Sovetning qora siyohi
XX asr adabiyoti fikr elagidan o‘tkazilgan o‘sha turkumdan Ibrohim Gʻafurovning “Faoliyat me’yori” maqolasi ham o‘rin olgan. Maqoladagi asosiy tezislar:
Manba: “Jahon adabiyoti”, 1/1998.
👉 @xurshidabdurashid
XX asr adabiyoti fikr elagidan o‘tkazilgan o‘sha turkumdan Ibrohim Gʻafurovning “Faoliyat me’yori” maqolasi ham o‘rin olgan. Maqoladagi asosiy tezislar:
1. Umrida bong nimaligini bilmagan xalqlarning shoirlari ham sho‘roning bongini tinimsiz chaladigan bo‘ldilar. Bong o‘rislarning cherkovlarida bo‘ladi. Musulmonlarning masjidlarida bong chalinmaydi.
2. Adabiyot yurak qoni bilan emas, sovetning qora siyohi bilan bitiladigan bo‘ldi. Sovetning bu qora siyohi tovlanaverib, tovlanaverib, dunyoda ilgari hech yerda ko‘rilmagan Ko‘zbo‘yamachilik fenomenini bino qildi.
3. “Sovet romani”ning bugun o‘quvchisi yo‘q hisobi. Yo‘q erkinlikni kuylagan, yo‘q ozodlikni ulug‘lagan, yo‘q tenglikka sig‘ingan she’rlarni bugun kim o‘qiydi?
4. Bugun XX asr milliy adabiyotimiz ahvolini, milliy tafakkurimiz qimmatini o‘sha yurak qoni bilan yozilgan so‘zlargina belgilaydi.
5. Agar sog‘lom milliy adabiyot va milliy badiiy tafakkur tarzi boshdayoq bo‘g‘ilmaganda, keyin muttasil tazyiqlar ostida qolmaganda, “O‘tkan kunlar” tramplinidan turib, ne cho‘qqilar ishg‘ol qilinmas edi?
6. Usti yaltiroq, ichi qaltiroq kitoblar qancha ko‘p chiqmasin, ular milliy adabiyot yo‘nalishi, ravnaq xususiyatlarini belgilay olmaydi. Ammo didlarni yemirish, farosatlarni o‘tmaslashtirishda “benazir” rol o‘ynashi mumkin.
Manba: “Jahon adabiyoti”, 1/1998.
👉 @xurshidabdurashid