📊 Sifati Past Ma’lumotlarni Tozalash Usullari
Biznesda sifati past yoki noto‘g‘ri ma’lumotlar qaror qabul qilish jarayonida xatoliklarga olib kelishi mumkin.
Shu sababli, ma’lumotlarni tozalash va ishonchli ma’lumotlar bazasini yaratish muhimdir. Quyidagi usullar va misollar bu jarayonda yordam beradi.
1. Bo‘sh qiymatlarni aniqlash va to‘ldirish
Misol: Agar mijozlar bazasida ayrim mijozlarning manzil ma’lumotlari yo‘q bo‘lsa, boshqa ma’lumot manbalaridan foydalanib, to‘ldirish mumkin. Masalan, mijoz bilan bog‘lanib, manzilni tasdiqlash yoki kiritilmagan maydonlarni “Manzil yo‘q” deb belgilash orqali keyingi jarayonlarda noqulayliklardan qochasiz.
2. Outlier (chetdagi qiymatlar)ni aniqlash va olib tashlash
Misol: Agar xodimlarning ishlash soatlari ko‘rsatilgan jadvalda bir kunda 24 soatdan ortiq ishlash belgilangani ko‘rinsa, bu xato yoki anomaliya bo‘lishi mumkin. Ushbu qiymatlarni tahlil qilib, xato bo‘lsa, to‘g‘rilash yoki olib tashlash kerak. Chetdagi qiymatlarni tozalash xodimlarning haqiqiy ish soatlarini tahlil qilishda yordam beradi.
3. Takroriy yozuvlarni (duplicated data) bartaraf etish
Misol: Agar mijoz ro‘yxatida bir mijoz ikki marta kiritilgan va har ikki yozuvda turli aloqa ma’lumotlari bor bo‘lsa, bu takroriy yozuvlarni tahlil qilib, yagona, to‘g‘ri ma’lumotni qoldirish kerak. Takroriy yozuvlardan xalos bo‘lish mijozlar bilan aloqalarni samarali tashkil etishga yordam beradi.
4. Ma’lumotlarni formatlash
Misol: Agar moliyaviy hisobotda turli formatlarda kiritilgan valyuta belgilaridan foydalanilgan bo‘lsa (masalan, “$500” va “USD 500”), barcha yozuvlarni bir formatga keltirish tahlil jarayonini soddalashtiradi va xatolarni kamaytiradi.
5. To‘g‘ri qiymatlar oralig‘ini belgilash
Misol: Agar mahsulot narxlari jadvalida ba’zi yozuvlarda narxlar 0 yoki 10,000 dollardan ortiq bo‘lsa, bu noto‘g‘ri qiymat bo‘lishi mumkin. Bunday ma’lumotlarni to‘g‘rilab, narxlar 1 dan 1,000 dollar oralig‘ida bo‘lishini ta’minlash orqali natijalarni aniqroq qilishga erishasiz.
Nega muhim?
Sifati past ma’lumotlarni tozalash ishonchli ma’lumotlar bazasini yaratish, tahlil natijalarining aniqligini oshirish va xatolardan qochish imkonini beradi. Bu esa biznes jarayonlarini samarali boshqarish va aniqroq qarorlar qabul qilish uchun zarurdir.
Ko‘proq biznes tahlil usullari haqida bilish uchun kanalimizga qo‘shiling: @raqamda_gaplashamiz.
Biznesda sifati past yoki noto‘g‘ri ma’lumotlar qaror qabul qilish jarayonida xatoliklarga olib kelishi mumkin.
Shu sababli, ma’lumotlarni tozalash va ishonchli ma’lumotlar bazasini yaratish muhimdir. Quyidagi usullar va misollar bu jarayonda yordam beradi.
1. Bo‘sh qiymatlarni aniqlash va to‘ldirish
Misol: Agar mijozlar bazasida ayrim mijozlarning manzil ma’lumotlari yo‘q bo‘lsa, boshqa ma’lumot manbalaridan foydalanib, to‘ldirish mumkin. Masalan, mijoz bilan bog‘lanib, manzilni tasdiqlash yoki kiritilmagan maydonlarni “Manzil yo‘q” deb belgilash orqali keyingi jarayonlarda noqulayliklardan qochasiz.
2. Outlier (chetdagi qiymatlar)ni aniqlash va olib tashlash
Misol: Agar xodimlarning ishlash soatlari ko‘rsatilgan jadvalda bir kunda 24 soatdan ortiq ishlash belgilangani ko‘rinsa, bu xato yoki anomaliya bo‘lishi mumkin. Ushbu qiymatlarni tahlil qilib, xato bo‘lsa, to‘g‘rilash yoki olib tashlash kerak. Chetdagi qiymatlarni tozalash xodimlarning haqiqiy ish soatlarini tahlil qilishda yordam beradi.
3. Takroriy yozuvlarni (duplicated data) bartaraf etish
Misol: Agar mijoz ro‘yxatida bir mijoz ikki marta kiritilgan va har ikki yozuvda turli aloqa ma’lumotlari bor bo‘lsa, bu takroriy yozuvlarni tahlil qilib, yagona, to‘g‘ri ma’lumotni qoldirish kerak. Takroriy yozuvlardan xalos bo‘lish mijozlar bilan aloqalarni samarali tashkil etishga yordam beradi.
4. Ma’lumotlarni formatlash
Misol: Agar moliyaviy hisobotda turli formatlarda kiritilgan valyuta belgilaridan foydalanilgan bo‘lsa (masalan, “$500” va “USD 500”), barcha yozuvlarni bir formatga keltirish tahlil jarayonini soddalashtiradi va xatolarni kamaytiradi.
5. To‘g‘ri qiymatlar oralig‘ini belgilash
Misol: Agar mahsulot narxlari jadvalida ba’zi yozuvlarda narxlar 0 yoki 10,000 dollardan ortiq bo‘lsa, bu noto‘g‘ri qiymat bo‘lishi mumkin. Bunday ma’lumotlarni to‘g‘rilab, narxlar 1 dan 1,000 dollar oralig‘ida bo‘lishini ta’minlash orqali natijalarni aniqroq qilishga erishasiz.
Nega muhim?
Sifati past ma’lumotlarni tozalash ishonchli ma’lumotlar bazasini yaratish, tahlil natijalarining aniqligini oshirish va xatolardan qochish imkonini beradi. Bu esa biznes jarayonlarini samarali boshqarish va aniqroq qarorlar qabul qilish uchun zarurdir.
Ko‘proq biznes tahlil usullari haqida bilish uchun kanalimizga qo‘shiling: @raqamda_gaplashamiz.