Дарсда зериккан ўқувчи: нима қилиш керак?
Ҳар бир ўқитувчи дарсда зериккан ўқувчига дуч келади:
Бола мудрашга тушади ёки диққатини бошқа нарсага қаратади.
Бу ҳолатга тўғри ёндашиш учун унинг сабабларини тушуниш керак.
Кичик синфларда болалар ҳали узоқ вақт диққатини жамлай олмайди, шунинг учун:
1. Ўйинлардан фойдаланинг. Дарсни жиддий баён қилиш эмас, қизиқарли ва интерактив тарзда ўтказиш яхшироқ натижа беради.
2. Кўргазмали воситалар қўлланг. Расмлар, видеолар, жисмлар орқали тушунтирилган маълумот болалар учун анча қизиқ бўлади.
3. Жисмоний фаолликни унутманг. Дарс ўртасида қисқа ҳаракатлар қилиш боланинг зеҳнини тетиклаштиради. Ҳар ҳафта янги қўшиқ ёки шеърлар билан ҳаракатларни ўзгартириш фойдали бўлади.
4. Синф ҳавосини тоза сақланг. Димиққан хонада нафақат болалар, катталар ҳам уйқусирай бошлайди. Шунинг учун, танаффусларда хонани шамоллатиб туринг.
Ўрта ва катта синфларда ўқувчиларни қизиқтириш учун бошқача усуллар керак:
1. Креатив ёндашинг. Дарсни қисмларга бўлиб, ҳар бир қисмида қизиқарли савол ёки ноодатий факт келтиринг.
2. Фаол иштирокни таъминланг. Ўқувчиларга саволлар бериш, уларнинг фикрини эшитиш ва баҳс ташкил қилиш муҳим.
3. Фикр алмашишга имконият яратинг. Монологлар зерикарли бўлиши мумкин, шунинг учун ўқувчилар билан мулоқот қилинг. Ҳар ой аноним сўров ўтказиб, дарс ҳақида фикрларини билиб олинг.
4. Кутилмаган услублар қўлланг:
• Савол ўрнига жавобни айтиб, ўқувчилардан унга мос савол тузишни сўранг;
• Тарихий ҳодисаларни табиат ҳодисалари билан қиёслаб кўринг (масалан, қўзғолонни вулқон отилиши билан);
• Ноодатий умумийликлар қидиринг (масалан, қуёш ва гапнинг кесими ўртасида қандай боғлиқлик бор?).
P.S. Жангга қуролсиз кириб бўлмагандек, ўқутувчи диққатни ўзига қайтариб олишга хизмат қилуви қизиқарли фактлар, ҳикмат ва ривоятлар, тарихий ва замонавий мисоллар тўпламни йиғиб борган маъқул.
Вақти жойи келганда тўпламдаги факт ва мисоллар дарсга ранг қўшади, ноодатийлик ҳосил қилади, якунда зерикишга қўймади.
Устоз кундалиги жамоаси (психол. ф. д. П.С. Эргашев илмий таҳрири остида)
@Ustoz_kundaligi
Ҳар бир ўқитувчи дарсда зериккан ўқувчига дуч келади:
Бола мудрашга тушади ёки диққатини бошқа нарсага қаратади.
Бу ҳолатга тўғри ёндашиш учун унинг сабабларини тушуниш керак.
Кичик синфларда болалар ҳали узоқ вақт диққатини жамлай олмайди, шунинг учун:
1. Ўйинлардан фойдаланинг. Дарсни жиддий баён қилиш эмас, қизиқарли ва интерактив тарзда ўтказиш яхшироқ натижа беради.
2. Кўргазмали воситалар қўлланг. Расмлар, видеолар, жисмлар орқали тушунтирилган маълумот болалар учун анча қизиқ бўлади.
3. Жисмоний фаолликни унутманг. Дарс ўртасида қисқа ҳаракатлар қилиш боланинг зеҳнини тетиклаштиради. Ҳар ҳафта янги қўшиқ ёки шеърлар билан ҳаракатларни ўзгартириш фойдали бўлади.
4. Синф ҳавосини тоза сақланг. Димиққан хонада нафақат болалар, катталар ҳам уйқусирай бошлайди. Шунинг учун, танаффусларда хонани шамоллатиб туринг.
Ўрта ва катта синфларда ўқувчиларни қизиқтириш учун бошқача усуллар керак:
1. Креатив ёндашинг. Дарсни қисмларга бўлиб, ҳар бир қисмида қизиқарли савол ёки ноодатий факт келтиринг.
2. Фаол иштирокни таъминланг. Ўқувчиларга саволлар бериш, уларнинг фикрини эшитиш ва баҳс ташкил қилиш муҳим.
3. Фикр алмашишга имконият яратинг. Монологлар зерикарли бўлиши мумкин, шунинг учун ўқувчилар билан мулоқот қилинг. Ҳар ой аноним сўров ўтказиб, дарс ҳақида фикрларини билиб олинг.
4. Кутилмаган услублар қўлланг:
• Савол ўрнига жавобни айтиб, ўқувчилардан унга мос савол тузишни сўранг;
• Тарихий ҳодисаларни табиат ҳодисалари билан қиёслаб кўринг (масалан, қўзғолонни вулқон отилиши билан);
• Ноодатий умумийликлар қидиринг (масалан, қуёш ва гапнинг кесими ўртасида қандай боғлиқлик бор?).
P.S. Жангга қуролсиз кириб бўлмагандек, ўқутувчи диққатни ўзига қайтариб олишга хизмат қилуви қизиқарли фактлар, ҳикмат ва ривоятлар, тарихий ва замонавий мисоллар тўпламни йиғиб борган маъқул.
Вақти жойи келганда тўпламдаги факт ва мисоллар дарсга ранг қўшади, ноодатийлик ҳосил қилади, якунда зерикишга қўймади.
Устоз кундалиги жамоаси (психол. ф. д. П.С. Эргашев илмий таҳрири остида)
@Ustoz_kundaligi