❔ Kuniga bitta aspirin saraton kasalligini to‘xtata oladimi?
O‘nlab yillar davomida aspirindan universal og‘riq qoldiruvchi vosita sifatida foydalanib kelingan. Yangi tadqiqotlar u saraton kasalligiga qarshi kurashda ham yordam berishini ko‘rsatmoqda.
Oldingi tadqiqotlar aspirinni qabul qilish va saratondan omon qolish o‘rtasidagi bog‘liqlikni ko‘rsatgan bo‘lsa-da, o‘tgan hafta Nature jurnalida chop etilgan maqola buning sababini tushuntiradi. Biroq, mutaxassislar aspirin ichki qon ketish kabi nojo‘ya ta’sirlarni keltirib chiqarishi mumkinligi haqida ham ogohlantiradi.
❓Xo‘sh, aspirin qanday qilib saraton tarqalishining oldini oladi? Va bu kelajakdagi davolanish usullariga ta’sir qiladimi?
So‘nggi tadqiqotlar shuni ko‘rsatdiki, keng tarqalgan og‘riq qoldiruvchi vosita bo‘lgan aspirin saraton kasalligining tarqalishini oldini olishga yordam beradi, ammo bu kasallikning barcha turlari uchun bir xil darajada samarali bo‘ladimi yoki yo‘qmi aniq emas.
Tadqiqotchilar bu ta’sirni o‘nlab yillar davomida o‘rganishdi. 1988-yilda nashr etilgan birinchi klinik sinov shuni ko‘rsatdiki, aspirinni muntazam iste’mol qilish kolorektal saraton xavfini sezilarli darajada kamaytiradi, ammo buning asosiy sababi noaniq bo‘lib qolmoqda.
Kembrij universitetining yangi tadqiqoti bu haqida ko‘proq ma’lumot beradi. U aspirinning metastaza deb ataladigan saraton kasalligining tarqalishini oldini olish mexanizmini ochib berdi.
Metastaza saraton kasalligidan o‘limning aksar sababidir, chunki saraton hujayralari asl o‘simtadan ajralib, tananing boshqa qismlarida o‘zini o‘rnatishga harakat qiladi.
Ushbu “adashib yuruvchi” saraton hujayralari nazoratdan chiqib ketganda, aspirin tananing tabiiy kurashish qobiliyatini kuchaytiradi va saraton hujayralarining boshqa organlarga kirib kelishining oldini oladi.
❓Aspirin saraton tarqalishini qanday oldini oladi?
Aspirinning saraton kasalligiga qanday ta’sir qilishini tushunishning kaliti tananing immunitet tizimida - infeksiyalar, kasalliklar va zararli mikroorganizmlardan himoya qiluvchi hujayralar va oqsillarning murakkab tarmog‘ida yotadi.
Saraton hujayralari o‘simtadan ajralib chiqqanda, ular qon oqimiga kiradi, bu yerda immunitet tizimi, xususan, T-hujayralari deb nomlanuvchi oq qon hujayralari (leykositlar) - odatda ularni ovlaydi va yo‘q qiladi. Biroq, trombositlar - qon ivishiga yordam beradigan qondagi hujayralarning mayda bo‘laklari - bu jarayonga xalaqit berishi mumkin.
Saraton trombositlarni o‘z foydasiga ishlatadi, bu jarohat paytida ko‘rinadigan javobga o‘xshash reaksiyani keltirib chiqaradi. Trombositlar erkin suzuvchi saraton hujayralarini aniqlaganda, ular qon ketishini to‘xtatish uchun yarani qoplagandek, ularni yopishga shoshilishadi.
Bu immunitet tizimining saraton hujayralarini tanib olish va hujum qilishini qiyinlashtiradigan himoya to‘siqni yaratadi. Bundan tashqari, trombositlar T-hujayralarini bostiruvchi signallarni chiqaradi va ularning vazifalarini bajarishiga to‘sqinlik qiladi.
Aspirin trombositlar immun faolligini bostirish uchun foydalanadigan molekula ishlab chiqarishni kamaytirish orqali saraton kasalligining immun tizimini aldashga urinishlariga to‘sqinlik qiladi. Trombositlar zaiflashganda, T-hujayralari yangi o‘smalarni hosil qilishdan oldin saraton hujayralarini tanib olish va yo‘q qilish qobiliyatini tiklaydi.
❓Aspirinni saraton kasalligiga qarshi qanday ishlatish mumkin?
Tadqiqot shuni ko‘rsatadiki, aspirinni o‘smalarni jarrohlik yo‘li bilan olib tashlash kabi amaliyotlardan keyin foydalanish mumkin.
Buning sababi shundaki, ba’zi saraton hujayralari o‘simtadan tashqariga tarqalib, tananing boshqa qismlariga joylasha boshlagan bo‘lishi mumkin. Kichkina saraton hujayralari yangi joylarga kirib, keyinchalik o‘smaga aylanishi mumkin bo‘lgan metastaza deb ataladigan bu jarayon "urug‘lanish" deb ataladi.
Biroq, mutaxassislar aspirinni qo‘shimcha tadqiqotlarsiz saraton kasalligini davolash sifatida ko‘r-ko‘rona ishlatishdan ogohlantiradilar.
Batafsil
Facebook | Instagram | @vatandosh_tv | Youtube
O‘nlab yillar davomida aspirindan universal og‘riq qoldiruvchi vosita sifatida foydalanib kelingan. Yangi tadqiqotlar u saraton kasalligiga qarshi kurashda ham yordam berishini ko‘rsatmoqda.
Oldingi tadqiqotlar aspirinni qabul qilish va saratondan omon qolish o‘rtasidagi bog‘liqlikni ko‘rsatgan bo‘lsa-da, o‘tgan hafta Nature jurnalida chop etilgan maqola buning sababini tushuntiradi. Biroq, mutaxassislar aspirin ichki qon ketish kabi nojo‘ya ta’sirlarni keltirib chiqarishi mumkinligi haqida ham ogohlantiradi.
❓Xo‘sh, aspirin qanday qilib saraton tarqalishining oldini oladi? Va bu kelajakdagi davolanish usullariga ta’sir qiladimi?
So‘nggi tadqiqotlar shuni ko‘rsatdiki, keng tarqalgan og‘riq qoldiruvchi vosita bo‘lgan aspirin saraton kasalligining tarqalishini oldini olishga yordam beradi, ammo bu kasallikning barcha turlari uchun bir xil darajada samarali bo‘ladimi yoki yo‘qmi aniq emas.
Tadqiqotchilar bu ta’sirni o‘nlab yillar davomida o‘rganishdi. 1988-yilda nashr etilgan birinchi klinik sinov shuni ko‘rsatdiki, aspirinni muntazam iste’mol qilish kolorektal saraton xavfini sezilarli darajada kamaytiradi, ammo buning asosiy sababi noaniq bo‘lib qolmoqda.
Kembrij universitetining yangi tadqiqoti bu haqida ko‘proq ma’lumot beradi. U aspirinning metastaza deb ataladigan saraton kasalligining tarqalishini oldini olish mexanizmini ochib berdi.
Metastaza saraton kasalligidan o‘limning aksar sababidir, chunki saraton hujayralari asl o‘simtadan ajralib, tananing boshqa qismlarida o‘zini o‘rnatishga harakat qiladi.
Ushbu “adashib yuruvchi” saraton hujayralari nazoratdan chiqib ketganda, aspirin tananing tabiiy kurashish qobiliyatini kuchaytiradi va saraton hujayralarining boshqa organlarga kirib kelishining oldini oladi.
❓Aspirin saraton tarqalishini qanday oldini oladi?
Aspirinning saraton kasalligiga qanday ta’sir qilishini tushunishning kaliti tananing immunitet tizimida - infeksiyalar, kasalliklar va zararli mikroorganizmlardan himoya qiluvchi hujayralar va oqsillarning murakkab tarmog‘ida yotadi.
Saraton hujayralari o‘simtadan ajralib chiqqanda, ular qon oqimiga kiradi, bu yerda immunitet tizimi, xususan, T-hujayralari deb nomlanuvchi oq qon hujayralari (leykositlar) - odatda ularni ovlaydi va yo‘q qiladi. Biroq, trombositlar - qon ivishiga yordam beradigan qondagi hujayralarning mayda bo‘laklari - bu jarayonga xalaqit berishi mumkin.
Saraton trombositlarni o‘z foydasiga ishlatadi, bu jarohat paytida ko‘rinadigan javobga o‘xshash reaksiyani keltirib chiqaradi. Trombositlar erkin suzuvchi saraton hujayralarini aniqlaganda, ular qon ketishini to‘xtatish uchun yarani qoplagandek, ularni yopishga shoshilishadi.
Bu immunitet tizimining saraton hujayralarini tanib olish va hujum qilishini qiyinlashtiradigan himoya to‘siqni yaratadi. Bundan tashqari, trombositlar T-hujayralarini bostiruvchi signallarni chiqaradi va ularning vazifalarini bajarishiga to‘sqinlik qiladi.
Aspirin trombositlar immun faolligini bostirish uchun foydalanadigan molekula ishlab chiqarishni kamaytirish orqali saraton kasalligining immun tizimini aldashga urinishlariga to‘sqinlik qiladi. Trombositlar zaiflashganda, T-hujayralari yangi o‘smalarni hosil qilishdan oldin saraton hujayralarini tanib olish va yo‘q qilish qobiliyatini tiklaydi.
❓Aspirinni saraton kasalligiga qarshi qanday ishlatish mumkin?
Tadqiqot shuni ko‘rsatadiki, aspirinni o‘smalarni jarrohlik yo‘li bilan olib tashlash kabi amaliyotlardan keyin foydalanish mumkin.
Buning sababi shundaki, ba’zi saraton hujayralari o‘simtadan tashqariga tarqalib, tananing boshqa qismlariga joylasha boshlagan bo‘lishi mumkin. Kichkina saraton hujayralari yangi joylarga kirib, keyinchalik o‘smaga aylanishi mumkin bo‘lgan metastaza deb ataladigan bu jarayon "urug‘lanish" deb ataladi.
Biroq, mutaxassislar aspirinni qo‘shimcha tadqiqotlarsiz saraton kasalligini davolash sifatida ko‘r-ko‘rona ishlatishdan ogohlantiradilar.
Batafsil
Facebook | Instagram | @vatandosh_tv | Youtube