Yashash paradoksi – bu inson hayotining mohiyatiga oid ichki qarama-qarshilik yoki ziddiyatli holatlarni ifodalovchi tushuncha. U turli falsafiy, psixologik yoki ekzistensial muammolar bilan bog‘liq bo‘lishi mumkin.
Yashash paradoksining ayrim shakllari:
1. O‘lim va hayot paradoksi – Inson hayotining muqarrar yakuni borligini bilsa-da, yashashni davom ettirishga intiladi va mazmun izlaydi.
2. Baxt va iztirob paradoksi – Ko‘p odamlar baxt izlashadi, lekin uni quvib yetishga harakat qilgan sari undan uzoqlashayotganday tuyuladi.
3. Erkinlik va cheklovlar paradoksi – Inson erkin bo‘lishni xohlaydi, lekin jamiyat qoidalari, biologik cheklovlar yoki o‘z tanlovlarining oqibatlari tufayli har doim ham to‘liq erkin emas.
4. Bilim va jaholat paradoksi – Qanchalik ko‘p bilsang, shunchalik bilmagan narsalaring ko‘payayotgandek tuyuladi.
Bu paradokslar inson tafakkurining tabiiy qismi bo‘lib, hayot mazmuni va mohiyatini chuqurroq anglashga undaydi.
