📚Modal so'zlar
Modal so'zlar – ifodalanayotgan fikrga so'zlovchining turli munosabatlarini (ishonch, gumon, achinish) bildiruvchi so'zlardir.
📚Fikrning aniqligini ifodalaydigan modal so`zlar:
▪️a) fikrning rostligi tasdiqlanadi: darhaqiqat, haqiqatan, haqiqatda, filhaqiqat (arx.);
▪️b) fikrning qat’iyligi ta’kidlanadi: shubhasiz, shaksiz, so'zsiz
▪️c) anglatilayotgan voqelikning yuzaga kelishi tabiiy ekanligini bildiradi: tabiiy, o'z-o'zidan.
▪️d) fikrning chinligi eslatiladi: to'g'ri, hoynahoy, muhaqqaq (arxaik), aslida, darvoqe, rostdan.
📚 Fikrning noaniqligini ifodalaydigan modal so'zlar:
▪️a) fikrning taxminiyligini bildiradi: shekilli, chamasi, chog'i;
▪️b) fikrning gumonli ekanligini bildiradi: ehtimol, balki;
▪️c) fikrning tusmolli ekanini bildiradi: aftidan;
▪️d) fikrning chinligiga gumon ham, ishonch ham bildiradigan: har holda, har qalay.
📚 Fikrning tartibi: avvalo, avvalambor, birinchidan, ikkinchidan.
📚 Fikrning dalillanishi: masalan, jumladan
📚 Xulosa: xullas, demak, nihoyat, xullas kalom.
📚 Achinish: afsus, attang, esiz.
📚 Zaruriyat: kerak, zarur, lozim.
📚 Quvonch: xayriyat.
📚 Mavjudlik va mavjud emaslik: bor, yo'q.
❗️Modal so'zlarning ko'pchiligi mustaqil so'zlardan o'sib chiqqan.
Masalan:
▪️1) ot turkumidan: aftidan, haqiqatan, mazmuni, ehtimol, darhaqiqat;
▪️2) sifatdan: yaxshi(ki), to'g'ri, so'zsiz, shubhasiz, tabiiy;
▪️3) ravishdan: nachora, nahot;
▪️4) bog'lovchidan: ayniqsa, aksincha.
▪️5) so'z birikmasidan: har qalay, har holda;
📚Modal so'zlar sof va vazifadosh modal so'zlarga bo'linadi.
▪️Haqiqatan, darhaqiqat, afsuski, attang, albatta, shekilli, avvalo, xullas, masalan so'zlari sof modal so'zlar hisoblansa, modal ma’noda ham qo'llanadigan aftidan, chamasi, balki, ehtimol, shubhasiz kabi so'zlar vazifadosh modal so'zlar hisoblanadi