Tarix shunchaki sanalar va voqealar to‘plami emas. U murakkab jarayonlar, jamiyatlarning o‘sishi va tanazzuli ortidagi qonuniyatlar majmuasi. Ibn Xaldunning “Muqaddima” asari ana shu qonuniyatlarni o‘rganish va tushunish uchun yozilgan nodir asarlardan biri.
Men bu kitobni o‘qiyotganimda, Ibn Xaldunning tarixga bo‘lgan yondashuvi an’anaviy rivoyatlar va quruq faktlardan ko‘ra chuqurroq ekanini sezdim. U insoniyat taraqqiyotini tushuntirish uchun iqtisod, sotsiologiya, siyosat va hatto psixologiyadan foydalanadi. Uning “asabiyya” tushunchasi – jamiyatlarni birlashtiruvchi ichki kuch haqida bo‘lib, bu g‘oya hozirgi kunda ham dolzarb. Qaysidir ma’noda, u millatlar, davlatlar va sivilizatsiyalar qanday paydo bo‘lib, nega inqirozga yuz tutishini oldindan anglagandek.
Kitobning eng muhim jihati – tarixiy jarayonlarga chuqur ilmiy yondashuvi. Kitobda ibn Xaldun faqat tarixiy faktlarnigina qayd etmagan, balki ularning sabablarini izlaydi, jamiyatlarning rivojlanish bosqichlarini tahlil qiladi. Uning fikricha, har bir davlat kuchayib, taraqqiyotning cho‘qqisiga chiqadi, keyin esa asta-sekin zaiflashib, parchalanadi. Bu fikrni u o‘z davrining real misollari bilan isbotlaydi.
Ko‘pchilik tarixni o‘tmish haqida hikoya sifatida qabul qiladi. Lekin “Muqaddima” tarix – kelajakni tushunish uchun kalit ekanini anglatadi. Chunki bugungi jamiyatlar ham, aslida, ibn Xaldun ta’riflagan o‘zgarishlarni boshdan kechiryapti.
Agar siz tarixga odatdagidan boshqacha nigoh bilan qarashni istasangiz, “Muqaddima” aynan sizga kerak bo‘lgan kitob. Bu nafaqat o‘tmishni tushunishga, balki kelajakni oldindan ko‘rishga yordam beradigan asar.
@kitob_ombori
Men bu kitobni o‘qiyotganimda, Ibn Xaldunning tarixga bo‘lgan yondashuvi an’anaviy rivoyatlar va quruq faktlardan ko‘ra chuqurroq ekanini sezdim. U insoniyat taraqqiyotini tushuntirish uchun iqtisod, sotsiologiya, siyosat va hatto psixologiyadan foydalanadi. Uning “asabiyya” tushunchasi – jamiyatlarni birlashtiruvchi ichki kuch haqida bo‘lib, bu g‘oya hozirgi kunda ham dolzarb. Qaysidir ma’noda, u millatlar, davlatlar va sivilizatsiyalar qanday paydo bo‘lib, nega inqirozga yuz tutishini oldindan anglagandek.
Kitobning eng muhim jihati – tarixiy jarayonlarga chuqur ilmiy yondashuvi. Kitobda ibn Xaldun faqat tarixiy faktlarnigina qayd etmagan, balki ularning sabablarini izlaydi, jamiyatlarning rivojlanish bosqichlarini tahlil qiladi. Uning fikricha, har bir davlat kuchayib, taraqqiyotning cho‘qqisiga chiqadi, keyin esa asta-sekin zaiflashib, parchalanadi. Bu fikrni u o‘z davrining real misollari bilan isbotlaydi.
Ko‘pchilik tarixni o‘tmish haqida hikoya sifatida qabul qiladi. Lekin “Muqaddima” tarix – kelajakni tushunish uchun kalit ekanini anglatadi. Chunki bugungi jamiyatlar ham, aslida, ibn Xaldun ta’riflagan o‘zgarishlarni boshdan kechiryapti.
Agar siz tarixga odatdagidan boshqacha nigoh bilan qarashni istasangiz, “Muqaddima” aynan sizga kerak bo‘lgan kitob. Bu nafaqat o‘tmishni tushunishga, balki kelajakni oldindan ko‘rishga yordam beradigan asar.
@kitob_ombori