Sa’dullo akaning fikrlarida jon bor. Abadiy g‘oyalar o‘lmaydi, ular bir joyda qotib qolmaydi, doim harakatlanadi. Insoniyatni xalos qilish g‘oyasi hech qachon o‘zgarmaydi, lekin uning ko‘rinishi, shakli o‘zgarishi mumkin. Ezgulikning yovuzlik ustidan g‘olibligi ham u yoki bu ko‘rinishda adabiyotda aks etaveradi.
Gap hamisha g‘oyani qanday yetkazishda, ifoda qilishda. Oddiygina muhabbat mavzusining dunyoda millionlab badiiy talqini mavjud. Syujetlar esa sanoqli. Migratsion (sayyor) syujetlar asrdan asrga ko‘chib o‘tib yuraveradi. “Ilk syujet”, “oshiq-ma’shuqa-raqib” uchligi (ustoz Uzoq Jo‘raqulovning kitoblarida batafsil yoritilgan bu masalalar) kabi tushunchalar u yoki bu shaklda takrorlanib kelaveradi.
Bunday olib qaraganda, adabiyotda hamma gap aytib bo‘lingan. Yangilik qolmagan. Ammo har bir zamonni badiiy idrok etishga ehtiyoj bor. Shu ehtiyoj tufayli yangi asarlar paydo bo‘laveradi. Abadiy g‘oyalarni zamonga interpretatsiya qilish — adabiyotning vazifasi. Agar badiiyat, til (ifoda) muhim bo‘lmaganda, istalgan g‘oyani maqola qilib ham yozish mumkin edi. Unda adabiyot san’at bo‘lmay qolardi.
👉 @xurshidabdurashid
Gap hamisha g‘oyani qanday yetkazishda, ifoda qilishda. Oddiygina muhabbat mavzusining dunyoda millionlab badiiy talqini mavjud. Syujetlar esa sanoqli. Migratsion (sayyor) syujetlar asrdan asrga ko‘chib o‘tib yuraveradi. “Ilk syujet”, “oshiq-ma’shuqa-raqib” uchligi (ustoz Uzoq Jo‘raqulovning kitoblarida batafsil yoritilgan bu masalalar) kabi tushunchalar u yoki bu shaklda takrorlanib kelaveradi.
Bunday olib qaraganda, adabiyotda hamma gap aytib bo‘lingan. Yangilik qolmagan. Ammo har bir zamonni badiiy idrok etishga ehtiyoj bor. Shu ehtiyoj tufayli yangi asarlar paydo bo‘laveradi. Abadiy g‘oyalarni zamonga interpretatsiya qilish — adabiyotning vazifasi. Agar badiiyat, til (ifoda) muhim bo‘lmaganda, istalgan g‘oyani maqola qilib ham yozish mumkin edi. Unda adabiyot san’at bo‘lmay qolardi.
👉 @xurshidabdurashid