Tramp va Ukraina: asr bitimi yoki geosiyosiy muvaffaqiyatsizlik?
M.Imomov, siyosiy ekspert
D.Trampning Oq uyga qaytishi bilan AQShning tashqi siyosati keskin o‘zgarishlarni boshdan kechiryapti. Vashington hozirgi kunda Ukrainadagi urushni Amerika uchun maksimal qulay shartlarda tugatish uchun harakat qilmoqda.
Yangi yondashuv uchta asosiy shaxs tomonidan shakllantirilmoqda: davlat kotibi Marko Rubio, milliy xavfsizlik bo‘yicha maslahatchi Mayk Uolts va mudofaa vaziri Pit Hegset. Ular AQShning Yevropa xavfsizligidagi rolini qayta ko‘rib chiqish va Amerikaning yetakchilik tushunchasini tubdan o‘zgartirishga bel bog‘lagan.
Tramp Zelenskiyga nisbatan chuqur shubha bilan qarab, Rossiya bilan Ukraina va Yevropani muzokaralardan chetda qoldirgan holda bevosita muloqot olib bormoqda. Birinchi qadam sifatida Rubioni Saudiya Arabistoniga Moskvadagi hamkasbi bilan uchrashuvga yubordi – bu Rossiyaning 2022-yilgi bosqinidan keyingi ilk yirik AQSh-Rossiya muloqoti hisoblanadi. Tramp ma'muriyati bu urushni yaxshilik va yovuzlik o‘rtasidagi kurash emas, balki sof pragmatik manfaatlar nuqtai nazaridan baholaydi: AQSh buning evaziga nima oladi? Shu sababdan, Zelenskiyga qattiq shartlar qo‘yildi, jumladan, AQSh tomonidan ko‘rsatilgan harbiy yordam uchun kompensatsiya sifatida Ukrainadagi mineral resurslarga egalik qilish masalasi ko‘tarildi.
Yevropa esa AQSh yetakchiligiga odatlangan holda, yangi haqiqat bilan yuzlashmoqda. Tramp Yevropa Ittifoqidan Ukrainaga moliyaviy va harbiy yordamning asosiy qismini o‘z zimmasiga olishni talab qilmoqda, shuningdek, NATO oldidagi AQSh majburiyatlarini cheklashga harakat qilmoqda. Vashington Yevropaning eski qoidalariga o‘ynashni istamaydi va Rossiyaga qarshi sanksiyalarni bekor qilish ehtimoli bosim vositasi sifatida qo‘llanilmoqda.
Biroq, bunday strategiya katta xavflarni ham o‘z ichiga oladi. Agar Rossiya bilan muzokaralar muvaffaqiyatli yakunlanib, AQSh o‘z mavqeini saqlab qolgan holda mojarodan chiqib ketsa, bu Tramp uchun yirik geosiyosiy g‘alabaga aylanadi. Ammo Kreml vaziyatdan foydalanib, agressiyani davom ettirsa va Kiyev og‘ir ahvolga tushib qolsa, bu tarixiy mag‘lubiyat bo‘ladi va Vetnam hamda Afg‘onistondan qo‘shin chiqarish bilan bog‘liq sharmandali sahnalar bilan taqqoslanishi aniq.
G’arbiy alyans
M.Imomov, siyosiy ekspert
D.Trampning Oq uyga qaytishi bilan AQShning tashqi siyosati keskin o‘zgarishlarni boshdan kechiryapti. Vashington hozirgi kunda Ukrainadagi urushni Amerika uchun maksimal qulay shartlarda tugatish uchun harakat qilmoqda.
Yangi yondashuv uchta asosiy shaxs tomonidan shakllantirilmoqda: davlat kotibi Marko Rubio, milliy xavfsizlik bo‘yicha maslahatchi Mayk Uolts va mudofaa vaziri Pit Hegset. Ular AQShning Yevropa xavfsizligidagi rolini qayta ko‘rib chiqish va Amerikaning yetakchilik tushunchasini tubdan o‘zgartirishga bel bog‘lagan.
Tramp Zelenskiyga nisbatan chuqur shubha bilan qarab, Rossiya bilan Ukraina va Yevropani muzokaralardan chetda qoldirgan holda bevosita muloqot olib bormoqda. Birinchi qadam sifatida Rubioni Saudiya Arabistoniga Moskvadagi hamkasbi bilan uchrashuvga yubordi – bu Rossiyaning 2022-yilgi bosqinidan keyingi ilk yirik AQSh-Rossiya muloqoti hisoblanadi. Tramp ma'muriyati bu urushni yaxshilik va yovuzlik o‘rtasidagi kurash emas, balki sof pragmatik manfaatlar nuqtai nazaridan baholaydi: AQSh buning evaziga nima oladi? Shu sababdan, Zelenskiyga qattiq shartlar qo‘yildi, jumladan, AQSh tomonidan ko‘rsatilgan harbiy yordam uchun kompensatsiya sifatida Ukrainadagi mineral resurslarga egalik qilish masalasi ko‘tarildi.
Yevropa esa AQSh yetakchiligiga odatlangan holda, yangi haqiqat bilan yuzlashmoqda. Tramp Yevropa Ittifoqidan Ukrainaga moliyaviy va harbiy yordamning asosiy qismini o‘z zimmasiga olishni talab qilmoqda, shuningdek, NATO oldidagi AQSh majburiyatlarini cheklashga harakat qilmoqda. Vashington Yevropaning eski qoidalariga o‘ynashni istamaydi va Rossiyaga qarshi sanksiyalarni bekor qilish ehtimoli bosim vositasi sifatida qo‘llanilmoqda.
Biroq, bunday strategiya katta xavflarni ham o‘z ichiga oladi. Agar Rossiya bilan muzokaralar muvaffaqiyatli yakunlanib, AQSh o‘z mavqeini saqlab qolgan holda mojarodan chiqib ketsa, bu Tramp uchun yirik geosiyosiy g‘alabaga aylanadi. Ammo Kreml vaziyatdan foydalanib, agressiyani davom ettirsa va Kiyev og‘ir ahvolga tushib qolsa, bu tarixiy mag‘lubiyat bo‘ladi va Vetnam hamda Afg‘onistondan qo‘shin chiqarish bilan bog‘liq sharmandali sahnalar bilan taqqoslanishi aniq.
G’arbiy alyans