Хориж тажрибасидан бир чимдим: “Сирли ўқувчи методикаси”
“Ҳикмат мўминнинг йўқотган нарсасидир, қаерда топса ҳам олади” деган ҳадис бор.
Касбимизга муқояса қилганда қаерда бирор янги, асосийси, самарали ўқитиш ва тарбиялаш усули, воситасини учратсак, уни ўрганиб, ўзлаштириб, ижодий ишлатишимиз манфаатлидир.
Эҳтимол, касбдошларга шундай усуллардан бири – америкалик устоз Джордан Ли ўз амалиётида самарали қўлайдиган “Сирли ўқувчи” методикаси қўл келар.
“Сирли ўқувчи” ўйини мазмуни:
Дарс аввалида ўқитувчи бугун машғулотда битта ўқувчини “сирли ўқувчи” сифатида танлашини айтади.
Бу ўқувчи кимлигини фақат ўқитувчи билади, синфга бу ҳақида айтилмайди.
Ўқитувчи “сирли ўқувчини” зимдан бутун дарс кузатишини, агар бу ўқувчи тегишли талабларни бажарса – бошқаларга ҳалақит бермаса, дарсда фаол қатнашса, телефонга чалғимаса (ва ҳоказо бошқа талабларни ҳам ўйлаб топса бўлади), бутун синфни мукофотлашини айтади.
Мукофот сифатида, масалан, уй вазифасидан озод қилиш ёки қисқартирган ҳолда бериш, битта дарсга қўшимча танаффус киритиш ва бошқа рағбатларни таклиф этиш мумкин.
Агар “сирли ўқувчи” талабларга жавоб берса, ўқитувчи дарс сўнгида унинг исмини эълон қилиб, “Фалончига раҳмат десанглар арзийди, талабларга риоя этгани учун синф фалон тарзда мукофотланади” дейди.
Борди-ю, “сирли ўқувчи” талабга жавоб бермаса, ўқитувчи унинг исмини тилга олмаган ҳолда “Афсус, бугунчалик сирли ўқувчимиз талабларни бажара олмадилар, синфни мукофотлаш кейинги сафарга қолдирилади”, деб айтади.
Мутахассилар изоҳи:
1)усул ҳақиқатдан ишлайди, болалар бир бири учун масъулият ҳис этиб, синфни рағбатсиз қолдириб қўйишдан қўрқиб, эҳтиёткор ҳаракат қиладилар;
2)“сирли ўқувчи” аноним бўлгани учун аслида бу исталган ўқувчи бўлиши мумкинилиги сабабли ҳеч ким бировга ортиқча босим қила олмайди.
Усулни қўллашдаги муҳим талаблар:
а) “сирли ўқувчи” муваффақиятсиз ҳаракат қилса, унинг номини асло ва асло тилга олмаслик” (ўқувчиларнинг бу ким бўлганини айтиш илтимосларига қатъий рад жавобини бериш);
б) ўқувчилар ўзлари “сирли ўқувчи” сифатида ким танланган бўлиши мумкинлигини ҳисоб-китоб қилишга киришиб кетсалар, уларни бундан тўхтатиб, агар ўйинни кейинги сафарлар ҳам давом эттиришни истасалар, бир-бирини айблашни эмас, қўллашни ўрганишлари кераклигига урғу бериш;
в) “сирли ўқувчи” талабга жавоб берган тақдирда, бутун синф билан бирга уни тантанали мақтаб қўйиш (бу ҳам унга яхшигина рағбат бўлади);
г) ўйинга ютуқ сифатида ўта катта неъматлар таклиф этмаслик керак, зотан, ўқувчилар унга эриша олмасалар, кўнгли ўксиб қолмаслиги, аламли ҳис-туйғу бўмаслиги зарур (ютуқ кичик, аммо ёқимли, мағлубият эса кўниб кетишга ярашадиган оддийгиа бўлгани маъқул).
Тажрибадан маълум бўлишича, болалар одатда дастлаб анча қизишиб кетадилар, аммо кейинчалик тартибга тушиб, “ҳамма бир киши учун, бир киши ҳамма учун” шиори нимани англатишини амалда тушуниб борадилар.
Асосийси, мазкур усул дарсда ўқувчилар диққатини уюштириш, ўзини тартибли тутишга психологик нозик тарзда мажбур қилади.
Материал https://www.weareteachers.com/ сайтидаги
“This Teacher Uses a “Secret Student” Strategy for Classroom Management, and We’re Taking Notes” мақоласи асосида тайёрланди.
@Ustoz_kundaligi
“Ҳикмат мўминнинг йўқотган нарсасидир, қаерда топса ҳам олади” деган ҳадис бор.
Касбимизга муқояса қилганда қаерда бирор янги, асосийси, самарали ўқитиш ва тарбиялаш усули, воситасини учратсак, уни ўрганиб, ўзлаштириб, ижодий ишлатишимиз манфаатлидир.
Эҳтимол, касбдошларга шундай усуллардан бири – америкалик устоз Джордан Ли ўз амалиётида самарали қўлайдиган “Сирли ўқувчи” методикаси қўл келар.
“Сирли ўқувчи” ўйини мазмуни:
Дарс аввалида ўқитувчи бугун машғулотда битта ўқувчини “сирли ўқувчи” сифатида танлашини айтади.
Бу ўқувчи кимлигини фақат ўқитувчи билади, синфга бу ҳақида айтилмайди.
Ўқитувчи “сирли ўқувчини” зимдан бутун дарс кузатишини, агар бу ўқувчи тегишли талабларни бажарса – бошқаларга ҳалақит бермаса, дарсда фаол қатнашса, телефонга чалғимаса (ва ҳоказо бошқа талабларни ҳам ўйлаб топса бўлади), бутун синфни мукофотлашини айтади.
Мукофот сифатида, масалан, уй вазифасидан озод қилиш ёки қисқартирган ҳолда бериш, битта дарсга қўшимча танаффус киритиш ва бошқа рағбатларни таклиф этиш мумкин.
Агар “сирли ўқувчи” талабларга жавоб берса, ўқитувчи дарс сўнгида унинг исмини эълон қилиб, “Фалончига раҳмат десанглар арзийди, талабларга риоя этгани учун синф фалон тарзда мукофотланади” дейди.
Борди-ю, “сирли ўқувчи” талабга жавоб бермаса, ўқитувчи унинг исмини тилга олмаган ҳолда “Афсус, бугунчалик сирли ўқувчимиз талабларни бажара олмадилар, синфни мукофотлаш кейинги сафарга қолдирилади”, деб айтади.
Мутахассилар изоҳи:
1)усул ҳақиқатдан ишлайди, болалар бир бири учун масъулият ҳис этиб, синфни рағбатсиз қолдириб қўйишдан қўрқиб, эҳтиёткор ҳаракат қиладилар;
2)“сирли ўқувчи” аноним бўлгани учун аслида бу исталган ўқувчи бўлиши мумкинилиги сабабли ҳеч ким бировга ортиқча босим қила олмайди.
Усулни қўллашдаги муҳим талаблар:
а) “сирли ўқувчи” муваффақиятсиз ҳаракат қилса, унинг номини асло ва асло тилга олмаслик” (ўқувчиларнинг бу ким бўлганини айтиш илтимосларига қатъий рад жавобини бериш);
б) ўқувчилар ўзлари “сирли ўқувчи” сифатида ким танланган бўлиши мумкинлигини ҳисоб-китоб қилишга киришиб кетсалар, уларни бундан тўхтатиб, агар ўйинни кейинги сафарлар ҳам давом эттиришни истасалар, бир-бирини айблашни эмас, қўллашни ўрганишлари кераклигига урғу бериш;
в) “сирли ўқувчи” талабга жавоб берган тақдирда, бутун синф билан бирга уни тантанали мақтаб қўйиш (бу ҳам унга яхшигина рағбат бўлади);
г) ўйинга ютуқ сифатида ўта катта неъматлар таклиф этмаслик керак, зотан, ўқувчилар унга эриша олмасалар, кўнгли ўксиб қолмаслиги, аламли ҳис-туйғу бўмаслиги зарур (ютуқ кичик, аммо ёқимли, мағлубият эса кўниб кетишга ярашадиган оддийгиа бўлгани маъқул).
Тажрибадан маълум бўлишича, болалар одатда дастлаб анча қизишиб кетадилар, аммо кейинчалик тартибга тушиб, “ҳамма бир киши учун, бир киши ҳамма учун” шиори нимани англатишини амалда тушуниб борадилар.
Асосийси, мазкур усул дарсда ўқувчилар диққатини уюштириш, ўзини тартибли тутишга психологик нозик тарзда мажбур қилади.
Материал https://www.weareteachers.com/ сайтидаги
“This Teacher Uses a “Secret Student” Strategy for Classroom Management, and We’re Taking Notes” мақоласи асосида тайёрланди.
@Ustoz_kundaligi