Kitoblar ombori

Hech oʻlim bilan toʻqnashganmisiz? Masalan men bir marta katta soyda choʻmilayotganimda suvdagi girdobga tushib choʻkib ketishimga ozgina qolgan. Ammo avvalo Xudoning xohishi va omon qolish instinkti tufayli mudhish voqea sodir boʻlmagan. Lekin oʻsha paytda nimalarni his qilganim, xayolimdan nimalar oʻtgani daqiqama-daqiqa esimda. Huddi Dostoyevskiy "Telba"da qatlga hukm qilingan kishini dor oldida oʻtgan 20 daqiqasini tasvirlab bergandek holat boʻlgan. Jek Londonning "Hayotga muhabbat" hikoyasida hayot va oʻlim oʻrtasida qolgan insonning tabiiy portreti ana shunday shaklda tasvirlangan. Bu hikoyani maktab yillarimda oʻqigan edim ammo uning falsafasi va mazmunini anglamagan ekanman. Bugun qayta oʻqib ancha narsalarni tushunib yetdim.

Hikoya voqealari Kanadaning shimolidagi kengliklarda sodir boʻladi. Bosh qahramon — ismsiz, ochlik va sovuqdan aziyat chekayotgan oltin izlovchi/sayyoh — ogʻir holatda do‘sti tomonidan tashlab ketiladi. Tirik qolish uchun yolgʻiz oʻzi kurashishga majbur bo‘ladi. U davomli ochlikda yuradi, tinka-madori qurib tinmasdan hushidan ketadi, ammo hech ham yashashga boʻlgan umididan voz kechmaydi. Hatto o‘lim soya tashlayotgan paytda ham unda yashashga bo‘lgan kuchli ishtiyoq so‘nmaydi. Aynan mana shu jihat hikoyaning asosiy falsafasi nazarimda.

Jek London hikoyani realistik va juda hayotiy uslubda yozgan. Hikoyani oʻqish mobaynida yozuvchi voqelikni tasvirlashda sodda gaplardan foydalangan ammo ta’sir kuchi anchagina zalvorli. Hikoyada tabiat tasvirlari, qahramonning psixologik holati, ochlik va sovuqdan aziyat chekayotgan tana holati o‘quvchini qattiq hayajonga soladi. Ayniqsa, bo‘ri bilan bo‘lgan kurash hayot va o‘lim o‘rtasidagi qarama-qarshilik ramzidir.
Asar orqali muallif inson qanday holatda bo‘lmasin, yashashga intilishi kerakligini uqtiradi.

Umuman olganda Jek Londonning deyarli barcha asarlarida ana shunday sodda ammo taʼsir kuchi kuchli boʻlgan realizm eng yuqori notalarda tasvirlanadi. Balki buning sababi muallif shaxsiy hayotida asarlaridagi holatlarni boshdan kechirgani sababdir...

Siz bu hikoyani oʻqiganmisiz?

@kitob_ombori

Biz odamlar baxtli bo'lishga emas, balki baxtli ko'rinishga intiladigan jamiyatda yashayapmiz.

@kitob_ombori

"Daho", "vunderkind" so‘zlari tilga olinganda kimning siymosi ko‘z oldingizga keladi?

"Mona Liza" rasmini chizayotgan Leonardo da Vinchimi? Yoki "Mutafakkir"(Le Penseur) haykalini yasagan Rodenmi?
Balki, zavod sexining o‘rtasida turganda miyasiga birdan mashinalarni konveyer usulida ishlab chiqarish xayoli kelgan Henri Fordnidir? Ehtimol, ilk bor yog‘ochning yonishini quvonch va hayrat bilan tomosha qilayotgan yoki g‘or devoriga yugurayotgan bug‘uning rasmini chizayotgan noma’lum, sochlari to‘zg‘igan ibtidoiy odam kelar. Buyuk ixtirochilar, olimlar, muhandislar, rassomlar ham ana shunday iste’dodlar sirasiga kiradi?!...

Biz yuqorida sanab o‘tilgan shaxslar haqida quyidagicha o‘ylashga o‘rganib qolganmiz: "Ular daholar, bu esa kamdan-kam holatda uchraydi, ayniqsa hozirgi kunda". "Daho bo‘lish qismat, ular tanlanganlardir". Yoki "Kerakli joyda kerakli paytda paydo bo‘lish kerak" kabi fikrlar ham bor. Aslida bularning hech biri haqiqatga to‘g‘ri kelmaydi.

Daholar ularga hech kim ortiqcha xalaqit bermaganlari uchun daho bo‘lishgan. Bizning har birimiz esa betakrormiz. Bu balandparvoz gap emas. Tabiat nihoyatda ijodkor. Har bir inson o‘ziga xos genlar to‘plami va hech qachon boshqa birov bilan bir xilda takrorlanmaydigan qobiliyatlar yig‘indisidir. Hatto bir qorindan, bir vaqtda tug‘ilgan egizaklar ham turli xil qobiliyat va odatlarga ega. Har bir insonning shuurida faqat u namoyon eta oladigan qandaydir takrorlanmas iqtidor yashiringan.

Mana shu o‘ziga xoslik tufayli insoniyat bugungi kunda taraqqiyotga erishmoqda, rivojlanmoqda, evolyutsiyaning eng yuqori nuqtasidagi tur sifatida yashab kelmoqda.

Ba’zilarning vazifasi qiziqarli hikoyalar to‘qish. Boshqalarning vazifasi ularni ekranda gavdalantirish. Yana birining qobiliyati ixtirochilikda yoki notiqlikda.
Bu bilan har kim hayoti davomida qandaydir shoh asar yaratishi kerak, demoqchi emasman. Shunchaki hayotimiz davomida o‘zimiz sevadigan va tushunadigan ishimizni zavq bilan bajarsak haqiqiy dahoga aylanishimiz mumkin demoqchiman.

O‘zimizdagi daholikni uyg‘otish uchun hech qachon kech emas. Bilamizki, miya moslashuvchan, u yangi ma’lumotlarni qabul qilganda, u yerda yangi neyronlar paydo bo‘ladi. Agar umrimiz oxirigacha yangi bilimlarni olishda davom etsak, bu jarayon tabiiyki, butun umr davom etadi. Ya’ni har qanday yoshda o‘z ishining ustasi bo‘lish mumkin. Eng muhimi, bu qanday ish ekanligini tushunish. Bu haqiqatlarni tushunish uchun Robert Grinning "Mahorat" kitobini o'qish ayni muddao.

Rasm manbasi

@kitob_ombori

Balo va musibat oriflar(donolar) uchun qandil, Alloh yo’lini tutganlar uchun tarbiya vositasi, iymonlilar uchun ayb-kamchiiklarni tuzatish yo’li va g’ofillar uchun esa o’lim xabarchisidir.

Junayd Bag’dodiy (rahimahulloh)

@kitob_ombori

Kelinglar, bir o'zimni tanishtirib qo'yay. Avval hech qilmagan ekanman.

Ismim Abdurahmon. Yoshim 28da. Bo'ydoqman (hozircha albatta). Hozir O'zbekistonni poytaxti Toshkentda yashayapman. Aslida dunyoni poytaxti Andijondaman (Eski shaharidan). Diplom bo'yicha ingliz tili va adabiyoti o'qituvchisiman. Ammo bu sohada hali ishlab ko'rmadim. Odamlar bilan ishlashga qiziqaman. Otam savdogar onam o'qituvchi. Kasb tanlashda esa ikkalasini ham yo'lini bitta nuqtaga birlashtirib marketingni tanlaganman. Va hozir shu sohada ishlayapman.

Kitoblarga qiziqish menimcha qonda bo'lgan. Onam tarafdan deyarli 70% qarindoshim ma'orif sohasida ishlashadi. Uyimizda esimni taniganimdan beri kitoblar bo'lgan. Yoshligimizda chiroqlar ko'p-ko'p o'chadigan qish kunlarida, shug'ullanadigan narsa yo'q o'zimni kitoblarga urardim. Shu-shu to kollejga kirguncha faol kitobxon bo'lganman. Keyin esa o'smirlik davri, har yonga shox tashlash, o'z yo'lingni topish vahokazo bu narsa bilan uncha kelishmay qo'ydim toki 2018-yilning ajoyib bir kunigacha. Aynan U meni kitoblarga qaytarmaguncha. Bu endi boshqa, katta bir hikoya.

Xo'sh, yana nima qiziq?
Nimalar qolib ketti aytilmagan?

Bu kitobni o‘qigan va amal qilgan odamga hech qachon ishonib bo‘lmaydi!

Bu qandaydir diniy yoki sehrgarlikka oid kitob emas. Yoki dunyoni yo‘q qilib yuboradigan qurolni kodlari ham yozilmagan. Qizig‘i qadimiy kitob ham emas. Agar bu xabarni o‘qiyotgan bo‘lsangiz, demak siz ham uni yozgan odam bilan zamondoshsiz. Gap kim haqida ketayotganiga qiziqqan bo‘lsangiz kerak-a?

Sizni ko‘p qiynamay ayta qolay. Bu odam AQShlik tarixchi va yozuvchi Robert Grin. Kitob nomi esa hammaga ma’lum va mashhur, o‘sha sizning hayolingizga kelgan "Hokimiyatning 48 qonuni".

Ushbu kitob orqali Robert Grin o‘quvchini hayratga soladi, ayrim holatlarda sizni juda qiziqtiradi, ajablantiradi va o‘ylashga majbur qiladi. Kitob o‘z vaqtida ko‘plab tanqid va bahs-munozaralarga sabab bo‘lgan bo‘lsa-da, bu faqat uning mashhurligini oshirishga xizmat qildi. Kitobdagi qoidalar shafqatsiz va insoniy etikaga to‘g‘ri kelmaydigandek tuyiladi. Aslidachi?

"Hokimiyatning 48 qonuni" kitobini ilk bor o'qiganimda, xayolimga birinchi bo‘lib "bu kitob surbetlar va ikkyuzlamachilar uchun qo‘llanma ekan" degan fikr kelgan edi. Ammo kitobni hijjalab o‘qiganim sayin, uning unchalik ham jo‘n emasligi ayon bo'ldi. Ushbu kitob rahbarlar, vazirlar va amaldorlarning xatti-harakatlari zamirida nima yotganini tushunishga yordam beradi hamda ish joyidagi yoki munosabatlardagi murakkab vaziyatlarni tahlil qilishda juda foydali hisoblanadi.

Muallif asarida saroy hayotining ayyor usullarini o‘rgatsa-da, aslida o‘quvchini ogohlantiradi va real hayotdagi razilliklarni anglab yetishimizga ko‘maklashmoqchi bo‘ladi. Bu kitob nafaqat amalda yuqorilashni istaganlar uchun, balki firibgarlarning yolg‘onlariga aldanib qolishni xohlamaganlar uchun ham bebaho asar.

Agar siyosatga qiziqmasangiz-u, ammo tarixni yoqtirsangiz, kitobdan ko‘plab qiziqarli va ibratli voqealarni topishingiz mumkin. Muallif ma’lum voqealarni o‘ziga xos tarzda talqin qilib, kutilmagan xulosalar bilan o‘quvchini hayratda qoldiradi.

Qiziq fakt: Basta Rayms va Derrius Jekson kabi mashhur aktyorlar kino ishlab chiqaruvchilar bilan yuzaga kelgan muammolarni hal qilish uchun ushbu kitobdagi g‘oyalardan foydalanishgan. Hatto DJ Premier va Calvin Harris kitobdagi qonunlardan ilhomlanib, o‘zlariga tatuirovka ham chizdirishgan.

@kitob_ombori

“Bir-biringizni seving.
Judolik ogohlantirishsiz keladi.
Bir-biringizdan hol-ahvol soʻrab turing.
Chunki hech kim oxirgi soʻzlashuv,
soʻngi bor diydor qachon ekanini bilmaydi.
Oʻzaro koʻngillaringizni koʻtaringlar.
Keyin afsus,
degan bilan ketganni ortga qaytarib boʻlmaydi.
Yodingizda tuting,
hayotlik chogʻida shirin soʻz aytmoq,
mayyit peshonasini oʻpmoqdan koʻra yaxshiroqdir.“

Aliy Tantoviy

@kitob_ombori

#hikoyalar

"Og‘ir ish kunidan so‘ng uyga qaytayotib, kechki paytni qanday o‘tkazishni o‘ylab borardim. Kichik bir qahvaxona yonidan o‘tayotganimda, derazadan menga tabassum bilan qarab turgan qizni ko‘rib qoldim. Adashayotgan bo‘lsam kerak, u boshqa birovga qarayapti deb o‘yladim, ammo yo‘q - aynan menga qarayapti. Qiziqsinib qahvaxonaga kirdim. Ichkariga kirganimda, u shunchaki ortiqcha pechenyesi borligini va uni kim bilandir bo‘lishmoqchi ekanini aytdi. Biroz o‘tirib suhbatlashdik, ma’lum bo‘ldiki, bizda ko‘p umumiy jihatlar bor ekan. Shunday qilib, oddiy pechene ulashish istagi tufayli men o‘z sevgimni uchratdim. Atrofingdagi voqealarga ochiq bo‘lganingda, dunyo kutilmagan va yoqimli lahzalarga to‘la ekan!"

@kitob_ombori