18-25 yoshli jiyanlarimgaO’tgan kuni instagramda avvalgi storieslarni o’chirayotib 2018-yili begran tavsiyalarimni ko’rib qoldim. U payt SMM ni o’rganish qanchalik muhim ekanligi va kelajagi bor ekanligi haqida yozgan ekanman.
18-25 yoshli jiyanlarimga 2024 boshida aytadigan ayrim tavsiyalarim. Ular ingliz tili biladi, aks holda nolinchi o’rinda turgan bo’lar edi.
1. Yozishni mashq qil. Yozish uchun qandaydir hayotiy tajriba bo’lishi shart emas. Shunchaki mashq qil va o’rgan. Senga ta’sir qiladigan postlar nega ta’sirchan ekanligi haqida fikr qil. O’z-o’zinga savol ber va o’shalardek yozishga harakat qil. Mayli boshida yozish usulini ko’chir. Nima qilsang-qil, yoz. Hech bo’lmaganda kuniga 5 daqiqa yoz. Yaqin kelajakda ta’sirchan yozadiganlarda imkoniyatlar keng bo’ladi.
2. LinkedIn qanday ishlashini o’rgan. Hozir sen uni nima ekanligidan ham xabaring yo’qdir balki. Undan ertaga yaxshigina foydalanishing mumkin.
3. Web-dizaynni, ayniqsa no-code web-dizaynni, wordpressni o’rgan. Domain, hosting sotib ol va mashq qil. Woocommerce kabi internet magazinlar ochish imkonini beradigan xizmatlarni o’rgan. Hozir butun dunyo online bozorga o’tgan. O’zbekiston ham yaqinda o’tadi. Uni boshqaruvchilarga ehtiyoj katta bo’ladi.
4. Agar sen media sohasiga qiziqsang, qisqa formatli contentdan voz kech va uzoq content (1,2,3 soat) yaratish haqida o’yla. Bunday content eng sodda ko’rinishi bu podcast. Murakkabroq ko’rinishi bu hujjatli filmlar, uzoq muddatli sayohat vloglari. Bir sohani chuqur o’rgatuvchi kanallar. U uchun katta ijodiy jamoa kerak emas. Yakka inson sifatida ham ko’p narsalar qilish mumkin.
5. O’zbek auditoriyasida umumiylik davri tugab, xususiylik davri boshlanmoqda. Bitta yoki ikkita sohada bilimlarni kuchaytir. Turli sohalarda bilong’ich bo’lgandan ko’ra, bitta soha bo’yicha zo’ri bo’lish yaxshiroq. Boshqa umumiy sohalarda biliming yo’q ekanligini ochiq aytishdan qo’rqma. Har sohada ekspert bo’lgan odam, hech qaysi sohada ekspert emas. Odamlar yolg’onni tez ilg’ashni yaqinda o’rganib olishadi. Hozircha BS-meter unchalik yaxshi rivojlangani yo’q.
6. Atrofdagilar nima qilayotgan bo’lsa shuni ko’chirishdan qoch. Eng yaxshi marketing bu boshqalar qilmayotgan marketingligini yodda tut. Hamma bir tomonga qarab yursa sen ham o’sha tomonga qarab yurishing shart emas. Butunlay teskari tomonga yurishga jur’at topa ol. Tonirovka qilingan qora jentra yoki yangi iphone olishdan ko’ra, eski oyoq kiyimda bo’lsada Parijga sayohat muhimroq. Kambag’allikdagi sayohatdan olingan saboqlar muhim. Boy sayohatchining sayohati hayotiy saboqlarga boy emas.
7. Kelajakka investitsiya haqida o’yla. Agar bugun kimnidir boy qilishga kuniga 8 soat mehnat sarflashni to’g’ri deb topgan bo’lsang, o’zing uchun 2 soat sarflashni ham to’g’ri deb top. Shaxsiy moliya haqida o’rgan. Bu muhim.
8. Moral kompasga ega bo’l. Bu muhim! Ertaga qarshingdan katta imkoniyatlar chiqadi. Ular ko’pidan voz kechishing kerak. To’g’ri moral kompas voz kechish jarayonini oson qiladi. Hamkorlikda aqlli, harakatchan va qadriyatli insonlarni tanlash muhim. Qadriyatlar joyida bo’lmasa aqlli va harakatchan inson bilan firib orasida masofa katta bo’lmaydi.
9. Statistikani o’rgan. Shunda yuqorida sanab o’tilgan xislatlarga ega insonlar sening mijozingga aylanadi. Buni nega muhim ekanligini hozir tushunmasliging mumkin. Shunday bo’lsada o’rganishga harakat qilib ko’r. Statistika nega muhim ekanligini 2 ta gap bilan tushuntirish qiyin.
10. Hayotda balans haqida o’yla. Oila, karyera, badan+ruh, investitsiya, shaxsiy rivojlanish kabilar orasida balans muhim. Karyera+investitsiya ortidan quvib oilani, tana va ruhni yoddan chiqarish katta afsuslarga sabab bo’ladi.
Bek Olimjon07.01.24
Norvegiya
