Sanoatdan Tashqarida

Ўта кулгули пост бўлишига қарамасдан барибир совуққина реакция билдирадиганлар доим қизиқ бўлган. Бир марта сўраб ҳам кўргандим:

- Наҳотки, кулгули бўлмаса?))
- Қолган дўстларим оғзини каатта очиб куларкан деб ўйламасин))...

Oхирги пайтларда шу ҳақида жиддийроқ ўйлаб кўрдим. Ростанам бошқа инсонларга эмпатия(тафаҳҳум ва тараҳҳум) кўрсатишда қийналарканмиз, худди кўринмас камера бизни яширинча суръатга тушираётгандек. Эмпатия етишмаслигини ҳамма жойда кўрасиз - тамаддихонада, светофорда, ишхонада, оилада.

Бировнинг дардини эшитаётганда уни ўрнига ўзимизни қўйишни эмас гапини тугатиб бўлса нима жавоб беришни кўпроқ ўйлайдиган бўлганмиз. Ходимлар ўзидан кетмасин деб ҳақиқатдан мақтовга арзигулик иш қилса ҳам яхши бошлаб "аммо" билан тугатамиз. "Зарари йўқ ака, шошганда мен ҳам шундай қилган бўлардим" дейиш эса жуда машаққатли иш бўлиб қолди. "Мен бунақа овқатни ҳеч қаерда емаганман, қўлинг дард кўрмасин" дейиш эса кимлар учун мағлубиятдир ҳатто.

Яқинда бир дўстим таълим бўйича Ҳиндистонлик элчидан маслаҳат олганда "ажойиб лойиҳа экан, илтимос шу эмпатияни ҳам ёшлигиддан бошлаб ўргатинглар" чунки нсонлар табиатни, ҳайвонларни, инсонларни яхши кўрса ҳозирги урушлар балким умуман бўлмасди деб хўрсиниб қўйибди.

Афсуски, aслида бизда азалдан бу фазилатни қадрлашга "Сизларнинг бирингиз ҳақиқий иймонга эриша олмайди, токи ўзи учун яхши кўрган нарсани биродари учун яхши кўрмагунча" дея ўргатишганига қарамасдан негадир бу борада анча оқсоқмиз.

Imom G’azzoliy rahimahulloh o‘zining Иҳйоу Улумид дин
asarida ilm va axloq o‘rtasidagi munosabatni alohida ta’kidlaydi. U kishi shunday deganlar:

“Ilm o‘zi nurdir, lekin agar u qalbning pokligiga asoslanmasa, insonni halokatga olib boradi. Ilm qalbning hidoyat topishiga vosita bo‘lishi kerak, aks holda ilm nafaqat foydasiz, balki zararli ham bo‘lishi mumkin.”

Imom G’azzoliy axloqni ilmning mevasiga o‘xshatgan va shunday deganlar: “Agar ilm bilan amallar va axloq birga bo‘lmasa, bunday ilm faqatgina manmanlik va halokatga yetaklaydi.”

Juda kõp kitob õqiydigan ammo suhbatlashsangiz uzog’i bilan 10 daqiqa chiday oladigan insonlarni kõrganman.

Kõp kitob o‘qish hali axloqdan darak emasligiga amin bõlganman. Chunki ilm axloqni belgilovchi vosita emas, balki uni yuksaltiruvchi quroldir.

Axloq esa qalbning pokligi va niyatning tozaligi bilan mustahkamlanadi. Kitob bilim beradi, lekin insonni inson qiladigan narsa uning ichki dunyosidagi adolat, halollik va vijdondir.

U Chatgptda javob olganidan keyin rahmat deb qõyar edi.

Як ханда кун эй гул.
Як ханда кун эй гул
Лаби хандонатба садқа…
Эй, ғунча даҳон, зийрае дандонатба садқа…

— - — -
Shunday qõshiqni buzib

O-E-Ö-U qilib aytishyapti😓