Albatta, ocharchilik kelsa, boshqalarga yordam berish hatto farz hajdan ham afzal boʻlishi mumkin. Biroq bizning jamiyatimizdagi holat ocharchilik zamoniga tushmaydi. Qanchadan qancha oilalar och-ku, deyishingiz mumkin. Biroq bu holat doim boʻlgan, bundan keyin ham boʻladi. Qolaversa, nega oʻsha och oilalar oʻzingiz tansiq taomlarni paydar-pay yeganingizda esingizga kelmay, birov ibodatga bormoqchi boʻlganda tinchingizni buzadi?!
Ibrohim alayhissalom ahli va farzandini Makkaga tashlab kelib, Alloh taologa shunday duo qiladi: “Bas, Sen Oʻzing odamlarning dillarini ularga moil qilib qoʻygil” (Ibrohim surasi, 37-oyat).
Aytingchi, baʼzi musulmonlarning Makkaga muhabbati qattiq boʻlsa, har yili umra qilib kelmasa qalbi xotirjam boʻlmasa, bu Ibrohim alayhissalomning ayni duolariga mos holat emasmi? Oyat tafsirida Suddiy: “Oyat musulmonlarning qalblarini Makkaga talpinadigan qilgin, degan maʼnoda” degan.
Ha, bizning Makkaga mukkamizdan ketishimiz Ibrohim alayhissalomning duosi ijobatidir. Ibrohim oʻsha duoda qayta-qayta borishni emas, balki shunchaki mushtoq boʻlib yashashimizni soʻragan, desangiz, unda Ibrohim alayhissalom bizga azobni soʻragan ekanda. Zotan, visolsiz ishtiyoq azobdan boshqa narsa emas.
Islomning ustuni boʻlgan zotlar necha marta umra va haj qilishganini bir sira koʻrib chiqib, maqolamizni yakunlaymiz.
Rasululloh sollallohu alayhi vasallam 4-marta umra, bir marta haj qilganlar (Buxoriy rivoyati).
Abu Bakr Siddiq roziyallohu anhu Rasululloh hayotlik paytlaridayoq ikki marta haj qilgan.
Umar ibn Xattob roziyallohu anhu oʻn marta, baʼzi qavllarga koʻra toʻqqiz marta haj qilgan.
Usmon roziyallohu anhu ham toʻqqiz marta haj qilgan.
Abdulloh ibn Umar roziyallohu anhu ming marta umra, oltmish marta haj qilgan (An-najmul vahhaj, 10/462)
Jannat rayhoni, Rasulullohning nabiralari Hasan ibn Aliy roziyallohu anhu yigirma marta haj qilganlar
Amr ibn Maymun (Abu Bakr va Umardan hadis rivoyat qilgan katta tobeʼin) yuz marta umra qilgan.
Yosin ibn Abdulloh yigirma marta haj qilgan.
Bu roʻyxat shunchalik uzunki, yigʻsangiz kitob boʻladi. Undan koʻra, nafl haj va nafl umra qilmaganlarni sanash osonroq boʻlsa kerak. Endi oʻylab koʻring, ularning zamonida jamiyatda pulga muhtojlar yoʻqmidi? Faqirlar tugaganmidi? Yoʻq, albatta. Lekin biron olim ularni birovga pul bermasligda ayblagan emas.
Birodarlar! Bu tahlilimizdan maqsad birovni qayta-qayta umraga borishga targʻib qilish emas. Balki umraga borayotganlarni tanqid qilayotganlarni ogohlantirish. Har kim oʻzi topgan puliga oʻzi xoʻjayin. Oʻzingiz zarur boʻlmagan narsalarga pul sarflab turib, koʻzingizga birovning umra puli koʻrinmasin. Buni inson oʻzi ilgʻamasa-da, tagida hasad va adovat yotadi. Qalbingizni keng qiling. Qalbi Makka yoki Madinaga bogʻlanib qolganlardan kir izlamang, aksincha, “Muhabbati kuchli-da”, deb qoʻying bas. “Odamlar boshqa niyatda umra qilishga oʻtib ketishyapti” degan vajh ham oʻtmaydi. Bu muammo odamlarni umradan sovutish bilan hal boʻlmaydi, balki ularga ixlosni oʻrgatish kerak. Zotan, yomon niyatda namoz oʻqiydigan odamni namozni tark etishga chaqirilmaganidek, boshqa ibodatlardan ham turli bahonalar bilan odamlarni qaytarish joiz emas.
Ibrohim alayhissalom ahli va farzandini Makkaga tashlab kelib, Alloh taologa shunday duo qiladi: “Bas, Sen Oʻzing odamlarning dillarini ularga moil qilib qoʻygil” (Ibrohim surasi, 37-oyat).
Aytingchi, baʼzi musulmonlarning Makkaga muhabbati qattiq boʻlsa, har yili umra qilib kelmasa qalbi xotirjam boʻlmasa, bu Ibrohim alayhissalomning ayni duolariga mos holat emasmi? Oyat tafsirida Suddiy: “Oyat musulmonlarning qalblarini Makkaga talpinadigan qilgin, degan maʼnoda” degan.
Ha, bizning Makkaga mukkamizdan ketishimiz Ibrohim alayhissalomning duosi ijobatidir. Ibrohim oʻsha duoda qayta-qayta borishni emas, balki shunchaki mushtoq boʻlib yashashimizni soʻragan, desangiz, unda Ibrohim alayhissalom bizga azobni soʻragan ekanda. Zotan, visolsiz ishtiyoq azobdan boshqa narsa emas.
Islomning ustuni boʻlgan zotlar necha marta umra va haj qilishganini bir sira koʻrib chiqib, maqolamizni yakunlaymiz.
Rasululloh sollallohu alayhi vasallam 4-marta umra, bir marta haj qilganlar (Buxoriy rivoyati).
Abu Bakr Siddiq roziyallohu anhu Rasululloh hayotlik paytlaridayoq ikki marta haj qilgan.
Umar ibn Xattob roziyallohu anhu oʻn marta, baʼzi qavllarga koʻra toʻqqiz marta haj qilgan.
Usmon roziyallohu anhu ham toʻqqiz marta haj qilgan.
Abdulloh ibn Umar roziyallohu anhu ming marta umra, oltmish marta haj qilgan (An-najmul vahhaj, 10/462)
Jannat rayhoni, Rasulullohning nabiralari Hasan ibn Aliy roziyallohu anhu yigirma marta haj qilganlar
Amr ibn Maymun (Abu Bakr va Umardan hadis rivoyat qilgan katta tobeʼin) yuz marta umra qilgan.
Yosin ibn Abdulloh yigirma marta haj qilgan.
Bu roʻyxat shunchalik uzunki, yigʻsangiz kitob boʻladi. Undan koʻra, nafl haj va nafl umra qilmaganlarni sanash osonroq boʻlsa kerak. Endi oʻylab koʻring, ularning zamonida jamiyatda pulga muhtojlar yoʻqmidi? Faqirlar tugaganmidi? Yoʻq, albatta. Lekin biron olim ularni birovga pul bermasligda ayblagan emas.
Birodarlar! Bu tahlilimizdan maqsad birovni qayta-qayta umraga borishga targʻib qilish emas. Balki umraga borayotganlarni tanqid qilayotganlarni ogohlantirish. Har kim oʻzi topgan puliga oʻzi xoʻjayin. Oʻzingiz zarur boʻlmagan narsalarga pul sarflab turib, koʻzingizga birovning umra puli koʻrinmasin. Buni inson oʻzi ilgʻamasa-da, tagida hasad va adovat yotadi. Qalbingizni keng qiling. Qalbi Makka yoki Madinaga bogʻlanib qolganlardan kir izlamang, aksincha, “Muhabbati kuchli-da”, deb qoʻying bas. “Odamlar boshqa niyatda umra qilishga oʻtib ketishyapti” degan vajh ham oʻtmaydi. Bu muammo odamlarni umradan sovutish bilan hal boʻlmaydi, balki ularga ixlosni oʻrgatish kerak. Zotan, yomon niyatda namoz oʻqiydigan odamni namozni tark etishga chaqirilmaganidek, boshqa ibodatlardan ham turli bahonalar bilan odamlarni qaytarish joiz emas.