(S)ochil(ma)gan fikrlar...

Kanalim hayotga boʻlgan ishtiyoqim eng avjiga chiqqan vaqtda ochilgandi. Dastlab oʻzim uchun. Picha oʻtib yaqinlarimni taklif qildim. Oʻzimga nima yoqsa tashlardim, yozardim. Fikrlash degan narsa yoʻq edi. Baʼzan oldingi yozganlarimni oʻqigim kelib qoladi. Oʻzimdan uyalib ketaman yozganlarimni oʻqib, keyin asabim buziladi. Baribir oʻsha davrimni sogʻinaman, harna begʻuborlik, soflik degan tushunchalar bor edi, buni yozganlarimdan sezaman ogʻriq bilan. Kanalim ochilgan kundan beri kuzatadigan insonlarim bor. Yo hozir ham “hurmat qilganidan taklif qilgan-ku, chiqib ketsam oʻksimasin”, — degan andisha bilan kuzatishadi yoki nimadir kutishadi... Kanal ochgan inson borki, kanaliga kim qoʻshilib, kim chiqib ketdi tekshirib tursa kerak obunachilari soni oʻzgarishiga qarab. Ilgari menda shunday edi. Hozir baʼzan kanalim borligi ham esimdan chiqib ketadi. Kimlar borligini esa umuman bilmayman. Qaragim kelmaydi. Agar ikkilanishlar boʻlmaganda oʻchirib yuborgan boʻlardim allaqachon. Lekin eski atamasiga oid juda koʻp narsalar toʻsqinlik qiladi: eski orzular, vaʼdalar, maqsadlar, hislar, tuygʻular, xotiralar va juda koʻp “lar”lar.

Baʼzan hamma qatori ommabop fikrga moyil, uy-roʻzgʻorga aloqasi yoʻq narsalarga eʼtiborsiz, falsafa, sanʼat, adabiyot haqida umumiy tasavvurga ega, lekin zarracha qiziqishi yoʻq inson boʻlib ulgʻayganimda hozir hammasi boshqacha boʻlarmidi, deb oʻylab qolaman. Shuni aniq bilamanki, qanday yashayotganim va menga nima yetishmayotganini yaxshi anglardim: yo pul, yoki moddiy nimadir boʻlardi menga kerakli narsa.

Hozir nimalarni oʻylab, nimalarni nazarda tutayotganimni tushuntirib bera olmayman. Oʻzingizga meros qoldiraman ojizlarcha:)

Sizlarga bugun bir savol bilan murojaat qilmoqchiman: nima uchun kanalimdasiz shuncha vaqtdan beri? Undan — mendan nima kutyapsiz va nega chiqib ketmaysiz? Sizni kanalda ushlab turgan narsa nima? — faqat boricha, ichingizdagi haqiqiy javobni ayting. Qachondan boshlab kuzatayotganingiz ahamiyatsiz.

Aniqlik kiritib olishim kerak boʻlgan narsalar bor ruh bilan bogʻliq...

🍃@Sohibjon_Saydullayev

Hayot shunday — kutganlarimiz kutilgancha qolib ketib, qoʻrqqan narsalarimiz bilan tez-tez yuzlashamiz: masalan, depressiya... Oʻz-oʻzidan toʻydimni bilmay maqsadsiz ovqatlanish, 15-18 soatlab uxlash va oxirgi yechim sifatida koʻrayotgan narsani tez-tez oʻylash.

🍃@Sohibjon_Saydullayev

Tashqi olamdan uzilsang ham mutaxassisliging bilan cheklanib qolmasdan yangi zamonaviy kasblar va tillarni oʻrgan, daromadga chiq, lekin zinhor pul ketidan quvma, aks holda, maqsadingni unutib qoʻyasan. Shunchaki tajribangni kun sayin sayqallab bor. Va shaxsiyatinga toʻgʻri kelmagan narsani oʻldirib qoʻyishsa ham qilma. Va qarabsanki, sen jamiyat uchun tayyor, puxta shakllangan xudbin boʻlib yetishding. Endi nima qilishni oʻzing bilasan. Chunki sen oltin davring bilan xayrlashish arafasidasan. Magistraturangda bakalavringchalik kayf qila olmaysan. Xotining, roʻzgʻoring boʻlish ehtimoli oshib turgan boʻladi. Shu uchun hozir qil nima qilsang. Eng muhimi iqtidoring, qiziqishingni top va shu boʻyicha ket. Ertaga oʻzing aslida kim boʻlmoqchi boʻlganing va hozir kim boʻlganingni anglaganingda bari tugagan boʻladi. Sen Charlz Striklend emassan sanʼat uchun hamma narsadan voz kechishga jurʼat topa olgan. Xullas, shu yozganlaringa amal qil, Sohibjon...

P.s: toʻrt yil ichida anglaganlarim shular boʻlibdi:)

🍃@Sohibjon_Saydullayev

Kundalikdan...

Bundan 4 yil oldin shu kuni universitetda ilk tahsil kunim boʻlgan ekan...

Ne-ne mashaqqat-u, yalinib-yolvorishlar bilan super-kontrakt asosida talabalikka tavsiya qilingandim. Bolaligimda hamma qatori koʻp kasblarga qiziqqanman. Lekin esimni taniganimdan keyin adabiyotga ishtiyoq boshqacha surʼatda avj oldi. Kitoblarga muhabbat qoʻydim, sal oʻtib oʻzim ham yoza boshladim. Yozganlarimdan koʻnglim toʻlmay yigʻishtirib qoʻydim. Soʻng yana yoza boshladim. Yana yigʻishtirishga toʻgʻri keldi. Mana, hozir ham yigʻishtirilgan. 3 yil oʻqishga yiqilib kira olmagan boʻlsam, hammasining asosiy sababi bitta edi — oʻqimasdim dangasalik qilib. Yiqilgan kurashga toʻymas, deganlaridek qayta-qayta filologiyaga topshiraverdim. Motivatsiya beruvchi insonlar ayam va Laylo ustozim edi. Har safar yiqilib qaytib kelsam ham indamay qayta tayyorlardi ustozim. Uch yil tekinga tayyorlaganlar ona tili, adabiyotdan. Ustozimdan juda koʻp narsani oʻrganganman. Oʻrganib haligacha amaliyotga qoʻllay olmayotgan narsam insoniylik boʻlib qolmoqda... Uchinchi yiqilishdan keyin uydagilarda sabr tugadi. Menda esa bahona. Kelajakda bitta qismat kutardi: amakimlar ortidan Rossiyaga ketish va aksariyat oʻzbeklar singari migrant boʻlish. Sezib turganingdek, menda bitta yoʻl qoldi: vijdonsizlarcha uydagilarning yillar davomida topgan puliga oʻqishga kirish. Lekin bundan haligacha afsuslanmayman. Ilk kelgan kunlarimda orzular, maqsadlar juda katta edi. Shu universitetda eng kamida akademik darajasiga chiqaman, katta yozuvchi boʻlaman deb bolalarcha maqsad qoʻyganim har tongda bir esimga tushadi... Men unga munosib boʻla olmagan boʻlsam-da, talabalik menga koʻp narsa berdi: qarashlarim, fikrlashim bir qadar oʻzgardi, xatolardan xulosa chiqarmaslikni oʻrgandim. Koʻp yaqin doʻstlar, tanishlar orttirdim, koʻpini yoʻqotdim. Aldadim, aldandim. Umuman, oʻrtacha bir inson umri davomida qiladigan ishlarni 4 yilda qilishga ulgurdim. Buni faqat senga yozaman, sen bilasan. Mana, hozir bitiruvchiman. Vaqt qanday oʻtib ketdi tushuna olmayapman. Har qancha yomon talaba boʻlmayin, abadiy talaba boʻlib qolishni, ayniqsa, birinchi kursdan buyogʻiga oʻtmaslikni behuda orzu qilaman. Chunki birinchi kurs haqiqiy begʻubor davr hisoblanadi. Atrofga boshqacha koʻz bilan qaraysan, hammaga ishonasan, hayajon bilan yashaysan, ertangi darslar, rejalar va porloq kelajak tunlari dofaminingni oshirib yuborib allamahalgacha uxlatmaydi. Goʻyoki kelajaging naqd, sen olimsan salkam. Asta-sekin real hayot bilan yuzlashaverganing sayin ham oʻz xaqiqatlaringni yolgʻon demaysan. Chunki sen butun borliqni sevasan. Orttirgan doʻstlaring guruh-guruhlarga boʻlinib olib pinhona doʻstlik boshlashayotganiga ham eʼtibor qaratmaysan. Chunki sen hammani doʻst deb bilasan. Birortasiga siringni aytsang, ertasi kuni boshqasidan eshitasan siringni... Sevasan, nechtasini yaxshi-yaxshi joylarga uzatasan. Ilmiy maqolalar yozasan, ingliz tilidan kurslarga qatnaysan. Universitet toʻgaraklarini-ku gapirmasa ham boʻladi. Oʻzingni hamma teshikka urib koʻrasan va oxirida atrofingdagi muhit seni ham oʻz iskanjasiga oladi. Hamma qatori bir xil qiyofali boʻlganingni bilmay qolasan. Ertalab darsga kelasan, telefon oʻynab yoki video koʻrib oʻtirasan, dars tugaydi, tushlik qilasan, ketasan. Xonaga borib video, oʻyinni davom ettirasan tongacha, uxlab qolasan. Darsga kechikib kelasan biror bahona topib. Har yangi semestrda yaxshi oʻqishga ahd qilasan. Xullas kunlaring shunday oʻtib ketadi. Toʻrt yildan soʻng diplomni olib qishlogʻinga qaytib borib kuningni koʻrasan. Firuz Allayev aka toʻgʻri aytganlar: “Talabalik — 4 yil bonus degani”. Nega undayligini chuqur oʻylash shart emas. Birinchi navbatda ishni qancha vaqt ketsa ham shaxsiyatni shakllantirishdan boshlash kerak. Aks holda bir umr aniq maqsadingni belgilay olmay insonlarga qul boʻlib oʻtib ketasan. “Bu damlar ham gʻanimat”ni oʻz manfaatinga bur. Vaqtni gʻanimat bil.

Ishqiy munosabatlarda egoist boʻlish kerak. Bu egoistlik reallik bilan bogʻliq boʻlmasa, sizni abgor qiladi

Menga kerak boʻlgan kitoblar "Yangi asr avlodi" ga tegishli boʻlishidan qoʻrqaman doim. Imloviy xatolari va kitob sifatsizligi yuqori boshqa nashriyotlarga qaraganda. Oʻz-oʻzidan sahifalar toʻkilib ketadi har qancha avaylashga urinmay. Lekin shunga qaramay ular kitoblarni oʻzgacha did bilan tayyorlashga harakat qilishadi. Nafislik seziladi. Koʻp ajoyib kitoblar ham aynan shu nashriyotdan chiqadi, afsuski. Va nim tabassum ham bagʻishlab qoʻyadi

"Odamlar goʻzal soʻzini shu qadar beparvo talaffuz etadilarki, natijada bu soʻz oʻz maʼnosini yoʻqotadi-da, fikr yuritilayotgan narsa goʻzalligi va ulugʻligidan mahrum boʻladi. Bir soʻz bilan aytganda, odamlar koʻylak, it, nasihatni goʻzal, deb tasvirlashadi, haqiqiy goʻzalikka duch kelishganda, uni ifodalashga soʻz topolmay qoladilar. Ular oʻzlarining mayda va arzimas fikrlarini yasama pafosga oʻrab bera boshlaydilar, bu holat ularning taʼsirchanligini oʻtmaslashtiradi. Xuddi tovlamachi odam yasama koʻtarinkilik bilan oʻz fikrlarini yashirishga uringanday holat roʻy beradi. Samimiy hazilkash va qalbi toza Struve sanʼatni chin dildan sevar va yaxshi idrok etardi. Sanʼat uning uchun muqaddas narsa edi. Haqiqiy sanʼat asarini koʻrganda qoʻrqib titrab ketardi".

✍Somerset Moem
📚"Oy va sariq chaqa" romanidan

🍃@Sohibjon_Saydullayev

Ayni damda koʻngilga yaqin biror badiiy asarni yutoqib, hamma narsani unutar darajada berilib oʻqishga ehtiyojim bor. Anchadan beri oʻzim xohlagandek kitob mutolaa qilmadim. Bilmadim, oxirgisi: "Abadiyat qonuni", "Martin Iden" edi, shekilli. Ular oʻqilganida kuzning kirib kelishi rejasida ham boʻlmagan boʻlsa kerak. Menga samimiy, yumorga boy va his-tuyg‘ularni ko‘pirtiradigan, toʻgʻri yoʻl koʻrsatadigan asarlar yoqadi. Shu bilan birga reallikdan uzoqlashmasa — nur ustiga nur. Hozir esa na unisi va na bunisi. Umuman, hissiy toʻyinganlik yetishmayapti. Bu borib-borib boʻshliqqa taqalishidan qoʻrqaman, juda ham qoʻrqaman... Kuz ham tez oʻtib ketyapti aksiga olib...

🍃@Sohibjon_Saydullayev

Roppa-rosa bir yildan keyin qayerda bo‘lishimni o‘ylasam qo‘rqib ketaman. O‘n yildan keyinni esa o‘ylagim kelmaydi... Chunki ikkisini ham bilaman

O‘lik sukunatni o‘ldirib qo‘ygim keladi...

Bayramlarni yomon ko‘rishimga sabablar ko‘p. Hammasi haqida bir-bir to‘xtalishga esa toqat yo‘q.
Ayni paytdagi asosiy sabablardan biri - kutubxonalar ishlamasligi. Ijara uyda esa yurak siqilib ketadi. Tunni amallab o‘tkazish yetmaganidek, endi kunga ham chidab berish kerak. Yaxshi ham dunyoda ko‘ngli bo‘sh insonlar bor. Mung‘ayib turishimni ko‘rib ming ikkilanishlar bilan axiyri kiritdi kutubxonaga. Bo‘lmasa o‘zimni yeb qo‘yardim. Chalg‘itish kerak. Inson o‘zi bilan yolg‘iz qolmasligi kerak. Savol-javobi qiyin kechadi...
Dunyoda yaxshi insonlar ko‘p. Lekin ular rasmiyatchilikdan qo‘rqishadi, ko‘ngillariga qarshi chiqishga majbur bo‘lishadi tinch hayot kechirish uchun. Xuddi qorovul amaki meni tushunganidek, siz ham rasmiyatchiliklar hayotini egovlab tashlab, o‘zi asab bo‘lib qolgan insonlarni tushunishga harakat qiling...

🍃@Sohibjon_Saydullayev

Masalan, o‘qish tugashiga bir yil qolganda uni tashlab ketish haqida chuqur o‘ylash - og‘riqli. Butunlayga emas, albatta. Lekin baribir og‘riqli:)