"Новдак" Жомеъ масжиди🌙

МАСЖИДГА БОРИШДАН АВВАЛ ПИЁЗ ЁКИ САРИМСОҚ ИСТЕЪМОЛ ҚИЛМАСЛИК
#намоз_масжид_одоблари

❓208-CАВОЛ:
Намозхон одам намозга яқин вақт саримсоқ, пиёз ейиши мумкинми? Кўпинча намоз вақтлари бир-бирига яқин бўлгани учун ҳиди кетмайди.

💬 ЖАВОБ:
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим. Динимизда пиёз ёки саримсоқ еб масжидга келишдан қайтарилган. Чунки бадбўй ҳидлардан фаришталар ҳам, одамлар ҳам озор чекади. Фиқҳ китобларимизда бу ишни макруҳ дейилган.

Жобир разияллоҳу анҳу Пайғамбаримиз саллаллоҳу алайҳи васалламдан ривоят қиладилар:

مَنْ أكَلَ البَصَلَ ، والثُّومَ ، والكُرَّاثَ ، فَلا يَقْرَبَنَّ مَسْجِدَنَا ، فَإنَّ المَلاَئِكَةَ تَتَأَذَّى مِمَّا يَتَأَذَّى مِنْهُ بَنُو آدَمَ (رَوَاهُ الامام مُسلم)

яъни: “Ким пиёз, саримсоқ ва дашт пиёзи еса масжидимизга яқин келмасин, чунки фаришталар одамлар азият чекадиган нарсалардан озорланадилар” (Имом Муслим ривояти).

Бу маънодаги ҳадисларни шарҳлаб Аллома Бадриддин Айний шундай дейдилар:

ويلحق بما نص عليه في الحديث كل ما له رائحة كريهة من المأكولات وغيرها وإنما خص الثوم هنا بالذكر وفي غيره أيضا بالبصل والكراث لكثرة أكلهم بها وكذلك ألحق بذلك بعضهم من بفيه بخرأو به جرح له رائحة وكذلك القصاب والسماك والمجذوم والأبرص أولى بالإلحاق

яъни: “...Ҳадисда зикр қилинган (кўкат)ларга ҳар қандай ёқимсиз ҳидли, ейиладиган ёки ейилмайдиган нарсалар киради. Бу ерда хоссатан пиёз, саримсоқ ва дашт пиёзи айтилгани – улар кўп истеъмол қилингани учундир. Баъзилар ўша бадбўй кўкатлар (ейиш ҳукми)га оғзида бадбўй ҳиди бўлган ёки ёқимсиз ҳидли жароҳати бор кишиларни ҳам қўшган. Худди шундай қассоб, балиқчи (яъни, бу касб эгалари иш кийимида масжидга келишса, улардан бадбўй ҳид келиб туради. Тоза-покиза бўлиб келишса зарари йўқ), пес (танасининг кўриниб турадиган жойларида оқ доғлари бор кишилар) ва махов (аъзоларнинг чириши касаллиги бор кишилар) ҳам бу ҳукмга қўшилишга лойиқ” (“Умдатул қорий” китоби)

Юқоридаги бадбўй кўкатларни узрли сабаблар (масалан, касалликка даво сифатида) билан ёки намоз вақти яқинлашганда унутган ҳолда еган киши жамоат намозидан қолишга узрли ҳисобланади. Лекин бадбўй маҳсулотларни истеъмол қилиш узрсиз ёки билиб туриб қилинса, ихтиёрий равишда ўзини жамоатдан маҳрум қиладиган амалга қўл урган бўлади. Бу эса ўзини 27 баробарлик жамоат намози савобдан маҳрум қилишдир.

Аслида пиёз, саримсоқ каби ёқимсиз ҳидли ўсимликларни ҳам ейиш ҳалол ҳисобланади. Пайғамбаримиз саллаллоҳу алайҳи васаллам ваҳий фариштаси Жаброил алайҳиссалом билан мулоқот қилишларини назарда тутиб, унга озор бермаслик учун бу нарсаларни емас эдилар. Лекин умматларига ўзгага озор бермаслик шарти билан уларни ейишга рухсат берганлар. Ҳазрати Умар разияллоҳу анҳу эса одамларга бу маҳсулотларни ҳидини кетказиш учун пишириб ейишни тавсия қилардилар.

Мана шу қисқа савол-жавоб асносида динимиздаги поклик-назофат ва юқори даражадаги дид масаласига гувоҳ бўламиз. Комил мусулмон ўзгаларга қўли, тили ҳатто ҳид билан ҳам озор бермайди.
Демак, жамоат намози ва бошқа одамлар тўпланадиган жойларга кийимларимиз, баданимиз ва оғзимизни поклаб боришимиз, қўшимчасига турли хил хушбўйликлардан фойдаланишимиз Пайғамбаримиз саллаллоҳу алайҳи васалламнинг суннатларидир. Турли хил ёқимсиз ҳидлар келиб турган иш кийимларида, пиёз, саримсоқ, носвой ва тамаки ҳиди анқиб турган ҳолатда масжид ва жамоат жойларида ҳозир бўлиш эса суннатга хилофдир. Чунки Пайғамбаримиз саллаллоҳу алайҳи васаллам хушбўйликларни яхши кўрар, бадбўй ҳидларни эса ёқтирмас эдилар. Ким Аллоҳнинг Расулига итоат қилса, ҳақиқатда Аллоҳга итоат қилган бўлади. Валлоҳу аълам.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси
фатво ҳайъати.



https://t.me/novdak_masjidi_uz

БАРОАТ КЕЧАСИ ҲАҚИДА

Али розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:
«Шаъбон ойи ярим бўлганидаги кечани бедор ўтказинглар, кундузида эса рўза тутинглар. Чунки ўша пайтда Аллоҳ қуёш ботиши билан дунё осмонига тушади ва:
«Қани, истиғфор айтувчи борми? Мен унга ризқ берурман. Қани, балога учраган борми? Мен унга офият берурман. Фалончи қани, фистончи қани?» – дейди. Токи тонг отгунча шундоқ бўлади», дедилар».
(Ибн Можа ривоят қилган).
Ҳазрати Алидек улуғ саҳобий бу қадар аҳамияти юксак бўлган ҳадисни ўзларича айтмаслиги табиий, албатта. Бу ҳадисни Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламдан эшитганлар ва ўша эшитганларини ўз иборалари билан ифода этганлар.
Ушбу ривоятга биноан шаъбон ойининг тенг ярмидаги кеча ҳам, кундуз ҳам улуғ ва баракотли вақтлар саналади.
Шу сабабдан ҳам ҳазрати Али розияллоҳу анҳунинг тавсияларига биноан, кундузни рўза, кечасини бедорлик ибодати билан ўтказишга ҳаракат қилмоқ керак бўлади.

Оиша розияллоҳу анҳодан ривоят қилинади:
«Набий соллаллоҳу алайҳи васалламни кечалардан бирида йўқотиб қўйдим. Сўнг у кишини излаб чиқдим. Қарасам, У зот Бақийъда бошларини кўтариб осмон томонига қараб турган эканлар:
«Эй Оиша, Аллоҳ ва Унинг Расули сендан четлашидан хавф туйдингми?» – дедилар.
«Сизни бошқа аёлларингизга боргансиз, деб гумон қилувдим»,– дедим.
«Албатта, Аллоҳ шаъбоннинг ярмидаги кечада дунё осмонига тушадир ва Калбнинг қўйлари жуни ададидан кўпроқ гуноҳларни мағфират қиладир», – дедилар».
(Ибн Можа, Термизий ва Аҳмад ривоят қилинган).

Бақийъ – Мадинаи мунавварадаги машҳур қабристон. Барча Мадинада вафот этган саҳобалар шу қабристонга дафн этилганлар. Зотан, Мадинаи мунавварада бошқа қабристон йўқ эди.
«Калб» – машҳур араб қабиласи бўлиб , ўша вақтда Бани Калб қабиласи энг қўйи кўп қабила бўлган. Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам шаъбон ойи ярмида Аллоҳ таоло жуда ҳам кўп гуноҳларни мағфират қилишини ифодалаб ўша қўйларнинг жуни ададидан ҳам кўпроқ деб эсга олганлар.
Ўйлаб кўрадиган бўлсак, бир дона қўйнинг жун толалари қанча бўлишини санашнинг ўзи қийин. Араб қабилалари ичида энг кўп қўйли қабила қўйлари жун толаси қанча бўлишини тасаввур қилинг. Бу ўша кеча жуда ҳам фазилатли эканига далолатдир.

Ушбу ҳадисдан олинадиган фойдалар:
- кечаси қабристонга бориш, осмонга қараб туришнинг мумкинлиги;
-  Оиша онамизда ҳам қизғанишнинг борлиги. Пайғамбаримизни бошқа хотинлари олдига кетган бўлсалар керак, деб ортларидан излаб чиқишлари шуни кўрсатади. Бу эса айб эмас, балки табиий бир ҳол. Балки меъёрида бўлса, аёл кишининг зийнати ҳам.
- Пайғамбар алайҳиссаломнинг Оиша онамиз розияллоҳу анҳонинг руҳий ҳолатларини яхши тушунишлари;
- шаъбон ярмидаги туннинг фазилатли кеча экани;
- мазкур кечада кўплаб гуноҳларнинг мағфират қилиниши;
- шаъбоннинг ярмидаги кечада бедор бўлиб ибодат, истиғфор ва дуо билан машғул бўлишнинг афзаллиги;
Абу Мусо розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:
«Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам:
«Аллоҳ шаъбон ойининг ярмидаги кечада назар солиб жамики махлуқотларни мағфират қилур. Магар мушрик ва хусуматчи бундан мустаснодир», дедилар».
(Ибн Можа ва Аҳмад ривоят қилинган).

Ушбу ҳадисдан олинадиган фойдалар:
- шаъбон ярмидаги кечанинг фазилатли экани;
- мазкур кечада Аллоҳ махлуқотларига назар солиб, ҳаммаларининг гуноҳларини кечириши;
- мушриклик ва хусуматчиликнинг жуда ёмон, кечирилмас экани.
Демак, шаъбон ойи яримлаганда, ибодат қилиб мазкур ваъда қилинган ажру савоб ҳамда мағфиратлардан баҳраманд бўлиб қолиш керак. Ана шундоқ фазилатли вақтда гуноҳлар мағфират қилинишига монеъ бўлгувчи мушриклик ва хусуматчиликдан узоқлашмоқ лозим.

(Шайх Муҳаммад Содиқ Муҳаммад Юсуф раҳимаҳуллоҳ)

БАРОАТ КЕЧАСИ ҚАЙСИ ТУНГА ТЎҒРИ КЕЛАДИ?

Эслатма! Шаъбон ойининг 14-дан 15-га ўтар кечаси энг фазилатли тунлардан бири Бароат кечасидир.
Милодий ҳисобда 2025 йил 13 февраль (пайшанба)дан 14-февраль (жума)га ўтар кечасига тўғри келади.





https://t.me/novdak_masjidi_uz