"Ajdar sayyorasi" - Alisher Fayzullayev.

O'zbek nasrchiligiga mejik-realizm janrini olib kelgan nosir. Hikoyalarining tuzulish uslubi - xohlasam ham, xohlamasam ham Murakami va Kamyuning uslubini eslatdi, aslida bu tabiiy. Hikoylar nimasi bilan muhim?
Syutjetda isyon passiv-agressiya bilan keladi va holat metafizik tushuntiriladi. Deylik, "meni hayot qiynadi, o'lgim kelyapti" emas, "Nina tikuv jarayonida sindi, endi u yaroqsiz" qabilida(shaxsiy misol). Murakami deganim ham shu, "Wild sheep chase"ni eslab ko'ring, u yerda baxt(yoki "nimadir") - qo'y obrazida kelgandi. Pasolinining "Teorema"sini olaylik, yoki. Qisqasi, bu o'zbek adabiyotida juda kamyob hodisa.
Ekzistensial yemrilish XX-XXI asrning mavzusi sifatida jahon adabiyotida siyqa bo'lib ulgurgan esada, milliy "mavjudlik krizisi" qanday bo'lishi mumkinligi haqida prozamisda diyarli umuman namuna yo'q edi. Kitob haqidagi bir nechta taqrizlarni o'qidim, ular syutjetning bayonini shaxsiy prespektiva orqali taqdim qilishgan, yomon emas, asosiysi bu janrdagi kitoblarni tushunishga harakat bor.
Kitobda "Tong'ich botir qurbonligi" atamasi mavjud va bu menga Nitshening "To'ng'ich bo'lish qiyin, lekin siz qurbonlikka tayyormisiz?" mazmunidagi fikrini eslatdi va yoki bu baayni shu konseptsiyaga ilovadir.
Hikoyalar - xurofiy an'analar ustidan ironik shaklda mulohaza yuritadi, inson e'timodini shubhaga oladi, inson va tabiat, inson va Ilohiyot aloqalariga boshqacha nigoh tashlashni tafsiya qiladi va eng muhimi bularning barisi xalqona tilga o'ralgan, ulkan falsafiy messejlardir.
Yer qa'ridan chiqishga harakat qilayotgan bir obraz, oy deb o'ylab, g'or tirqishiga nechadir yil termulib turadi - sen oy deb o'ylayotganing rostan o'zi mohmi?
"Azizlar haqidagi jumboq" esa - haqiqiy o'zbek oilasi va ularning konservativ hayot tarzi haqida dohiyona hikoya.
Menga eng yoqqan hikoya - "Yanchib tashlangan odam" bo'ldi. Minimalizm bilan Inson va Xudo o'rtasidagi masala shu qadar nozik tarzda ostin-ustun qilib tashlangan-ki, men kitobga "fuckin' genius" deb qayd qilib qo'ydim, quyida undan bir-ikki iqtibos:

"U o'z kayfiyati va holatidan kelib chiqib meni har xil ko'yga soladigan, hislarim bilan o'ynashadigan va chetda turib karaxt holda o'z cheklanganligim atrofida aylanishimni tomosha qilib kayf qiladigan bo'ldi".

"...erkin bo'lish uchun bitta ulkan isyonning o'zi kifoya edi. Qattiq darg'azab bo'lasan va sen doim ichingda saqlagan nafrat yorilib chiqadi va o'z yo'lida uchragan har qanday narsani kunpayakun qiladi."

Yana, "Vosita"(men buni falsafiy ilmiy-fantastika derdim), "Baxt"(modern-falsafa) va yana boshqa bir talay o'zbekcha "mavjudlik yemirilishi" muammosiga ko'zgu tutib, uni qayta akslantirgan hikoyalar joy olgan to'plamdan.

Ja "ilohiy"lashtirib yuborgan bo'lishim ham mumkin, obyektiv xulosaga o'zingiz kelishingizni tilab qolguvchi,
@daptarcha