Амир Шохмуроддан кейин Бухорода тарихида фитналар даври бошланди. Бу жараёнда асли Марокашлик, Сионизм ва бухоро яҳудийлариниг ғоявий отаси Йосеф Маманнинг хизмати катта бўлган. Бухоро яҳудийлари ғарб истилочи давлатлари фойдасига жосуслик қилишган. Ёки Ғарблик жосусларни ахборот ва моддий кўмак билан қўллаб туришган. Худди шунингдек Ғарб ҳам уларни қўллаб қувватлаб турган. Элчи, савдогар, мулла (Демезон) кўринишида Бухорога кириб, яҳудий жамоалари билан боғланишга уринишган (барон Мейендорф). Муллойи Калон Пинхас гa-Гадоль (1788–1858) даврида айниқса ғарб билан яқинлашув, ғоявий мадат олиш кучайди. Савдогар Яқуб Самандаров бу лойиҳанинг илк ижрочиларидан бўлган. У Астраханга келиб шотланд миссионерлари билан алоқа боғлайди. У ўз жамоасига Таврот китоби кераклигини айтиб, ёрдам сўрайди. Лондон жамияти унинг илтимосини қондириб бир неча юзлаб “Янги Аҳд”китоблари, Пайғамбарлар китоби ва миссионерлик ғоялари акс эттирилган иброний тилидаги рисолаларни Астраханга юборади.
Биздан узоқлашманг @tanatoz1920
Биздан узоқлашманг @tanatoz1920