baxt-saodati yoki farovonligiga ta’siriga qarab baholanadi. Buni T.H. Marshallning fuqarolik va ijtimoiy sinf haqidagi tahlillarida ko‘rish mumkin, u ijtimoiy siyosat jamiyatning umumiy farovonligini oshirishga qanday qaratilganligini muhokama qiladi.

2. Erkinlik va shaxs huquqlari:
Tushuncha: "Erkinlik haqida" asarida Mill zarar yetkazmaslik tamoyilini kengaytiradi va sivilizatsiyalashgan jamiyatning har qanday a’zosi ustidan hokimiyatni uning irodasiga qarshi qonuniy ravishda amalga oshirish mumkin bo‘lgan yagona maqsad boshqalarga zarar yetkazilishining oldini olish ekanligini ta’kidlaydi.

Ta’sir:
Misol: Bu zamonaviy jamiyatlar shaxsiy erkinliklarni jamoaviy manfaat bilan qanday muvozanatlashtirishi haqidagi antropologik tadqiqotlarga ta’sir ko‘rsatdi. Tomas Xayland Eriksen kabi olimlarning multikulturalizm bo‘yicha tadqiqotlari ko‘pincha shaxsiy huquqlar va madaniy me’yorlar o‘rtasidagi ziddiyatni o‘rganadi, bu Millning utilitar axloq doirasidagi erkinlik haqidagi g‘oyalarini aks ettiradi.

3. Rohatning (Baxt-Saodat-Komfort) sifati va miqdori:
Tushuncha: Mill utilitarizmga sifat o‘lchovini kiritib, intellektual va axloqiy lazzatlar jismoniy rohatlardan ustun bo‘lgan yuqori va past rohatlarni taklif qiladi.

Ta’sir:
Misol: Bu farq turli jamiyatlarda "yaxshilik" tushunchasini, ayniqsa siyosiy tizimlarda ta’lim, madaniyat va axloqiy amaliyotlar qanday qadrlanishini antropologik jihatdan o‘rganishga turtki bo‘ldi. Masalan, antropologlar jamiyatlar o‘z siyosiy kun tartiblarida madaniy va intellektual rivojlanishga qanchalik e’tibor berishlarini yoki e’tiborsiz qoldirishlarini ta’lim siyosati yoki madaniy merosni saqlash bo‘yicha sa’y-harakatlar misolida o‘rganishlari mumkin.

4. Islohotlar va ijtimoiy taraqqiyot:
Tushuncha: Mill ijtimoiy islohotlar tarafdori bo‘lib, ayollar huquqlari, ishchilar huquqlari va qullikni bekor qilishni himoya qilgan, bularning barchasini umumiy baxtni oshirish nuqtai nazaridan ko‘rib chiqqan.

Ta’sir:
Misol: Bu siyosiy antropologiyaning jamiyatni takomillashtirish vositalari sifatida ijtimoiy harakatlar va islohotlarga qiziqishini shakllantirdi. Jyun Nash kabi antropologlarning mehnat harakatlariga bag‘ishlangan ishlari shuni aks ettiradi, ular jamoaviy harakat mehnat sharoitlarini yaxshilash orqali qanday qilib umumiy foyda keltirishi mumkinligini o‘rganadi va shu bilan Millning ijtimoiy o‘zgarishlar katalizatori sifatidagi utilitarizm g‘oyasiga mos keladi.

5. Hukumatning roli:
Tushuncha: Millning utilitarizmi eng katta baxtni ta’minlashda hukumatning faol rolini qo‘llab-quvvatlaydi, bu jamoat manfaatlarini ta’minlash va zararning oldini olish uchun tartibga solishni o‘z ichiga oladi.

Ta’sir:
Misol: Bu nuqtai nazar zamonaviy davlatlardagi boshqaruv tadqiqotlarida, xususan, hukumatlarning hayotning turli sohalariga, sog‘liqni saqlashdan tortib ta’limgacha, maksimal foyda keltirish uchun qanday aralashuvida namoyon bo‘ladi. Jeyms Skott kabi antropologlar bunday aralashuvlarni tanqid qilib, umumiy manfaat uchun mo‘ljallangan davlat rejasi va siyosati ba’zan mahalliy xususiyatlarni hisobga olmay, kutilmagan salbiy oqibatlarga olib kelishi mumkinligini o‘rgandilar.

6. Ziddiyatning roli:
Tushuncha: Gegel ziddiyatni taraqqiyotning muhim harakatlantiruvchi kuchi sifatida ko‘rgan, bunda qarama-qarshilik orqali sintez va shu tariqa rivojlanish sodir bo‘ladi. Ta’sir:
Misol: Bu Maks Glyukman singari siyosiy antropologlarni ziddiyatni shunchaki buzg‘unchilik sifatida emas, balki ijtimoiy tuzilmani saqlab qoluvchi jamiyatning funksional jihati sifatida o‘rganishga undadi. Uning zuluiar haqidagi tadqiqotlari nizolar ijtimoiy aloqalar va siyosiy tuzilmalarni mustahkamlashi mumkinligini ko‘rsatdi. Shunday qilib, Gegel qarashlari siyosiy antropologiyaga zamonaviy siyosiy manzarani tarixiy taraqqiyot nuqtai nazaridan, davlatning roli, hokimiyatning madaniy ifodasi, oqilona boshqaruvga intilish, umumiy va xususiy siyosiy g‘oyalarning o‘zaro ta’siri, siyosiy hayotdagi ziddiyatlarning ahamiyati nuqtai nazaridan tahlil qilish uchun vositalar taqdim etdi. Uning falsafasi murakkab, ammo boy asos bo‘lib, antropologlarning zamonaviy siyosiy tizimlarni talqin qilishi va o‘rganishiga ta’sir ko‘rsatishda davom etmoqda.

Shunday qilib, Gegel hikoyalari siyosiy antropologiyani zamonaviy siyosiy manzarani tarixiy taraqqiyot nuqtayi nazaridan tahlil qilish, davlatning roli, hokimiyatning madaniy ifodasi, oqilona boshqaruvga intilish, umumiy va xususiy siyosiy ideallarning o‘zaro ta’siri, siyosiy hayotdagi ziddiyatlarning ahamiyatini tahlil qilish uchun vositalar bilan ta’minladi. Uning falsafasi murakkab, ammo boy asos bo‘lib, u antropologlarning zamonaviy siyosiy tizimlarni qanday talqin qilishi va o‘rganishiga ta’sir qilishda davom etmoqda.

Georg Vilgelm Fridrix Gegelning falsafiy qarashlari zamonaviy siyosiy antropologiyaga chuqur ta’sir ko‘rsatgan bo‘lib, olimlarning zamonaviy kontekstda siyosiy tizimlarning rivojlanishi, tuzilishi va dinamikasini tushunishini shakllantirgan. Quyida ushbu ta’sirlarning tahlili va misollari keltirilgan:


1. Dialektik metod va tarixiy rivojlanish:

Tushuncha: Gegelning dialektik metodi g‘oyalar yoki tarixiy holatlar ziddiyat va yechim (tezis, antitezis, sintez) orqali rivojlanadigan jarayonni o‘z ichiga oladi. Bu metod siyosiy o‘zgarishni tabiiy va mantiqiy jarayon sifatida tushunish uchun asos yaratib, siyosiy antropologiyaga ta’sir ko‘rsatdi. Ta’sir:
Misol: Gegeldan kuchli ta’sirlangan Karl Marks bu dialektikani sinfiy kurash va feodalizmdan kapitalizmga, undan kommunizmga o‘tish evolyutsiyasini tahlil qilishda qo‘lladi. Siyosiy antropologiyada buni siyosiy tizimlarning rivojlanishini o‘rganishda ko‘rish mumkin. Masalan, E.E. Evans-Pritchardning Nuer jamiyatining mustamlaka ta’sirida o‘zgarishini tahlil qilishi, bunda an’anaviy siyosiy tuzilmalar yangi mustamlakachilik tuzilmalari bilan o‘zaro ta’sirlashib, yangi sintezlarni yaratgani ko‘rsatilgan.

2. Davlat va erkinlik:
Tushuncha: Gegel davlatni axloqiy hayotning timsoli deb hisoblagan, unda shaxsiy erkinlik jamoa hayotida ishtirok etish orqali ro‘yobga chiqadi. U zamonaviy davlatni erkinlik sari tarixiy taraqqiyotning cho‘qqisi deb bilgan. Ta’sir:
Misol: Gegelning davlat haqidagi, shaxs erkinligi ro‘yobga chiqadigan oqilona institut sifatidagi g‘oyasi davlat shakllanishi va fuqarolik rolini o‘rganuvchi antropologik tadqiqotlarga ta’sir ko‘rsatdi. Masalan, zamonaviy millat-davlatlar rivojlanishiga bag‘ishlangan tadqiqotlarda ko‘pincha Gegelning davlat haqidagi axloqiy hayotning oliy shakli sifatidagi g‘oyasi aks etadi. Bu Ernest Gellner singari olimlarning millatchilik bo‘yicha ishlarida ko‘ringanidek, shaxslarning o‘z erkinliklarini ro‘yobga chiqarish uchun davlat mexanizmlari bilan qanday munosabatda bo‘lishini o‘rganishda namoyon bo‘ladi.

3. Ruh (Geist) va madaniyat:
Tushuncha: Gegel uchun Geist yoki "Ruh" tarixiy taraqqiyotning harakatlantiruvchi kuchi bo‘lib, jamiyatlarning madaniy, intellektual va axloqiy hayotini qamrab oladi. Ta’sir:
Misol: Bu tushuncha antropologlarga siyosatni nafaqat boshqaruv tizimlari, balki jamiyat madaniyati yoki "ruhiyati"ning ifodasi sifatida o‘rganishga turtki berdi. Klifford Girsning Bali xo‘roz urishtirishlaridagi "chuqur o‘yin" haqidagi ishi siyosiy antropologiya madaniy amaliyotlar keng ijtimoiy va siyosiy ma’nolarni qamrab olishini qanday o‘rganishi mumkinligini ko‘rsatadi. Bu Gegelning Geist g‘oyasini kichik miqyosda aks ettiradi.

4. Oqilona yondashuv va qonuniylik:
Tushuncha: Gegelning fikricha, tarix ko‘proq oqilona yondashuvga qarab boradi va siyosiy tizimlarning qonuniyligi shu oqilona yondashuv bilan bog‘liq. Ta’sir:
Misol: Bu nuqtai nazar siyosiy antropologlarning siyosiy institutlar qonuniyligini qanday tekshirishini shakllantirdi. Masalan, postkolonial jamiyatlarda demokratik institutlarning qabul qilinishi bo‘yicha tadqiqotlar Gegelning siyosiy qonuniylik jamiyatning oqilona tashkil etilishi bilan bog‘liq degan g‘oyasidan kelib chiqishi mumkin. Buni an’anaviy boshqaruv shakllarining zamonaviy byurokratik tizimlar bilan moslashtirilishi yoki almashtirilishi tahlilida ko‘rish mumkin.

5. Universallik va partikulyarizm:
Tushuncha: Gegel falsafasi erkinlikning universal tamoyillari va ular amalga oshadigan o‘ziga xos tarixiy va madaniy kontekstlar o‘rtasida tebranadi. Ta’sir:
Misol: Bu ziddiyat siyosiy antropologiyaning universal inson huquqlari yoki demokratik tamoyillar mahalliy madaniy amaliyot bilan qanday o‘zaro ta’sir qilishini o‘rganishida aks etadi. Maykl Uolzerning "adolat sohalari" haqidagi ishi adolatning turli madaniy kontekstlarda qanday turlicha tushunilishini o‘rganadi va bu Gegelning universallik va xususiylik o‘rtasidagi dialektikasini aks ettiradi.