Репост из: Napoleon Bonapart
1793-yil 7-mart kuni Inqilobiy Fransiya Ispaniyaga urush e’lon qiladi.
Buning asosiy sababi Ispaniya qirolligining inqilobga qarshi pozitsiyada turgani bo’ldi. Ispanlar ushbu voqeadan keyin shu yil aprelida chegara hududlaridagi bir qancha manzillarni egallab olishdi. Chegaradagi janglarda ispan armiyasiga Antonio Rikardos qo’mondonlik qildi. Kuzda ispan armiyasiga Portugal qo’shini ham yordamga keladi. Fransuzlar armiyasi Sharqiy va G’arbiy Pireney qismlariga bo’linadi. Ikki tomon o’rtasidagi bir qancha to’qnashuvlar aniq bir natija keltirmaydi. Lekin, ispanlar Rikardos rahbarligida bir qancha aniq natijalarga erishishgani ham bor gap. Shu kuz-qish oylarida ispanlar ingliz floti bilan birga Tulondagi jangda muvaffaqiyatsiz ishtirok etishdi.
Rikardos 1794-yil 6-mart kuni vafot etadi. Kataloniya armiyasiga Lui Firmin de Karvaxal rahbar etib tayinlanadi. Omadsizlikka uchrayotgan Sharqiy inqilob armiyasi qo’mondonligini mahoratli Jak Dyugommer egallaydi. Dyugommer shu yil aprel-mayidagi Bulu jangida ispanlarni tor-mor qilib, ularning ko’plab bazalarini egallab oladi. May-sentabr oylaridagi bir qancha janglardan so’ng general Dyugommer ham Karvaxal ham halok bo’ladi.
Urushning keyingi qismlarida Sharqiy armiyani bo’lajak marshal Dominik Perinyon boshqaradi. U tezda Figuera va San Ferran qal’alarini egallab, 9 ming ispan askarini asirga oladi. Perinyon qismlari ko’plab muhim natiajalarga erishgach, 1795-yil 4-fevralda Bartelemi Sherer sharqiy inqilob armiyasiga boshliq qilinadi va ko’p o’tmay Baskara jangida yengiladi.
G’arb armiyasini ancha muddat Janno de Monsey boshqaradi. Bu hududdagi janglar dastlab kichik hajmda bo’lgan. J.Monsey 1794-yil yozida ispan qo’shinlarini bir necha bor mag’lub qilib, chegaradagi ko’plab qal’alarni egallab oladi. 1794-yil oktabrda Monsey 46 ming armiya bilan Orbayzetada ispan qo’shinini tor-mor qiladi. 7-noyabrda Bergara ham egallanadi. Monsey 1795-yili ham omadli yurishlarini davom ettirib, Vitoriya, Bilbaroni egallaydi va Pamplonaga yetib boradi. Uning keyingi qadamlarini Bazel sulh shartnomasi to’xtatib qo’yadi.
Nihoyat, ikki tomon o’rtasidagi urushga 1795-yil 22-iyuldagi Bazel sulh shartnomasi nuqta qo’yadi. Ispaniya rasman mag’lubiyatni tan oladi va 1796-yildan Fransiyaning ittifoqchisiga aylanadi. Chegaradagi bir qator hududlarni va Karibdagi Santo Domingoni fransuzlarga topshiradi. Portugaliya bilan esa sulh tuzilmay qoladi.
@NapoleonBonapart01
Buning asosiy sababi Ispaniya qirolligining inqilobga qarshi pozitsiyada turgani bo’ldi. Ispanlar ushbu voqeadan keyin shu yil aprelida chegara hududlaridagi bir qancha manzillarni egallab olishdi. Chegaradagi janglarda ispan armiyasiga Antonio Rikardos qo’mondonlik qildi. Kuzda ispan armiyasiga Portugal qo’shini ham yordamga keladi. Fransuzlar armiyasi Sharqiy va G’arbiy Pireney qismlariga bo’linadi. Ikki tomon o’rtasidagi bir qancha to’qnashuvlar aniq bir natija keltirmaydi. Lekin, ispanlar Rikardos rahbarligida bir qancha aniq natijalarga erishishgani ham bor gap. Shu kuz-qish oylarida ispanlar ingliz floti bilan birga Tulondagi jangda muvaffaqiyatsiz ishtirok etishdi.
Rikardos 1794-yil 6-mart kuni vafot etadi. Kataloniya armiyasiga Lui Firmin de Karvaxal rahbar etib tayinlanadi. Omadsizlikka uchrayotgan Sharqiy inqilob armiyasi qo’mondonligini mahoratli Jak Dyugommer egallaydi. Dyugommer shu yil aprel-mayidagi Bulu jangida ispanlarni tor-mor qilib, ularning ko’plab bazalarini egallab oladi. May-sentabr oylaridagi bir qancha janglardan so’ng general Dyugommer ham Karvaxal ham halok bo’ladi.
Urushning keyingi qismlarida Sharqiy armiyani bo’lajak marshal Dominik Perinyon boshqaradi. U tezda Figuera va San Ferran qal’alarini egallab, 9 ming ispan askarini asirga oladi. Perinyon qismlari ko’plab muhim natiajalarga erishgach, 1795-yil 4-fevralda Bartelemi Sherer sharqiy inqilob armiyasiga boshliq qilinadi va ko’p o’tmay Baskara jangida yengiladi.
G’arb armiyasini ancha muddat Janno de Monsey boshqaradi. Bu hududdagi janglar dastlab kichik hajmda bo’lgan. J.Monsey 1794-yil yozida ispan qo’shinlarini bir necha bor mag’lub qilib, chegaradagi ko’plab qal’alarni egallab oladi. 1794-yil oktabrda Monsey 46 ming armiya bilan Orbayzetada ispan qo’shinini tor-mor qiladi. 7-noyabrda Bergara ham egallanadi. Monsey 1795-yili ham omadli yurishlarini davom ettirib, Vitoriya, Bilbaroni egallaydi va Pamplonaga yetib boradi. Uning keyingi qadamlarini Bazel sulh shartnomasi to’xtatib qo’yadi.
Nihoyat, ikki tomon o’rtasidagi urushga 1795-yil 22-iyuldagi Bazel sulh shartnomasi nuqta qo’yadi. Ispaniya rasman mag’lubiyatni tan oladi va 1796-yildan Fransiyaning ittifoqchisiga aylanadi. Chegaradagi bir qator hududlarni va Karibdagi Santo Domingoni fransuzlarga topshiradi. Portugaliya bilan esa sulh tuzilmay qoladi.
@NapoleonBonapart01