Jahon Siyosati I World Politics

Small country mentality

Bitta futbolchining eng zo'r klublardan biriga o'tishi — butun millat yutug'i darajasidagi voqea emas. Husanovning transferida biz va bizdagi tizimning o'rni nolga teng bo'lsa kerak. Bu individual yutuq.

Bunyodkorda aynan shu Abduqodirga sendan futbolchi chiqmaydi deb futbol eshiklarini yopishgan. Bundan xulosa qilish mumkinki, juda ko'plab iqtidorlar shunday tizim qurboni bo'lgan, bo'lmoqda, bo'ladi.

Bu transferni millat yutug'i uyoqda tursin, o'zbek futboli yutug'i sifatida baholash ham qiyin. Chunki Husanovni o'zbek futboli yetishtirmagan. Unga ishonch bildirib asosiydan joy bergan Belorus klubiga rahmat aytilishi kerak.

Tizimsizlikdan yetishib chiqqan fenomen bir marta bo'lishi mumkin yoki yo'q. Abduqodir Husanov — bu lotereyadan jekpot chiqqandek gap. Lotereyalarda yutish ehtimoli esa shunchaki omadga ishonib qil ko'prikdan o'tishga o'xshaydi.

Husanovning transferidan xursandman. Hatto men eng yomon ko'radigan klubga o'tganidan so'ng, bir kechada o'sha klubga nisbatan o'zimda simpatiya ham paydo bo'ldi. Husanov o'zbek devori sifatida o'n yillar termada to'p suradi.

Yamaykaliklar Useyn Bolt bilan faxrlanib yurganidek, biz Abduqodir Husanovga millat yutug'i sifatida qarayveramiz va mana shu kichik millatlar mentaliteti hisoblanadi.

@legal_mind

O'zbek jamiyatida korrupsiyaga jinoyat sifatida qaralmaydi. Doimiy bo'ladigan va tabiiy qabul qilinadigan hodisa deb qabul qilinadi. Korrupsionerga o'g'ri yoki qotilga qaragandek aybdor nigoh bilan nazar solinmaydi.

Bizda korrupsiya oldi-berdisida bergan ham, olgan ham rozi. Bergan ishi tezroq bitganidan yoki hal bo'lganidan, olgan esa past oylik olgani, boshqalarga qaraganda ko'proq ishlagani sabab moddiy boyiganidan o'zini shunga loyiq deb hisoblaydi.

Maishiy korrupsiya bilan birga yirik ya'ni elitar korrupsiya mavjudligini barcha biladi. Qirg'iziston Prezidenti bir paytlar unga Kanada tomonlardan 100 million dollar evaziga sotilish taklifi bo'lganini aytgan edi. Bu Markaziy Osiyo uchun jiddiy signal aslida.

Ya'ni Qirg'izistonga bo'lgan taklif bizga, qozoqlarga, tojik va turkmanlarga ham bo'ladi. Elitar korrupsiyada miqdor yirik bo'ladi. Strategik muhim maqsadlar amalga oshirilishi ko'zlanadi. Bugun bir necha yuz ming dollar olgan xizmatchi, ertaga million dollarlik porani ham rad etmaydi.

Kunda yoki kunora tarmoqlarda qaysidir tashkilot xodimini, hokimning yordamchilarini, o'rinbosarlarni pora bilan qo'lga olingani xabarlari chiqib turadi. Lekin hech qachon hokim yoki o'sha tizim rahbari qo'lga tushganini eshitmaymiz.

Adolatliligi bilan tanilgan xalifa Umar davlat ishida doim bitta prinsipda faoliyat olib borgan: daryoning boshlanishi toza bo'lsa, uning davomi va undan chiqadigan jilg'alar ham toza bo'ladi. Shunga amal qilib o'zi faqir hayot kechirganini ham bilsangiz kerak.

Qachondir bizda ham korrupsiyaga qarshi mansabiga qaramasdan ov boshlansa, yordamchilar yoki o'rinbosarlar emas, ulardan kattalari ham qo'lga olinganini eshita boshlasak, korrupsiyaga qarshi keskin kurash ketyapti desak bo'ladi.

@legal_mind

Har bir inson shaxsiy hayotining daxlsizligi, shaxsiy va oilaviy sirga ega bo‘lish, o‘z sha’ni va qadr-qimmatini himoya qilish huquqiga ega. (Konstitutsiya, 31-modda)

Boshqalarning shaxsiy hayotiga eng ko'p aralashaveradigan xalq biz bo'lsak kerak. G'ishmat qancha topishi, xotini bilan qanday postelda uxlashi, zavtrakka nima yeyishi — shu kabi narsalar xalqimizni doim qiziqtiradi.

Yigirma beshga kirgan Sharapatning nega haliyam turmush qurmagani, qachon turmush qurishi, yigiti bor yoki yo'qligi, telefonda kim bilan gaplashishi, oyligini qayerga sarflashi va hokazo narsalar mahalla yettiligidan tortib qo'shnilargacha qiziq.

Yaqinda gaz yo'qligini gapirgan fuqaroning favqulodda qahramonligini yo'qqa chiqarish uchun go'yoki oilasini tashlab qo'yganini xotinining tilidan ayttirib obro'sizlantirishga urinishdi. (O'sha ayolni kim nima maqsadda gapirtirgan, qiziq)

Davlat va inson munosabatlarida shaxsiy hayot, ijtimoiy kelib chiqish rol o'ynamaydi. Hatto piyonista alkashning ham vazirdan hisob so'rab, hokimning faoliyatiga qiziqishga haqqi bor. Chunki u kamida aroq sotib olayotganida aksiz solig'ini to'lagan.

Shaxsiy hayoti ibrat bo'ladigan kimni bilasizki, zapravkadagi G'ayratni tanqid qilyapsiz? Agar shaxsiy hayotga qarab baho bersangiz, xotinboz domlalarni, amaldorlarni ham gapiring, ularni ham nomunosiblikda ayblang.

Biz to'da, olomon emas, jamiyat sifatida shakllanishimiz uchun bir-birimizni eshitishimiz, fikrlarimizni tinglashimiz, zapravka masalasi ko'tarilganda bitta pozitsiyadan xulosa qilishimiz kerak: gaz eksport qiladigan davlatda metan muammo bo'lmasligi kerak, tamom!

@legal_mind

Finlandiya ta'lim sifati bo'yicha dunyoda birinchi o'rinda turishini bilasiz. Sohaning sifati undagi kadrlar bilan uzluksiz bog'liq. Bizda ham ta'lim tizimida Finlandiya yo'li, fin darsliklari asosida kabi balandparvoz gaplar bilan nimadirlar qilishdi.

Ta'lim sifati o'quv dargohidagi sharoit, moddiy resurslardan ham ko'ra o'qituvchiga bog'liq. Aynan o'qituvchilar har qanday holatda sifatni belgilab beruvchi asosiy divigatel hisoblanadi. Masalan, siz ham ba'zi darslarni o'sha fan o'qituvchisi sabab zo'r o'qigansiz.

Eng qiziq tomoni, Finlandiyada yiliga nari borsa 800 ta o'qituvchi yetishib chiqadi. Bitiruvchilar soni minglab lekin o'qituvchi bo'la oladiganlari juda kam. Nomzodlar kamida magistr darajasiga ega bo'lgan holatda o'qituvchilik uchun imtixon topshiradi.

Ya'ni diplomning mavjudligi o'sha kasbda faoliyat yuritish uchun kamlik qiladi. Huddi shu taktikani boshqa sohalarda qo'llasa ham bo'ladi. Bizda sifatli doktorlar yoki yuristlar kamligiga ham haqiqiy sabab aslida shu. Natijada, o'sha soha yaxshi rivojlanmaydi.

O'zbekistonni kelajakda sifatsiz, diplomli lekin ishsiz kadrlar muammosi kutib turibdi. Professionalizm bilan juda ko'p sohalar katta inqirozga kirib keladi hali. Oldin talaba bo'lish qiyin edi, hozir esa oson, natijada barchada diplom bor.

Bozor qoidalari sharoitida bilimsiz kadrlar ishsiz qolib ketishi kerak lekin bizda davlat sektori tanish-bilish, korrupsiya, nepotizm bilan qorishib ketganini hisobga olsak, sizning farzandingizni o'qishni nari-beri bitirgan G'ishmat davolashi mumkinligini e'tiborga olish kerak.

Aytmoqchimanki, bitta soha gullab, gurkirab rivojlanishi, xalq o'sha sohadan rozi bo'lishi — shu sohadagi kadrlar bilan bog'liq, qolganlari ikkilamchi sabablar hisoblanadi. Sohadagi kadrlar sifatini esa faqatgina diplom berish yoki bermaslik bilan ta'minlay olmaymiz.

Dunyodagi juda ko'p davlatlarda faqatgina diplom bilan yurist va shifokor bo'la olmaysiz. O'qishni bitirgandan keyin abituriyentlikda DTMdan test yechgandek, huddi shunga o'xshash malakani, G'ishmatni shu kasbga loyiqligini isbotlovchi imtixon shakli bo'lishi kerak, nazarimda.

Ehtimol, qanchadir muddatlik, majburiy va haq to'lanmaydigan amaliyot, keyin esa shu sohada oid bilimni baholovchi bitta qattiq imtixon bo'lishi kerak. Shu imtixon hayot-mamot masalasi bo'lishi, undan nari borsa 25-30 foiz nomzodlar o'ta olishi kerakdir, bilmadim. Xullas, shu imtixon talabani to'rt yil universitetda o'qishga majbur qila olishi kerakda.

Masalan, men yurist sifatida eng chekka hududlardagi fuqarolarga 100-150 kun majburiy xizmat ko'rsatishim, shifokor bo'lsam ularni davolashim, umuman, shu sohadagi eng og'riqli nuqtalarni ko'rganimdan keyin rasmiy ishga kirishishim kerak.

Hozirgidek, o'qishni bitiriboq markaziy apparatga, boshqarmaga kirib olib, bir necha yildan keyin men chiqaradigan buyruqlar quyi tuzilmadagilarni so'kinishiga sabab bo'lmasligi uchun ham pastni, qora xalq ahvolini tushib o'rganishga majbur bo'lishim kerak.

Endi siz masalan, Harvard yoki Yale bitiruvchisi bo'lsangiz ham, Surxondaryoning Uzun tumani, Biybozor mahallasida yashovchi Toshmat akaning hayotini osonlashtiruvchi islohotni bilmaysiz aniq. Ya'ni quyida, chekka hududlarda, umuman, oddiy odamlar duch kelayotgan muammolarni bilish kerak.

Xullas, biz sifatli kadrlar bilan davlat xizmatini ta'minlamoqchi bo'lsak, diplom berib, keyin darrovda ishga olmasligimiz kerak. Diplom shu sohada o'qilganini bildiradi lekin uqqanini emas. Diplomdan keyin ham saralovchi, universitetlardan alohida bo'lgan imtixon mexanizmi bo'lishi kerak.

P/s: shifokor va yuristlar shunchaki misol sifatida aytildi:)

@legal_mind

Xususiylarda yurisprudensiya

Yurisprudensiya yo'nalishi haqida Profi asoschisi Bektosh Hatamov tomonidan yozilgan postlar (1, 2,) ni o'qib chiqdim. Haqiqatdan ham jamiyat va davlat rivojlanishi undagi huquqshunoslar soni, sifatiga bog'liq. Huquqshunoslari kam lekin rivojlanib ketgan bironta davlat dunyoda yo'q.

Vaziyatga xolis qaraydigan bo'lsak, jamiyatimizda yurisprudensiyaning obro'si va unga talab balandligiga bitta sabab — sudya, prokuror, tergovchi va hokazo HMQO xodimi bo'lib ishlash istagi ota-onalarda, odamlarimizda borligi uchun, xolos. Bu yo'nalishga deyarli hech kim Bektosh aka aytganidek, biznes yuristi yoki advokat bo'laman deb topshirmaydi.

Ya'ni jamiyatda advokatura va xususiy sektorga organda «omadi yurishmagan» yoki organdan chopilib ketgan keyin ishlaydigan oxirgi manzil sifatida qaraladi. O'z-o'zidan yurisprudensiya talabalarining juda katta qismi o'z kelajagini davlat sektorida ko'radi.

Bektosh aka biznes odami, baribir. Ertaga Profida yurisprudensiya fakulteti ochilishi — bu universitetga bir necha o'n minglab mijoz ya'ni abituriyent kelishini bildiradi. Talabalarning ko'pligi katta pul va xususiy universitet biznesini gullatadi, xolos.

Yurisprudensiyada raqobat qilishdan qo'rqmayman qachonki sog'lom mehnat bozori munosabatlari ishlashni boshlasa. Chunki bizda ishga kirish jarayonlari tanish-bilish, tanka, korrupsiyasiz sof raqobat muhitida o'tishiga va ertaga bitiruvchilar faqat va faqat o'z bilimi bilan ishga kirishiga hech kim yuz foiz kafolat bera olmaydi.

Bu sohada ishga kirishdan ham avval va xususiylarning eng nozik nuqtasi bo'lgan narsa — davlat oliygohi bilan xususiylarga kirish o'rtasida katta tafovut mavjud. Davlat universiteti imtixonlaridan yiqilganlar, shu yiqilgan past bali bilan bir dumalab xususiy OTM talabasiga aylanib olayotganini hech kim inkor etmaydi.

Oddiy misol, ingliz tili yo'nalishlarini olaylik. Bu yil ingliz tili fakultetlariga kirish bali o'rtacha 160-170 ball atrofida bo'ldi. Lekin o'rtachadan ancha past ball to'plagan va davlat universitetidan yiqilganlarning katta qismi huddi shu bali bilan xususiy universitetga kirdi. Natijada ertaga, to'rt yildan keyin kimdir yaxshi o'qib, kimdir o'qimasa ham diplomini olib kadrga aylanadi.

To'g'ri, xususiylarda sharoit, ta'lim sifati ba'zi davlat OTMlaridan balandligini tan olaman. Lekin bu yerda asosiy masala: o'qishga qanday kirishda va talaba bo'lishda. Ya'ni sen qattiq o'qib yillar davomida tayyorlanib 170+ ball olasan va qiynalib yuridik talabasi bo'lasan lekin DTMdan 100 bali bilan yiqilgan o'rtog'ing G'ishmat xususiyda yurisprudensiyaga kirib ketmasligiga hech kim kafolat bermaydi.

Natijada nima bo'ladi aytaymi? Haligi G'ishmat "Qara, shuncha tayyorlanib sen ham yurist bo'lasan, nari-beri o'qib men ham yurist bo'laman" deb senga qarab irjayadi. Bu adolatsizlik. Bozor qoidalarini o'lchov qilib olinganda ham — bu mexanizmda nimadir НИТО!

Talab va taklif qoidalarisiz rivojlanib bo'lmaydi, bilaman. Ammo yurisprudensiya yo'nalishida xususiylarga litsenziya berishdan avval dastlab kirish tartibini, keyin esa eng qiyini bo'lgan ishga kirish bozorini nosog'lom raqobatdan tozalash kerak.

Gapning po'stkallasini aytganda, eng kuchli abituriyentlar talabaga aylanishi kerak. Bizning hozirgi xususiy universitet bozorimizda esa bu yo'q.

@legal_mind

Tizimda yillar davomida ishlab yurgan tajribali lekin oliy yuridik ma'lumoti bo'lmagan organ xodimi bilan yuridik universitet bitiruvchisi bo'lib ishlab yurgan xodimning farqi, huddi hamshira bilan shifokorni taqqoslashga o'xshaydi. Hamshira ukolni yaxshi qiladi, tomirga zo'r tushadi lekin shifokordek kasallikning mohiyatini ochib bera olmaydi:)

@legal_mind

Kunda yoki kunora bitta yosh o'qituvchi oyimga telefon qiladi. Sinf berishgan ekan, o'quvchilaridan norozi bo'ladi. Bir kun o'quvchilari uyiga bormasa, boshqa kuni urushib bir-birini sindirgan bo'ladi.

Xullas, shunaqa muammolar bilan har kuni bir xil paytda biz kechki ovqatlanishga o'tirgan paytimizda qo'ng'iroq bo'ladi. O'zim ham o'rganib qoldim. Shu opani nomeridan telefon kelayotganini ko'rsam aniq sinfida muammo chiqqan deyman.

Boshqa kunlari ota-onalar telefon qiladi. Qaysidir o'qituvchi past baho qo'ygan, qaysidir biri bolamni so'kibdi deydi, yana boshqalari uyidagi muammolarini aytib ketadi. Hayron qolaman.

Bolasining badxulqi uchun, yaxshi o'qimagani uchun o'qituvchilarni aybdor qiladigan ota-onalar ham juda ko'p topiladi. Kechqurun farzandi kech qolsa unga ham o'qituvchilar balogardon bo'ladi.

Xudo ko'rsatmasin, bironta o'quvchi o'zini osib qo'ysa, daryoga tashlab yuborsa, qo'yinki qandaydir suidsid qilsa ham maktab aybdor qilinadi. Organlar tekshiruv qilib darrovda o'qituvchilar ishdan olinadi.

Biz o'qituvchilarni faqat ta'lim beruvchiga aylantirmas ekanmiz, maktabga tarbiya funksiyasi ham tashlab qo'yilar ekan, hech qachon sifatli ta'limga erisha olmaymiz. Tarbiya qilish — bu ta'lim berishning haqqini yeyish demakdir.

Nimaga matematika o'qituvchim trigonometriyani emas, sochimni uzunligini o'lchashi kerak? Nima uchun ona tili o'qituvchim sintaksisni emas, kiygan formamni muhokama qilishi kerak?

O'qituvchilar faqat dars o'tishi kerak. Maktabga nechta bola kelayotgani muhim emas. Kelayotgan bolalar hozir qanday kitoblar o'qiyapti, bu oyda nechta kitob o'qidi, g'oyaviy fundamentni qayerdan olyapti, shular muhim.

Xullas, o'qituvchilar ijtimoiy himoyalanishi uchun jamiyatdagi boshqa shaxslardan ko'proq pul topadigan toifaga aylanishi kerak. Maktablarda parkovka, o'qituvchilarda pro max bo'lishi kerak.

Keyin o'qituvchilarni himoya va support qiladigan kuchli bitta tuzilma kerak. Masalan, o'qituvchilar ishlari agentligimi shunga o'xshash. Hozirgi XTBlarni tugatib o'rniga faqat o'qituvchilarga xizmat qiladigan organ yaratish kerak.

Shulardan keyin biz orzu qilgan O'zbekistonda odamlar qizini menga o'xshagan yuristlarga emas, mendan ko'ra bo'lajak domlalarga uzatishni xohlasa, shunda islohotlar natija bergan bo'ladi.

Hozircha yilda bir marta faqat shu kuni sizlarni eslab har xil shiorlar va shoirona gaplar bilan e'zozlab turamiz. Bayramingiz bilan ustozlar!

@legal_mind

Darsdan keyin chiqib ketayotsam universitet oldida bir turist yordam so'radi. Yandex chaqirgan va uni topa olmayapti ekan. Ingliz tilini biladigan odam qidirayotgandim dedi. Taksiga turist turgan joyni tushuntirib yubordim.

Qiziq, til barriyeri ham turistlar oqimiga yaxshigina salbiy ta'sir qilsa kerak. Masalan, turistlar kelsa taksichilar, sotuvchilar, ofitsiantlar oz-moz bo'lsa ham ingliz tilini bilmasa, mamlakatda qiynaladi. Bu qiyinchilik turizmga ta'sir qiladi, baribir.

Bolalar maydonchasida o'tirsam, deyarli barcha bolalar rus tilida muloqot qilyapti. Safiaga kirsam aslida o'zimizni o'zbek bo'lgan G'ishmat rus tilida gapiryapti. O'zbekchani bilasizmi desam, xa oz-moz deydi. O'zbek tilida gaplashdim.

Umuman, Toshkentga kelganimdan beri rus tilida gapirgan har qanday odamga o'zbek tilida, ingliz tilidagilarga esa shu tilda javob beraman. Balki rusofobdirman, balki rus tilini bilmasligim, bilmasligimga esa keraksiz til deb hisoblaganim sababdir.

Ko'p ish beruvchilar rus tilini talab qiladi, biznes tili rus tili deyishadi, bilaman. Lekin bizda rus tili huddi kesib tashlanmayotgan yiringli yaraga o'xshaydi. Agar ikkinchi til tanlanishi kerak bo'lsa, bu rus tili bo'lmasligi kerak. Ruscha kontent iste'mol qiladiganlarni biz yo'qotyapmiz.

Chunki, yaqinda rus tili o'qituvchisi bilan bog'liq keysda rus propagandasi qanday ishlaganini ko'pchilik ko'rdi. Rus tilida jurnalistikaga sodiq xolis kontent qiladiganlarni topish qiyin. Chunki mass-media siyosiy bosim ta'sirida va tabiiyki siyosiy propaganda bilan sug'orilishga majbur.

Endi ochig'ini tan olib aytganda 2000-yildan keyin tug'ilganlar rus tilini deyarli bilmaydi, bizning diasporaning katta qismi ingliz tilini biladi. Ya'ni kelajakning ziyolilari bo'ladigan hozirgi talabalar rus tilini bilmasligi mumkin lekin ingliz tilini aniq biladi.

Avlodlar almashinuvi degan narsa bor. Qachon sodir bo'ladi bilmayman lekin ijtimoiy hayotning drayverlari bo'ladigan, rus tilini bilmaydigan o'rta yoshlilar yaqin yillar ichida katta hayotga kirib keladi. Ya'ni ular ota-ona bo'ladi, davlat ishida ishlaydi va hokazo.

Har qanday argumentlarni rad etgan holda rus tilidan fokusni olaverish kerak. Rus tilini shunchaki bitta til sifatida qoldirish kerak. Dunyoda bu til rus millatidan boshqalarga deyarli kerak emas. Nari borsa 200 million odam foydalanar lekin bizga dunyoni his qilish uchun milliardlar foydalanadigan til kerak.

@legal_mind

Inson o'zining eng gullagan bahorini ushlab qolishi mumkin

O'tkir Xoshimovning "Bahor qaytmaydi"sini o'qib chiqdim. Fikrlarimni yozgim keldi. Yozuvchining deyarli barcha kitoblarida xiyonatkor ayol obrazi bor, qanaqadir.

Negaligini bilmayman-u, shu kitoblardan keyin ayol kishiga ishonmaslik xarakteri shakllanib bordi o'zimda. Balki yozuvchining shaxsiy hayotida shunday travma bo'lgandir, balki bo'lmagandir bilmayman.

Kitobda Anvar sevgilisi Muqaddamni yaqin do'sti Alimardonga oldirib qo'yadi. Negadir, barcha xiyonatlarga erkaklar aybdor deb hisoblayman. Chunki ayollar doim e'tibor, mehr yetishmaganligi uchun xiyonat qilgan.

Muqaddam Anvardan kutgan qaynoq bo'salarni, shiddatli hujumlarni, erkaklarga xos shahvoniy harakatlarni Alimardondan topadi. Anvar qizlar bilan gaplashmagan, o'zini ancha bosib olgan, nisbatan bo'shroq obrazga ega.

Alimardon Muqaddamga birinchi marta tegajog'lik qilgan vaziyatni tushunsa bo'ladi: xonada ikki yoshdan boshqa hech kim yo'q edi. Lekin boshqa safargisida qiz o'zi xohlab, o'zi shunday voqea bo'lishini bilib turib bolaning uyiga boradi. Buni kechirib bo'lmaydi.

Bir tomondan o'ylab qarasa Muqaddamni buzuq ayollar toifasiga qo'shib bo'lmaydi. U bir marta adashdi, turmushga chiqdi va to'xtadi. Buzuq ayollarda boshqalar bilan yurib ketish turmushdan keyin ham davom etadi.

Buzuqlik bir marta bo'lsa adashish, davomiy bo'lsa shaxs fe'l-atvorini bildiradi. Ba'zi qizlar birinchi sevgisi o'xshamaganidan keyin to'xtaydi, ba'zilar esa ketma-ket ikkinchi, uchinchi, beshinchisi bilan gaplashib yuraveradi hayotimizda ham.

Umuman olganda, Alimardon do'stining qiziga ko'z olaytirgan. Bitta qizga ikki bola harakat qilsa, startni teng nuqtadan boshlasa, buyog'i ot minganniki lekin boshqasi bilan munosabati bor qizga yopishmaslik kerak. O'tlab ketdim.

Kitobdan olgan xulosamdan yana bittasi: erkak kishiga omad beriladi va shuni ushlab qolish shaxsiyatning o'ziga bog'liq. Shuningdek, erkak kishini xarob qiladigan ham, yuksaltiradigan ham ayol kishi bo'larkan.

Keyingi xulosa: hayotda Anvardek sof va samimiy tuyg'ularga ishonuvchan bo'lib qolmaslik, kerak paytda gazni bosishni bilish kerak. Chunki yaxshilarga yashash qiyin, hayot ularni zo'rlayveradi doim.

Oxirgi xulosa: hayotda Alimardondek ham bo'lmaslik kerak. Aysh-ishratni, kayf-u safoning chegarasini bilish kerak. Ichkilik va ayollar doim erkaklarni keyin esa imperiyalarni xarob qilgan. Fikrlarim ko'p lekin post ham ko'payib ketdi:)

@legal_mind

Inbazar keysi

Tizimdagi bitta xodimning xatosi uchun butun biznes javobgar bo'lishi adolatsizlik lekin biznes egasining zo'ravonligi uchun butun tizim javobgar bo'lmasligi ham adolatsizlik.

Katta brend asoschisining o'zidan vorzakonni yasab xodimlarini samosud qilgan videolari tarqalganini ko'rdingiz. Birinchi video, ikkinchi video, uchinchi video.

Xodim va ish beruvchi munosabatlarini tartibga soluvchi yagona narsa — bu mehnat qonunchiligi. Mehnat huquqida xodimning ham, rahbarning ham huquq va majburiyatlari aniq va tiniq qilib belgilangan.

Qonunlardan tashqariga chiqishning har qanday shakli qattiq jazolanishi kerak. Inbazar keysi boshqa bizneslar uchun ham ibrati olam vazifasini bajarishi kerak.

Men aniq bilaman: fastfoodda, kiyim, oziq-ovqat do'koni, har xil mayda ishlab chiqarishlarda ishlaydigan o'smirlarga nisbatan doimiy abyuzerlik qilib kelinadi. Faqat Inbazarda emas bu narsalar.

Agar «menga nima» deb qo'l siltab ketsak, ertaga bu samosud ma'daniyati o'z boshimizga, kamida tanishlarimizning ustiga tushadi. Chunki biz zo'ravonlikni oqlaydigan, mujiklik bilan o'lchaydigan jamiyatmiz.

Xususiy sektorda ham, davlat sektorida ham rahbar xodimga ruhiy va jismoniy tazyiqlar o'tkazishi mumkin emasligini odamlarimiz o'rganishi kerak.

Bu keysdan xalq o'zi uchun: inkor ma'daniyati (cancel culture) ta'sirini, samosud javobsiz qolmasligini, zo'ravonlikka toqatsizlikni o'rganib oladi. Buni shuncha ommaga leksiyalarda ham o'rgatib bo'lmaydi:)

Bozor — bu xalq, biznes ham, davlat ham bozor bilan hisoblashishga majbur!

@legal_mind

Inbazar atrofida tarqalayotgan videolarga keskinroq reaksiya bildirish kerak. Bular ishlayman deb kelgan talabalarga nisbatan o'zicha quldorlik jamiyatini qurgan ekan. Bitta video chiqdimi, demak, bunday viktimlar soni juda ko'p bo'lishi kerak.

O'zini va qonunlarni hurmat qilgan odam qaytib Inbazarga kirmaydi. Bu do'kon mijozlarini yo'qotishi, xalq tomonidan cancel qilinishi — boshqalarga ham, Inbazarga ham katta dars bo'ladi.

Kaltak yeb indamay turgan bollarni tushunaman. Kimdir kontraktini o'zi to'laydi, kimdir ro'zg'orga yordam beradi va ishlashga majbur. Aynan shu majburlik bu bollarni boshlig'i haqorat qilsayam, ketiga tepsayam lom-mim demay turishga majbur qiladi.

Man biron marta Inbazardan kiyinmaganman. Ikki marta kirgan bo'lsam ham didimga mos narsa topa olmaganman. Endi ham mahsulot olmayman. Bu feodal quldorlar gazini olishi kerak.

#inbazarout #inbazarcancel #inbazarboycott

@legal_mind

Agar men birinchi kursga qaytib qolganimda nimalar qilgan bo'lardim:

1. IELTSdan baland ball olib qo'yardim, keyingi kurslarda har xil grantlar yutish uchun;

2. Har xil adabiyotlar o'rniga, Sharl Monteskyening «Qonunlar ruhi», Karl Marksning «Kapital» kitoblarini o'qib chiqardim;

3. Pravam yo'q bo'lsa o'qib qo'yardim, o'g'il bola bo'lsam bir oylik armiyaga ham borib kelardim;

4. Baholarimni yaxshilab GPA ko'rsatkichimni maksimal baland ushlashga harakat qilardim;

5. Bir nechta volontyorlik loyihalarida qatnashib tanish-bilishlarimni ko'paytirardim;

6. Noutbukdan faqat kino ko'rish uchun emas, Excel, Word kabi dasturlarni mukammal o'zlashtirish uchun foydalanardim;

6. Monkeytypeda avval lotincha, keyin esa kirillitsada klaviaturaga qaramay harf teradigan darajaga chiqib olardim;

7. Uydagilar og'rinmay ta'minlab turgan vaqtda maksimal moliyaviy erkinlikka chiqib olish uchun ishga kirishga harakat qilardim;

8. Shaharni o'zim uchun kashf etardim, ko'p joylariga borib ko'rardim, aylanardim;

9. Video montaj qilish, chiroyli rasmga olishni mashq qilardim, kanal ochib fikrlarimni o'tkirlash uchun yozib borardim;

10. Shu yergacha erinmasdan o'qiganim va adminni support qilish uchun bu postni kursdoshlar guruhiga ulashib qo'yardim:) 🤘🏻

P/s: Monteskyening «Qonunlar ruhi» kitobi davlat va huquq nazariyasini o'qishdan ko'ra yaxshiroq!

@legal_mind

Oxir-oqibat jamoatchilikka bergan so'z erkinligi uchun Durovni hibsga olgan Putin emas, "so'z erkinligi" va "Yevropa qadriyatlari" uchun kurashadigan G'arb davlati, Bayden ma'muriyatining eng yaqin ittifoqchisi, NATOning faol a'zosi Fransiya bo'ldi.

Bir paytlar ezgulik g'oyalari bilan sug'orilgan Yevropa bugungi kunda liberal diktaturaning ikkiyuzlamachiligi bilan qorishgan holda dunyoga ikki xil standartlar mamlakati sifatida xotiralarda qolmoqda.

Huddi shunga o'xshash platforma egasi hisoblanadigan Mark Sukerberg hali ham ozodlikda yurishi va rus ildizlariga ega Telegram egasiga chora qo'llanayotgani shaxsan menga qiziq.

Nima bo'lgan taqdirda ham Durovjonning ishlarini oson qilsin:)

@legal_mind

Shuncha yillik tajribamdan kelib chiqib birinchi kurslarga yengil layfhak:

— Universitetga deb sumka olma, kattaroq barsetka ol: ichiga zaryadka, telefon, hujjatlar, salfetka sig'ib ketadigan bo'lsin;

— Darslar uchun maktabdagidek qalin 90 varoqlik daftarlar olma, daftar umuman olma, bitta toza, qimmat bloknot ol, 4 yilga yetadi;

— Galstukka qiziqsang har xil turdagi 4-5 ta galstuk ol, galstukka kamarni, kamarga tuflini, tufliga soatni rangini mosla puling yetsa;

— Endi doimgidek G'ishmat akaga borma, sartaroshingni o'zgartir, bir kun oldin bron qilib qo'yiladigan barbershoplarga bor;

— Endi bratishka bitta yaxshiroq atir ol, univerda o'tkir xid sezuvchi jonzot ya'ni qizlar bo'lishini unutma, puldan qochma;

— Agar tanlov qilsang oppoq ko'ylak olma, yuridikda havorang, och ko'k rang, chiziqli, yoqasi va yenglari ajralgan ko'ylak trendda yuradi doim;

— Tim qora kostyum shim olma, boshqacharoq ranglisidan tanlov qil, bitta yaxshi pidjak ham ol imkon bo'lsa;

— Eng oxirgisi juda kitob olging kelsa konstitutsiyaviy huquq bilan davlat va huquq nazariyasi ( Saydullayev) ni xarid qil, yetadi.

Boshqa masalalarni sekin-sekin muhokama qilaveramiz, hozircha baxtli bo'l bro!

@legal_mind

Onasini emsin o'qish boshlanishini kim 9-sentabrga surib qo'ydi. Axir, bu kunni qanchadan-qancha yoshlar bir-birining mushtoq sog'inch kechalariga barham berish sifatida orziqib kutayotgandi-ku.

Ayniqsa, birinchi kurslar hayajondan o'lib qolay deb tayyorlanib turgan bir paytda yaxshi ish qilishmabdi. Ba'zilar esa yangi olgan kiyimiga har kuni qarab-qarab tunlari qanchalik krasavchik ko'rinishini o'ylab uxlamay chiqayotgandi, essiz...

@legal_mind

Instagramda ba'zi tanishlarim nimaga yillar oldingi eski rasmlarini ham qayta-qayta qo'yib qoladi desam, bundan maqsad podpiskada paydo bo'lgan yangi qizlarni yoki kimdir qidiruvdan kuzatayotganini bilsa, shularni o'rash uchun qilinarkan bu taktika. Bir kishi uchun shuncha kishini ko'zlarini uvol qilish shartmi, qani demokratiya? 😏

@legal_mind

TDYU, Diplomatiya, TashMI va hokazo kirish qiyinroq bo'lgan universitetlarga ball to'play olmaganlarga super kontrakt qilishni maslahat bermayman. Siz uchun layfhak:

1. Tegishli yo'nalishdagi perevod ballni toping;

2. O'sha ballni keyingi yil to'plashga kuchingiz yetishini baholang;

3. Huddi shu yo'nalishda qirg'izga o'qishga kiring va biroz xarajat qiling;

4. Keyingi yil shunaqa paytlarda perevod imtixonidan o'ting.

Va o'qishingizni tengdoshlaringiz qatori ikkinchi kursdan davom ettiring. Orzularingiz amalga oshadi, odamlar gapirolmay qoladi va hamma uzoq va baxtli hayot kechiradi.

@legal_mind