Compounding kuchi haqidaHar qanday rivojlanmoqchi bo’lgan odam, ayniqsa boy bo’lmoqchi bo’lgan odam compounding nima ekanligini yaxshi tushunishi shart deb hisoblayman.
Compounding bu odatda investitsiyaga nisbatan ishlatiladigan atama. Sodda qilib aytganda foiz ustiga foiz.
(Investitsiyada foiz so’zini eshitiboq hukm chiqarishga shoshilmang)
Compounding mohiyatini tushuntirish uchun bir hikoya.
Bir tabib bir shox hayotini saqlab qoladi
Shox xohlaganingni so’ra, saltanatimdagi boylikdan beraman deydi.
Tabib shoxdan guruch so’raydi.
Talabi shaxmat doskasidagi birinchi katakka 1 dona guruchdan boshlab, har bir katakda guruch sonini 2 baravarga oshirib borishini so’raydi. Shaxmat doskasida 64 ta katak bor. Birinchi katakka 1 dona guruch donasi, ikkinchi katakka 2 dona, uchinchi katakka 4 ta, to’rtinchi katakka 8 ta, beshinchi katakka 16 ta va hok. 64 ta bo’lguncha davom etadi shu jarayon.
Insoniyat taraqqiyoti iqtisodiy rivojlanish ustiga qurilgan. Odamlar doim qandaydir foydali narsa yaratishga harakat qiladi, nimalarnidir ixtiro qiladi. Natijada qiymati oshib boraveradi.
Insoniyat tarixida iqtisodiy o’sish har doim bo’lgan va bu to’xtovsiz jarayon. Orada moliyaviy inqirozlar bo’ladi, shunga qaramay o’sish davom etadi. Bu insoniyat tabiati.
Oxirgi 100 yil ichida AQShdagi top 500 (S&P 500)ta kompaniyalar qiymati yiliga o’rtacha 10-11% dan oshib borgan. Inflyatsiya inobatga olinsa yillik natija 7% atrofida.
Compounding effektni bilim olishda ham ko’rish mumkin. Boshlanishiga biror mavzuda kichkina bilim olamiz, unga 2 ta bilim qo’shilib 3 ta bilimni hosil qiladi, uchtaga yana bitta qo’shilib 5 yoki 6 tani hosil qiladi.
Buni salomatlikda ham ko’rish mumkin. Hozir 1km yugura olmaydigan odam kuniga 1km dan yugurishni odat qilsa 1 oydan keyin 10km yugura oladigan bo’ladi.
Compoundingni farzand tarbiyasida, oiladagi rishtalarda, xullas hayotning boshqa jabhalarida ham ko’rishimiz mumkin.
Guruch va shaxmat hikoyasini vizual ko’rmoqchi bo’lganlar uchun
https://youtu.be/k1s-1Jg3C6Q?si=s9SLABP69rm3cDPNHammaga salomatlik tilab.
Bek Olimjon
10.05.24
Mallorca, Ispaniya
