Bir noan'anaviy fikr aytsam. Fikrimcha, Muqannaga "dindan qaytish" bilan bog'liq ayblov ataylab qo'yilgan bo'lishi ham mumkin. To'g'ri, manbalarda uning dindan qaytgani aytiladi (Batafsil ma'lumot berib o'tirmadim). Lekin u din uchun qo'zg'alon ko'tarmagan, unda siyosiy manfaatlar ustun bo'lgan. Ambitsiyali odam bo'lgan. Balki diskreditatsiya qilish uchun ham "murtad" deb e'lon qilingan bo'lishi mumkin. Har holda ismi Hoshim ibn Hakim bo'lgan.

Shunga o'xshash holat Haydar Afshin bilan ham yuz bergan. Uning oshib borayotgan obro'sidan xavfsirab Samarraga (Shaharda adashgan bo'lishim mumkin) chaqirib olishadi. Uyiga islomdan oldingi sig'ingan diniga oid butlarni va atributlarni "tashlab qo'yib", dindan qaytganlikda ayblab o'ldirib yuborishadi. So'g'dda zardushtiylikning Erondan farqli varianti mavjud bo'lgan va bunda butlar (haykalchalar) ustunlik qilgan.

@ostonovminbari