Ko'pchilik qotrun nadoni o'qiydi lekin ba'zi mavzularini tushunishmaydi shulardan biri
قبل و بعد و أخواتهما
( أمام ، وراء ، تحت ، فوق ، شمال ، يسار ..)
kalimalarining 4 xolati .
Bugun shu mavzuni sharhlashga harakat qilamiz .
1 ) Xolat : Qoblu va Ba'du mudof bo'lib mudofun ilayhi lafzda zohir bo'ladi
( Bu eng ko'p tarqalgani )
Hukmi : Mo'rob bo'lib omilning taqozosiga qarab e'roblanadi
غُلِبَتِ ٱلرُّومُ فِیۤ أَدۡنَى ٱلۡأَرۡضِ وَهُم مِّنۢ بَعۡدِ غَلَبِهِمۡ سَیَغۡلِبُونَ فِی بِضۡعِ سِنِینَۗ لِلَّهِ ٱلۡأَمۡرُ مِن قَبۡلِ وَمِنۢ بَعۡدِ وَیَوۡمَىِٕذࣲ یَفۡرَحُ ٱلۡمُؤۡمِنُونَ
بعد - مفعول فيه منصوب وهو مضاف
2 ) Xolat : Qoblu va Ba'du mudof bo'lib , mudofun ilayhi (lafzda) hazf qilinib lafzi niyyat qilinadi .
( 1 - xolatning xuddi mudofun ilayhisini ataylab hazf qilinganidek )
Hukmi : Mo'rob bo'lib omilning taqozosiga qarab e'roblanadi ( tanvinsiz bo'ladi chunki niyyatda mudofun ilayhining lafzi bor )
غُلِبَتِ ٱلرُّومُ فِیۤ أَدۡنَى ٱلۡأَرۡضِ وَهُم مِّنۢ بَعۡدِ غَلَبِهِمۡ سَیَغۡلِبُونَ فِی بِضۡعِ سِنِینَۗ لِلَّهِ ٱلۡأَمۡرُ مِن قَبۡلِ وَمِنۢ بَعۡدِ وَیَوۡمَىِٕذࣲ یَفۡرَحُ ٱلۡمُؤۡمِنُونَ
قرأ الجحدري والعقيلي
قبل - مجرور وهو مضاف ، مضاف إليه محذوف دل عليه سياق الكلام في التقدير
( من قبل الغلب )
3 - Xolat : Qoblu va Ba'du Mudofun ilayhidan batamom kesiladi boshqa nakra ismlar kabi bo'lib qoladi
Hukmi : Omilning taqozosiga qarab e'roblanadi .
( tanvinni qabul qiladi sababi mudofun ilayhi mavjud emas )
وساغ لي الشراب وكنت قبلا أكاد أغَص بالماء الفرات
قبلا - مفعول فيه منصوب
Sharob menga maroqlik bo'lib qoldi oldin furot suvini (ichib) ham tiqilib qolay der edim .
4 - Xolat : Qoblu va Ba'du mudof bo'lib mudofun ilayhi (lafzda) hazf qilinib ma'nosi niyyat qilinadi .
Hukmi : Dommaga mabniy bo'ladi.
غُلِبَتِ ٱلرُّومُ فِیۤ أَدۡنَى ٱلۡأَرۡضِ وَهُم مِّنۢ بَعۡدِ غَلَبِهِمۡ سَیَغۡلِبُونَ فِی بِضۡعِ سِنِینَۗ لِلَّهِ ٱلۡأَمۡرُ مِن قَبۡلُ وَمِنۢ بَعۡدُ وَیَوۡمَىِٕذࣲ یَفۡرَحُ ٱلۡمُؤۡمِنُونَ
قرأ الجمهور
Buyerda mudofun ilayhining lafzi niyyat qilinmaydi agar الغلب kalimasini taqdir qilsangiz bu lafzi niyyat qilingan bo'ladi ( natijada 2 - xolatga tushib qoladi ) lafzini الغلب bo'lganini esa o'zidan oldingi oyatdan bildik .
وَهُم مِّنۢ بَعۡدِ غَلَبِهِمۡ سَیَغۡلِبُونَ فِی بِضۡعِ سِنِینَۗ
Agar الغلب kalimasining
ma'nodoshi بعد الهزم أو الكسر niyyat qilinsa lafzi emas ma'nosi niyyat qilingan bo'ladi va 4 - xolatga tushadi .
والله أعلم
https://t.me/arabtil_jannattili
قبل و بعد و أخواتهما
( أمام ، وراء ، تحت ، فوق ، شمال ، يسار ..)
kalimalarining 4 xolati .
Bugun shu mavzuni sharhlashga harakat qilamiz .
1 ) Xolat : Qoblu va Ba'du mudof bo'lib mudofun ilayhi lafzda zohir bo'ladi
( Bu eng ko'p tarqalgani )
Hukmi : Mo'rob bo'lib omilning taqozosiga qarab e'roblanadi
غُلِبَتِ ٱلرُّومُ فِیۤ أَدۡنَى ٱلۡأَرۡضِ وَهُم مِّنۢ بَعۡدِ غَلَبِهِمۡ سَیَغۡلِبُونَ فِی بِضۡعِ سِنِینَۗ لِلَّهِ ٱلۡأَمۡرُ مِن قَبۡلِ وَمِنۢ بَعۡدِ وَیَوۡمَىِٕذࣲ یَفۡرَحُ ٱلۡمُؤۡمِنُونَ
بعد - مفعول فيه منصوب وهو مضاف
2 ) Xolat : Qoblu va Ba'du mudof bo'lib , mudofun ilayhi (lafzda) hazf qilinib lafzi niyyat qilinadi .
( 1 - xolatning xuddi mudofun ilayhisini ataylab hazf qilinganidek )
Hukmi : Mo'rob bo'lib omilning taqozosiga qarab e'roblanadi ( tanvinsiz bo'ladi chunki niyyatda mudofun ilayhining lafzi bor )
غُلِبَتِ ٱلرُّومُ فِیۤ أَدۡنَى ٱلۡأَرۡضِ وَهُم مِّنۢ بَعۡدِ غَلَبِهِمۡ سَیَغۡلِبُونَ فِی بِضۡعِ سِنِینَۗ لِلَّهِ ٱلۡأَمۡرُ مِن قَبۡلِ وَمِنۢ بَعۡدِ وَیَوۡمَىِٕذࣲ یَفۡرَحُ ٱلۡمُؤۡمِنُونَ
قرأ الجحدري والعقيلي
قبل - مجرور وهو مضاف ، مضاف إليه محذوف دل عليه سياق الكلام في التقدير
( من قبل الغلب )
3 - Xolat : Qoblu va Ba'du Mudofun ilayhidan batamom kesiladi boshqa nakra ismlar kabi bo'lib qoladi
Hukmi : Omilning taqozosiga qarab e'roblanadi .
( tanvinni qabul qiladi sababi mudofun ilayhi mavjud emas )
وساغ لي الشراب وكنت قبلا أكاد أغَص بالماء الفرات
قبلا - مفعول فيه منصوب
Sharob menga maroqlik bo'lib qoldi oldin furot suvini (ichib) ham tiqilib qolay der edim .
4 - Xolat : Qoblu va Ba'du mudof bo'lib mudofun ilayhi (lafzda) hazf qilinib ma'nosi niyyat qilinadi .
Hukmi : Dommaga mabniy bo'ladi.
غُلِبَتِ ٱلرُّومُ فِیۤ أَدۡنَى ٱلۡأَرۡضِ وَهُم مِّنۢ بَعۡدِ غَلَبِهِمۡ سَیَغۡلِبُونَ فِی بِضۡعِ سِنِینَۗ لِلَّهِ ٱلۡأَمۡرُ مِن قَبۡلُ وَمِنۢ بَعۡدُ وَیَوۡمَىِٕذࣲ یَفۡرَحُ ٱلۡمُؤۡمِنُونَ
قرأ الجمهور
Buyerda mudofun ilayhining lafzi niyyat qilinmaydi agar الغلب kalimasini taqdir qilsangiz bu lafzi niyyat qilingan bo'ladi ( natijada 2 - xolatga tushib qoladi ) lafzini الغلب bo'lganini esa o'zidan oldingi oyatdan bildik .
وَهُم مِّنۢ بَعۡدِ غَلَبِهِمۡ سَیَغۡلِبُونَ فِی بِضۡعِ سِنِینَۗ
Agar الغلب kalimasining
ma'nodoshi بعد الهزم أو الكسر niyyat qilinsa lafzi emas ma'nosi niyyat qilingan bo'ladi va 4 - xolatga tushadi .
والله أعلم
https://t.me/arabtil_jannattili