Bek Olimjon

Bek sen biznesga ancha qiziqasan, moliyani tushunasan deyishadi do’stlar.

Qayerga investitsiya qilish kerak deb so’rashadi.

Javobimdan qoniqishmaydi.

Eng katta foyda keltiradigan investitsiya bu salomatlikka qilingani.

Salomat bo’lsang pul topishda davom etasan.

Salomat bo’lmasang million pullar ham yordam bermasligi mumkin.

O’tgan kuni bir do’stim bilan uchrashgan edik. Ikkinchi qavatga chiqqunicha hansirab qoldi. O’zi yosh, hali farzanlari bor.

Biznesini rivojlantiraman deb, o’z salomatligini unutayotganlar katta xatoda.

Bu haqida avval ham yozgan edik. Ko’p tadbirkor do’stlarimiz afsuslar bo’lsinki bunga e’tiborli emaslar 😞


Bek Olimjon
18.04.25
Toshkent

Puldor do’stlarimiz bor.

Suhbatlashsak puli bo’lmagan davrini eslab o’sha paytdagi hotirjamligini hozir yo’qotganini aytadi. Afsuslangandek bo’ladi.

Ular ko’pchiligi puldor bo’lish hotirjamlikni yo’qolishiga sabab bo’ladi degan xulosaga kelishgan. Ammo puldan voz kechisha olmaydi. Qopqonga tushgandek.

Pul topgandan keyin halovati yo’qolganlar ko’p.

Aslida muammo puldor bo’lishda emas, balki xohishlarimizni tushuna olmasligimizda.

Hedonic treadmill degan tushuncha bor. Hedonism - hayotdan maqsad faqat rohatlanish, kayf qilish degani, treadmill esa - yugurish yo’lakchasi.

Bu ibora tarjimasi rohatlar tugallanmasligi, biri ortidan ikkinchisi kelishi deb tushunsak bo’ladi.

Halovat yo’qolishi sababi bu xohishlarimiz tugallanmasligi.

Bir narsa xohlaymiz, unga erishamiz, 2 haftadan keyin yana yangi narsa xohlaymiz.

Buni iPhone yoki mashina misolida ko’rish mumkin. Avval Matiz mashina olganimiz uchun qanchalik hursand bo’lgan bo’lsak, oradan ko’p o’tmay Nexia xohlaymiz, keyin Lacetti, keyin Tracker va hok.

Yoki iPhone 12 bor edi, 15 olgimiz keladi, keyin 16 ga o’tgimiz keladi va hok.

Bir qarashda bunday bo’lishda muammo yo’qdek. Chunki atrofimizda hamma shunday.

Muammo shuki xohishlarni upgrade qilishimiz bizdan umrimizni pulga sotishni talab etadi.

Ishlaymiz, pul topamiz, xohlagan narsamizni olamiz, yana qimmatroq narsa xohlaymiz, yana ko’proq ishlaymiz unga yetarli pul topish uchun.

Tinmay harakat qilamiz, charchaymiz, ammo bir joydan qimirlamaymiz, huddi yugurish yo’lakchasida yugurgandek.

Biz xayotda aslida nima xohlaymiz?

Xohishlarimizni anglab yetishimiz muhim.

Bek Olimjon
Andijon,
16.04.25

Statusga asoslangan o‘yinlar jamiyatda har qadamda uchraydi — ulardan qutulish qiyin. Insoniyat taraqqiyoti shunga asoslanganz

Biroq yakunli (finite) va yakunsiz (infinite) o‘yinlar orasidagi farqni anglash hayotga butunlay boshqacha nigoh bilan qarash imkonini beradi. Hayotdagi missiya va maqsadlarni aniqlab olishga yordam beradi.

O‘zimizni qaysi o‘yinda ekanligimizni tushunish — yo‘ldan adashmaslik va ichki hotirjamlik topishimizga xizmat qiladi.

Yakunli o’yinlar = doimiy behalovatlik.

Yakunsiz o’yinlar = o’sish va ruhiy hotirjamlik.

Bek Olimjon
10.04.25
Toshkent

1. O’zingizni ishga olarmidingiz?

2. O’zingizga qizingizni berarmidingiz? O’glingizga kelin qilarmidingiz o’zingizni?

3. Agar kimdir sizni bir hafta kuzatganida sizni maqsadi aniq va bu yo’lda tinmaydigan inson deb baholarmidi?

4. Hozirgi o’zingizdan 60 yoshli o’zingiz mamnun bo’larmidi?

5. Hozirgi holatingizga bolalikdagi o’zingiz havas bilan qarar edimi?

6. Agar hamma sizdek bo'lganida siz yashashni xohlagan jamiyat shakllanar edimi?

7. Hozirgi siz hurmatingizni chindan qozongan boshliq bo'larmidi?

8. O'zingiz maslahatingizga amal qilarmidingiz?

9. Asl siz boshqalar tasavvuridagi sizdan farqi bormi?


Qanday yashayotganimizni boshqalarga ko’rsatamiz.

Undanda qizig'i boshqalar qanday yashashi kerak ekanligini aytamiz (huddi shu postdagidek).


Baland aytiladigan fikrlardan ko’ra, sukutli savollar muhimroqdek.

Bek Olimjon
02.04.25
Norvegiya

2 yil avval yozgan ekanman.

Hali ham dolzarb.

Bu fikr menda yanada mustahkamlashib bormoqda.

Afsuslar bo’lsinki dunyo miqyosida oliy ta’lim qattiq inflyatsiyaga uchragan. Bundan top universitetlar ham istisno emas.

Bu inflyatsiya o’rta ta’limga ham ta’sir etgan.

Texnologik taraqqiyot ta’lim berishimiz va olishimizni tubdan o’zgartirish arafasida deb umid qilaman.

Ota sifatida havotirim tabiiy.

Bek Olimjon
28.03.25
Norvegiya

Hozir Oslo universiteti talabalariga o’qiydigan ma’ruzamni oxirgisidan chiqdim.

2022-yildan beri Oslo universitetida associate professor lavozimida ishlab kelayotgan edim. Bu salkam to’liq professor degani. Bu lavozimda 2-3 yil ishlab, natija ko’rsatsangiz to’liq professorlik taklif etishadi. To’liq professorlik bu butun umrga. Na rektor, na hokim, na minzdrav sizni ishdan olib tashlay oladi.

Shunday ham bo’ldi.

Universitetda professor bo’lish imkonini taklif etishdi.

Professorlik talablariga javob berishimni aytishdi.

Yetarli darajada ilmiy layoqat, PhD, keragidan ortiq chop etilgan maqolalar, ish tajriba, yetarlicha H-index bor edi.

Ammo men ishdan bo’shashga ariza yozdim bugun.

Akademiyadan noma’lum muddatga tanaffus olishimni aytdim.

Tabiiy savol: «shuncha qiynalib narvonni eng yuqori qismiga yetganda pastga sakrash ahmoqlik emasmi? Yuqoridagi manzaradan maza qilish kerak emasmi?»

When you realize that you are not making a change, it is time to change yourself.

Bek Olimjon,
25.04.25
Oslo, Norvegiya

Bundan bir yil oldin Milei haqida yozgan edim.

U Davosda qanchalik kuchli nutq so’zlaganligi haqida yozgan edim.

O’sha paytda Davosda yig’ilgan dunyo elitasi yuziga tarsaki solgan edi bu odam.

Unga o’sha paytda dunyo siyosiy davrasida «balandparvoz ahmoq» degan nom berishgan edi.

Bir yil ichida chuqur iqtisodiy inqirozdagi Argentinani olib chiqa oldi.

Aytishlaricha Argentina oxirgi 123 yilda birinchi marta yillik byudjet hisobi plyusda chiqqan bu yil.

Bugun yana Davosda nutq so’zladi amaki. Bu safargi tarsaklari o’tgan yilgidanda qattiqroq bo’ldi.

Nutqda g’arbni ichidan yemirayotgan g’oyalarni qanday qilib bartaraf etish haqida gapirdi.

Ko’p narsa o’rganish mumkin nutqdan. Ko’rishni tavsiya qilaman.

Qayerdan topish mumkin desangiz, ko’rmay qo’ya qoling. Tushunishga qiynalishingiz mumkin.

Bek Olimjon
23.01.25
Norvegiya

Jamiyatimizda o’z salomatligiga e’tibor berish sekinlik bilan bo’lsada rivojlanmoqda. Tog’larga chiqishlar ko’paymoqda, yugurish bilan shug’ullanayotganlar ko’paymoqda. Bu quvonarli.

Shu o’rinda yugurish bilan shug’ullanishdan asosiy maqsadimiz nima ekanligini aniqlab olishimiz zarur. Boshqalar yugurayotgani uchunmi yoki salomatligimizdagi uzoq muddatli foydasi uchunmi?

Maqsadimiz qay biri bo’lsada bu post yugurishda e’tibor berish zarur bo’lgan bir tamoyil haqida.

Uning nomi progressiv yuklama - ya’ni yugurishda ortib boruvchi jismoniy yuklama.

Yugurishda mana shu yuklama bu masofa yoki tezlik yoki ikkisini qo’shilmasi bo’lishi mumkin.

Oddiyroq bo’lishi uchun faqat masofani misol qilib olaylik. Oldin hech qachon yugurmagan inson yugurishni boshladi, 1-2km yugurdi. Endi shuni birdaniga 15km ga chiqarsa bu yuklama birnadiga oshib ketgan bo’ladi.

Bir-ikki marta qilsaku bilinmasligi mumkin, ammo bu ish davomiy bo’ladigan bo’lsa u insonda jarohat xavfi o’ta oshib ketadi. Jarohat olishga arzimaydi bunday harakatlar. 3-4 marta qattiq kuch berib ishlagandan keyin jarohat olishi 4-5 oy yugura olmay qoladi. Yutqazish katta bunda. Haddan tashqari shug’ullanish immunitetni tushishiga olib keladi. Inson ko’p kasal bo’ladi, uyqusi, ishtaxasi buziladi. Asabiy bo’lib qoladi.

Huddi bir mashinani birinchi ”skorostdan” birdaniga to’rtinchi ”skorostga” olsa motor dodlab qolganidek inson tanasi ham dodlab qoladi.

Shuning uchun bunday muammoni oldini olishda tavsiya etiladigan qoida bor. 10% qoidasi. Bu bir haftalik masofani 10% dan oshirmaslik. Aytaylik bu hafta 10km yugurilgan bo’lsa yanagi hafta 11km yugurish. Bunda tabiiyki bir xil tezlik nazarda tutilgan. 10km masofani sekin yugurish bilan tez yugurish tanaga butunlay farqli yuklama beradi. Bu yuklama inson o’tmishiga va hozirgi jismoniy holatiga qarab farq qilishi mumkin. Tajribali trener buni to’g’ri aniqlay oladi.

99% insonda tajribali trener yo’q. Ular nima qilishi kerak? Ular qanday tezlikda yugurishini qanday aniqlaydi?

Bir necha yo’li bor. Eng oson yo’li yugurib ketayotganimizda ovoz chiqarib bir nafasda 1001, 1002, 1003, 1004, 1005, 1006 deb sanay olishimiz. Agar ovoz chiqarib bir nafasda sanay olmasak demak keragidan ortiq tez yuguryapmiz. Sekinlashish kerak. Ko’pchilik uchun bu o’ta-o’ta sekindek tuyuladi. Ayrimlar tez yurganda ham buni eplay olmasligi mumkin. Sanay oladigan darajadan boshlash kerak. Zerikarli bo’lsada davomiy bo’ladigan bo’lsa tezlik ortishi kafolatlangan.

Zerikarli bu, ammo foydasi o’ta katta. Bunday ”gapira olish” tezligida yugura olish foydasi qayta-qayta ilmiy isbotlangan usul. Tana uchun eng foydali tezlik mana shu. Bu tezlik yurak urishni 2-zonasiga to’g’ri keladi.

Dunyodagi eng top yuguruvchilaru velosipedchi sportchilari yillik mashg’ulot hajmini 80-90% qismini 2-zonada bajaradi. Farqi shuki ular tez. Ammo ular o’sha baland tezlikda ketayotib ham 1001…1006 deb sanay olishadi.

Kipchoge, Pogacar, Kilian, KB, barcha-barchasi 80-90% vaqtini 2-zonada sarflaydi.

Ularning barchasi progressiv yuklama tamoyili bilan yillar davomida ishlab kelayotgan sportchilar.

Mana shu ikkita narsaga e’tibor bersak, yugurishimiz foydali va davomli bo’ladi.

Sekin yugurgan uzoqqa boradi, azizlar!

Bek Olimjon
11.01.25
Norvegiya

Bu yil boshida meni juda hursand qilgan manzaralardan biri jamiyatimizda sportga bo'lgan munosabat muxlislikdan havaskorlikka o'tayotganligi. Biz zo'r muxlismiz. Futbol, boks, UFC va hok.

Yugurish haqida gapirsang atrofdagilar "nima ma'no shunda?" deb hayron bo'lishar edi.

Hozir esa yugurish ommalashmoqda. Bu ajoyib. Ayniqsa o'zbek jamiyati uchun juda muhim sport turi. Eng foydali va eng arzon sport turi 😄

Kecha ijtimoiy tarmoqlarda rasmlarga ko'zim tushdi. Do'stlarimiz va'da rasmini qo'yishgan.

"Men 2025 yilda XXXX km yuguraman!" degan. Kimdir 2000km, kimdir 2025km yugurmoqchi.

Qanday ajoyib!

1-yanvar kunligini inobatga olganda bu tushunsa bo'ladigan, har yili qaytalanadigan fenomen aslida.

Ammo, ichimizda qat'iyati kuchlilar ko'p. Qilishim kerak deb oxirigacha borishga harakat qilishlari mumkin. Bu post shu insonlar uchun.

Sport bilan shug'ullanishda ilmiy dalillarga asoslangan yondashuv zarur.

Har qaysi sportda, ayniqsa yugurish sportida e'tibor berish kerak bo'lgan 3 ta eng muhim omil bor.

1. davomiylik (continuity)
2. bosqichma-bosqichlilik (gradualness)
3. modulyatsiya (modulation)

Davomiylik tushunarli.

Ikkinchi omilga e'tibor berishimiz zarur. Bosqichli yondashuv.

Bu degani yugurish umumiy soatini yoki masofasini sekinlik bilan oshirib borish kerak. Misol 2024 da jami 50km yugurgan odam, 2025 da 1000km yuguraman deb harakat qilishi mag'lubiyatni deyarli kafolatlaydi. Eng achinarlisi o’sha inson shikastlanishini aniq kafolatlaydi. Shikast - ko’p narsaga nuqta qo’yadi.

Modulyatsiya esa mashg'ulot hajmi va og'irligini o'zgartirib turish. Misol 8 hafta davomida haftasiga 50km yugurish bo'lsa, keyingi 4 hafta davomida haftasiga 20km reja qilish mumkin.

Shunda mashg'ulotlar rejasi huddi to'lqin (modulyatsiya) ko'rinishiga ega bo'ladi. Modulyatsiya mashg'ulot sikllaridan iborat bo'ladi. Mayli, mashg’ulot rejasidagi makro, mezo va mikrosikllar haqida boshqa post haqida yozarman.

Bu postdan olish kerak bo'lgan umumiy xulosa - status o'yinlarini o'ynamagan holda sekinlik, bosqichma-bosqich holda, davomiylik bilan mashg'ulot soatlarini oshirib borish.

Yiliga necha soat yugurishni reja qilish mumkin?

Adabiyotlarda boshlang’ich darajadagi yuguruvchi (beginner) uchun yillik soatlar hajmi 300 soat atrofida deyiladi. Shikast olmagan holda, o’ta sekin yugurish tavsiya etiladi.

Qanchalik sekin?
Hotirjam gaplashib keta oladigan darajada. Hansirab qolibyaptimi, demak tez yuguryapsiz.

Bundan sekin yugurib bo’lmaydi deysizmi? Unda yurishdan boshlash kerak.

O'zingizni ehtiyot qiling azizlar!

Bek Olimjon
03.01.2025
Norvegiya