“Orzular boshimizda tugʻilib, oxir-oqibat oyoq ostida qoladi”
Elena Ferrante - My brilliant friend
Asar “Neapolitan kvarteti”ning 1-kitobi hisoblanadi. Bu qismda bosh qahramonlarning bolalik va oʻsmirlik yillari hikoya qilingan.
Bosh qahramonlar – Neapolning kambagʻal kvartalida yashaydigan ikki dugona. Iqtidorli, tengdoshlaridan koʻra bir necha yil oldinda yuradigan, ammo sharoit tufayli boshlangʻich maktabdan keyin oʻqishini davom ettirolmagan Lila, kuchli iqtidor egasi boʻlmasa ham, omad tufayli oʻrta maktab, uning ortidan litseyda ham oʻqish baxtiga erishgan Linu.
Voqealar Linuning tilidan hikoya qilinadi, ammo butun syujet Lilaning atrofida aylanadi. Ularning bolalik, oʻsmirlik yillari bilan tanishib oʻzim ham bir muddat maktab davriga qaytib qolgandek boʻldim.
Yozuvchi tasvirlagan doʻstlik biz odatda badiiy asarlarda koʻrishga oʻrgangan, orasidan qil oʻtmas, yaxshi-yomon kunlarda yonida boʻlib, qoʻllab-quvvatlaydigan emas. U oʻsmir qizlar oʻrtasidagi doʻstlikni roʻy-rost, hech qanday yaltiroq qogʻozlarsiz koʻrsatib bergan. Linu va Lilaning doʻstligi bir-birining yutuqlarini koʻrolmaydigan, ammo shu bilan bir-birisiz turolmaydiganlar xilidan. Zerikarli kvartalda hayotidagi arzimas oʻzgarishni ham dugonasiga maqtanish uchun, oʻzining ustunligini ta’kidlash uchun yugurib borib boʻlishadigan doʻstlik bu.
Kitobdagi eng ogʻriqli joyi Lilaning sharoit tufayli oʻqishini davom ettirolmagani, bolalik orzulari sarobga aylangani, asta-sekin oʻzi nafratlangan odamlar toifasiga aylanib borgani boʻldi. Atrofimizda ham qancha Lilalar bor ekan, oʻylashning oʻzi qoʻrqitadi.
Ba’zan yozuvchilar kuchli gʻoyalar bermaydi, qahramonlarning ruhiyatiga chuqur shoʻngʻimaydi. Ammo sodda, samimiy usuli bilan yurakka kirib boradi. Elena Ferrante ana shunday yozuvchi (darvoqe, uning shaxsiyatini hech kim tanimaydi, bu haqiqiy ismmi, yoki tahallus, hatto bu ham ma’lum emas). U balandparvoz gaplarsiz ham kuchli asar yozish mumkinligini isbotlagan.
“My brilliant friend” adabiyotshunoslar va yozuvchilar talqiniga koʻra XXI asrning eng yaxshi asari deb topilgan edi. Dastlab koʻrganimda “kuchliroq asarlar koʻp-ku, nega endi bu?” deb hayron boʻlgandim. Oʻqidim-u, aynan negaligini tushundim. Ammo sizlarga tushuntirib berolmayman. Buni faqat oʻzingiz oʻqib, his qilibgina tushunasiz. Barchaga tavsiya qilaman.
@dildora_bookaholic
Elena Ferrante - My brilliant friend
Asar “Neapolitan kvarteti”ning 1-kitobi hisoblanadi. Bu qismda bosh qahramonlarning bolalik va oʻsmirlik yillari hikoya qilingan.
Bosh qahramonlar – Neapolning kambagʻal kvartalida yashaydigan ikki dugona. Iqtidorli, tengdoshlaridan koʻra bir necha yil oldinda yuradigan, ammo sharoit tufayli boshlangʻich maktabdan keyin oʻqishini davom ettirolmagan Lila, kuchli iqtidor egasi boʻlmasa ham, omad tufayli oʻrta maktab, uning ortidan litseyda ham oʻqish baxtiga erishgan Linu.
Voqealar Linuning tilidan hikoya qilinadi, ammo butun syujet Lilaning atrofida aylanadi. Ularning bolalik, oʻsmirlik yillari bilan tanishib oʻzim ham bir muddat maktab davriga qaytib qolgandek boʻldim.
Yozuvchi tasvirlagan doʻstlik biz odatda badiiy asarlarda koʻrishga oʻrgangan, orasidan qil oʻtmas, yaxshi-yomon kunlarda yonida boʻlib, qoʻllab-quvvatlaydigan emas. U oʻsmir qizlar oʻrtasidagi doʻstlikni roʻy-rost, hech qanday yaltiroq qogʻozlarsiz koʻrsatib bergan. Linu va Lilaning doʻstligi bir-birining yutuqlarini koʻrolmaydigan, ammo shu bilan bir-birisiz turolmaydiganlar xilidan. Zerikarli kvartalda hayotidagi arzimas oʻzgarishni ham dugonasiga maqtanish uchun, oʻzining ustunligini ta’kidlash uchun yugurib borib boʻlishadigan doʻstlik bu.
Kitobdagi eng ogʻriqli joyi Lilaning sharoit tufayli oʻqishini davom ettirolmagani, bolalik orzulari sarobga aylangani, asta-sekin oʻzi nafratlangan odamlar toifasiga aylanib borgani boʻldi. Atrofimizda ham qancha Lilalar bor ekan, oʻylashning oʻzi qoʻrqitadi.
Ba’zan yozuvchilar kuchli gʻoyalar bermaydi, qahramonlarning ruhiyatiga chuqur shoʻngʻimaydi. Ammo sodda, samimiy usuli bilan yurakka kirib boradi. Elena Ferrante ana shunday yozuvchi (darvoqe, uning shaxsiyatini hech kim tanimaydi, bu haqiqiy ismmi, yoki tahallus, hatto bu ham ma’lum emas). U balandparvoz gaplarsiz ham kuchli asar yozish mumkinligini isbotlagan.
“My brilliant friend” adabiyotshunoslar va yozuvchilar talqiniga koʻra XXI asrning eng yaxshi asari deb topilgan edi. Dastlab koʻrganimda “kuchliroq asarlar koʻp-ku, nega endi bu?” deb hayron boʻlgandim. Oʻqidim-u, aynan negaligini tushundim. Ammo sizlarga tushuntirib berolmayman. Buni faqat oʻzingiz oʻqib, his qilibgina tushunasiz. Barchaga tavsiya qilaman.
@dildora_bookaholic