Kalambur (Pun) – bu so‘z yoki iboralarning bir nechta ma’noda ishlatilishi yoki tovush jihatdan o‘xshash so‘zlar o‘rtasidagi o‘yin orqali hazil yoki ta’sir yaratish usuli. Kalamburlar ko‘pincha so‘z o‘yinlari orqali kulgili yoki o‘ychan ta’sir qoldiradi.

Misollar:

1. So‘zning bir nechta ma’nosi ishlatilgan holda:

Doktor bemorga dedi:

"Sizga dengiz havosi foydali."

Bemor: "Lekin men suzishni bilmayman!"

(Bu yerda "dengiz havosi" aslida havo ma’nosida ishlatilgan, lekin bemor uni "suv" deb tushunib xato qiladi.)

2. O‘qituvchi talabaga dedi:

"Imtihon javoblaringni o‘qib, hayratda qoldim!"

Talaba: "Shunday yaxshi yozganmanmi?"

O‘qituvchi: "Yo‘q, faqat hech narsani tushunolmadim!"

(Bu yerda "hayratda qolmoq" ikki xil ma’noda ishlatilgan: ijobiy (maqtov) va salbiy (norozi bo‘lish).)

3. Ikki nonvoy gaplashmoqda:

"Ishlar qanday?"

"Xamirdan qil sug‘urgandek ketayapti!"

(Bu yerda "xamirdan qil sug‘urgandek" iborasi "oson" degan ma’noni anglatadi, lekin nonvoy xamir bilan ishlagani uchun bu so‘z o‘yini kulgili chiqadi.)


Kalamburlar she’riyat, adabiyot va kundalik hazillarda keng qo‘llanadi. Ular orqali so‘zlarning turli ma’nolari bilan o‘ynashib, kulgili va o‘ychan ta’sir yaratish mumkin.