PARVIZ KHUDOYBERDIEV

📚 Dars davomida “tana tili”(body language) qanchalik muhim?

Ko‘pchilik teacherlar body language ning ahamiyatini past baholaydilar, lekin aslida bu o‘quvchilar bilan samarali muloqot qilishning muhim vositasidir.

1️⃣ Tushuntirishni osonlashtiradi

🤔 Agar siz yangi so‘z yoki grammatikani tushuntirayotgan bo‘lsangiz, tana harakatlaringiz o‘quvchilarga vizual yordam beradi.

Masalan: 👇

“Big” (katta) so‘zini tushuntirish uchun qo‘llaringizni keng oching.

“Run” (yugurmoq) so‘zini ko‘rsatish uchun yugurayotgan insonning harakatini qiling.

2️⃣ E’tibor va ishtirokni oshiradi👀

Tana harakatlari va mimikalar darsni jonlantiradi va o‘quvchilarni diqqatini jamlashga yordam beradi.

👇

So‘zlaringizga jon baxsh etish uchun ifodali va hissiyotli gapiring.

Muhim ma’lumotlarni ta’kidlaganda qo‘llaringizni ishlating.

3️⃣ Tushunmovchiliklarni oldini oladi.

🗣️ Ba’zida o‘quvchilar sizning so‘zlaringizni tushunmasligi mumkin. Lekin gesture lar orqali ma’noni aniqroq tushuntirish mumkin.

Masalan:👇

“Stand up” (o‘rnidan turish) ni tushuntirish uchun o‘zingiz o‘rnidan turing.

“Come here” (bu yerga kel) ni tushuntirish uchun qo‘lingiz bilan o‘zingizga ishora qiling.

“Be quiet” (jim bo‘ling) ni tushuntirish uchun barmog‘ingizni labingizga qo‘ying.


4️⃣ More Student Talking Time (STT) yaratadi

🎭 Rolli o‘yinlar (role play) yoki harakatli mashqlar orqali o‘quvchilarning qatnashishini oshirishingiz mumkin.

👇

“Simon Says” yoki pantomima o‘yinlarini darsga qo‘shing.

💡 Pro Tip:

“Body language” dan “teacher” va “students” foydalanishi darslaringizni jonli va interaktiv qiladi! Lekin ortiqcha harakat yoki keraksiz imo-ishoralardan qochish kerak.

@parviz_khudoyberdiev

“Suggestions” yoki “ideas” bo’lsa comments da yozing📌

📚 O‘quvchilarga “PRONUNCIATION”ni o‘rgatish kerakmi?

Ko‘pchilik teacherlar “vocabulary” yoki “grammar” o’tishganda “pronunciation”ni be-e’tibor qoldirishadi.

Lekin “pronunciation” til o‘rganishda “very” muhim. Mana siz uchun samarali maslahatlar: 👇

1️⃣ Modeling (ko‘rsatish):

O‘quvchilarga so‘zning to‘g‘ri talaffuzini ko‘rsating. Avval o‘zingiz ayting, so‘ng ular takrorlasin.

Masalan:
• Teacher: “Comfortable” (kam-fər-tuh-bəl)
• Students: “Comfortable”

2️⃣ Drilling (Takrorlash):

Talaffuzni yaxshilash uchun so‘zlarni qayta-qayta takrorlashni mashq qildiring. Individual va guruh bo‘lib takrorlashni uyg‘unlashtiring.

Masalan, Teacher: “She sells seashells by the seashore.”
• Students: (Qaytarishadi)

3️⃣ Stress va Intonationni tushuntiring:

O‘quvchilarga qayerda urg‘u va intonatsiya qo‘llashni tushuntiring.
Masalan, “Japan” so’zini olsak:
✅ To‘g‘ri urg‘u:
• Ja-PAN
• Urg‘u ikkinchi bo‘g‘inga tushadi: /dʒəˈpæn/

❌ Noto‘g‘ri urg‘u:
• JA-pan
• Urg‘uning birinchi bo‘g‘inga tushishi noto‘g‘ri hisoblanadi.

4️⃣ Fun Activities qo‘shing:
Talaffuzni o‘rganishni qiziqarli qilish uchun o‘yinlardan foydalaning: Tongue twisters, minimal pairs games.
Masalan: “Red lorry, yellow lorry.”

💡 Pro Tip:
Talaffuzni yaxshilashda sabrlilik va ko‘p mashq qilish muhim. O‘quvchilaringizga xatolar qilishdan qo‘rqmaslikni ayting va ularga dalda bering!

@parviz_khudoyberdiev


📌 Siz talaffuzni qanday o‘rgatasiz? Fikrlaringizni izohlarda yozib qoldiring!

📚 To‘g‘ri Coursebookni qanday tanlash kerak?

Yangi ESL teacherlar uchun coursebook tanlash qiyin bo‘lishi mumkin.
Yaxshi tanlangan kitob darslaringizni samarali va qiziqarli qiladi. Mana sizga foydali maslahatlar: 👇

1️⃣ O’zingiz o‘qib tugatgan coursebookni ko‘rib chiqing:

Agar siz darslarda qo’llayotgan kitobni avval o‘zingiz o‘qib tugatgan bo‘lsangiz, bu kitob bilan ishlash osonroq bo‘ladi. Agar hali tugatmagan bo‘lsangiz, vaqt ajratib uni o‘qib chiqing (hech bo‘lmasa, 2-3 ta levelni).

2️⃣ Mazmun va mavzularni tekshiring:

🔍 Darslikdagi material sizning darslaringiz maqsadlariga mos bo‘lishi kerak.

💡 Masalan: IELTS kurslari uchun writing va speakingga e’tibor beruvchi kitoblar yaxshiroq.

3️⃣ Mashqlarni tahlil qiling:

📝 Kitobdagi mashqlar turli xil va interaktiv bo‘lishi kerak.

💡 Masalan: Speaking uchun pair work va role play, writing uchun esa strukturaga asoslangan topshiriqlar yaxshi.

4️⃣ Teacher’s bookni o‘qing:

Darslik bilan birga keladigan Teacher’s book sizga ko‘p yordam beradi. Unda dars rejalari, qo‘shimcha materiallar va talabalarning ehtiyojlariga moslashish uchun ko‘rsatmalar mavjud.

💡 Pro Tip:
Darslikni tanlashdan oldin uning bir necha bo‘limlarini sinab ko‘ring va talabalaringizning darajasiga mos ekanini tekshiring.

@parviz_khudoyberdiev


📌 Siz qaysi coursebookni ishlatasiz va nega? Fikrlaringizni izohlarda yozib qoldiring!

Understanding Student Learning Styles

📚 O‘quvchilarning o‘rganish uslublarini tushunish.

Har bir o‘quvchining o‘rganish uslubi o’zgacha. Agar siz ularning qay uslubda o‘rganishini bilsangiz, darslaringiz yanada samarali bo‘ladi! 👇

1️⃣ Visual Learners
(Ko‘rib o’rganuvchilar)

Ushbu o‘quvchilar rasmlar, diagrammalar va grafikalar orqali tezroq o‘rganadilar.

💡 Tip:
Har xil rasmlar, mind maps yoki doskada chizilgan diagrammalar yoki video materiallardan foydalaning.

2️⃣ Auditory Learners
(Tinglab o’rganadiganlar)

Ular eshitish orqali tezroq o‘rganadilar va darsni ko‘proq eslab qoladilar.

💡 Maslahat:
Ko’proq Listening activities, audiolarni va o‘quvchilar bilan discussion larni qo‘shing.

3️⃣ Kinesthetic Learners (Bajarishni yaxshi ko‘radiganlar)

Ular movement yoki working with hands orqali yaxshi o‘rganadilar.

💡 Solution :
Role play, group activities va interaktiv o‘yinlar qo‘shing.


O‘quvchilaringizning o‘rganish uslubini tushunsangiz, darslaringiz yanada qiziqarli va samarali bo‘ladi!


❓ Guess the Fourth One!

Sizningcha, to’rtinchi learning style qaysi? Fikrlaringizni kommentda yozib qoldiring va javobni bilib oling!


@parviz_khudoyberdiev


📌 Sizningcha, oxirgi uslub qaysi? Javobingizni yozing yoki boshqa teacher larga ulashing.

📚 Teacherlar eng ko‘p qiladigan TOP 3 ta xato.


Ko‘pchilik teacherlarni o’zi bilmagan, lekin darslarini qiyinlashtiradigan odatlari bor.

Shunaqa odatlardan biri bu : Too Much Teacher Talking Time (High TTT):

Bunda Darsning asosiy qismi teacherning gapirishi bilan o‘tib ketadi. Natijada o‘quvchilarning darsdagi ishtirogi kamroq bo’ladi. O’quvchilar passive bo’lib qolishadi.

💡 Yechim: Kamroq gapirishga intiling (har dars kamaytiring). Pair work va group work activity lardan ko’proq foydalaning.

Ikkinchisi “Terminologiya” ishlatish (Using terminology).

Oddiy narsalarni qiyin so‘zlar (“artikl, zamon, fel, ega, kesim”) bilan tushuntirish o‘quvchilarni chalg‘itadi.

💡 Maslahat: Visual materiallar yoki oddiy til da tushuntirishga harakat qiling.

Va 3-xato bu: Do You Understand? Savoli:

O‘quvchilardan “Do you understand?” deb so‘rash samarali emas. Ko‘pchilik tushunmasa ham “Ha” deb javob beradi.

💡 Solution: CCQs (Concept Checking Questions)dan foydalaning.
Masalan: “Used to” qachon ishlatiladi? Hozirgi odatlar uchunmi yoki o‘tmishdagi odatlar uchunmi?

@parviz_khudoyberdiev

📌 Siz yoki siz tanigan teacherlar qaysi xatolarni qilishadi?O’zlariga tashlab quying!

📚 Reading darslarni “General English”dagilar uchun qanday o’tishni bilmaysizmi? Unda bu post aynan siz uchun 👇

Ko‘pchilik teacherlar “reading” darslarida nima qilish kerakligini bilmay qolishadi. Mana oddiy va samarali bosqichlar:

1️⃣ Pre-reading
(Tayyorlov bosqichi):

Create “context”
“Reading” passage o’tishdan oldin, reading nima haqida bo’lsa, o’sha mavzuga olib kiring.

💡 Masalan:
• Mavzuga oid savollar bering: “Do you enjoy traveling?” yoki “What’s your favorite book?”
• Yangi so‘zlarni tushuntiring: “journey, destination, explore.”


2️⃣ While-reading
(O‘qish bosqichi):

O’quvchilaringiz reading berganda har doim “task based” qiling.

💡 Masalan:

1-o‘qish: Asosiy ma’noni tushunish (skimming).
Savol: “What is the main idea of the text?”

2-o‘qish: Detallarni topish (scanning).
Savol: “What time does the train leave?” yoki “Who is the main character?”

3️⃣ Post-reading
(Tahlil bosqichi):

Matnni tushunganliklarini mustahkamlash uchun mashqlar bering:

💡 Masalan:
• Discussion: “What would you do if you were the main character?”
• Writing: “Write an alternative ending for the story.”

💡 Pro Tip:
Har bir bosqichda maqsadni aniqlang. Matnni faqat o‘qish emas, balki undan foyda olish o‘quvchilaringizni qiziqtiradi va motivatsiyasini oshiradi.

@parviz_khudoyberdiev

📌 Sizningcha, bu post teacher likni endi boshlaganlarga foydali bo’ladimi?
Izohlarda fikringizni yozing!

📚 “Listening” darslarni qanday o’tish kerak?
(General English bosqichdagilarga)

Ko‘pchilik teacherlar “listening” darslarida nima qilish kerakligiga ikkilanishadi.

Mana oddiy va samarali bosqichlar: 👇

1️⃣ Pre-listening
(Listening qo’yishdan oldin):

Biror bir 2-3 minutlik audio/video/kinodan parcha tanlang.

Audio ni qo’yishdan avval o‘quvchilarni mavzuga olib kiring (kontekst yarating).

💡 Masalan:
Mavzuga oid savollar bering: “Do you enjoy traveling?”


Pre-Teach vocabulary

Bir nechta yangi so‘zlarni tanlang va teach qiling:
Masalan: “destination, journey, departure”.


2️⃣ While-listening (Eshitish bosqichi):

Birinchi marta “listening” ni quyganingizda o’quvchilar bitta “Wh-?” savolga “listen and answer” qilishsin. Bu ularga audio nima haqidaligini bilib olishlariga imkon beradi.

Audioni ikkinchi (yoki uchinchi) marta qo’yganingizda o’quvchilaringiz detallarga e’tibor berishsin (detailed).
Bunda “True/False, Complete the sentences, matching” va boshqa savol turlariga “listen and answer” qilishsa bo’ladi.


3️⃣ Post-listening
(Tahlil bosqichi):

Listening mashqlarini bajarib bo’lib, students listening mavzusida “discussion yoki writing” qilishadi.

💡 Masalan:
Discussion: “What would you take on a long journey?”

Writing: “Write a short paragraph about your last trip.”

💡 Pro Tip:

Listening qo’yishda har doim maqsad bo’lishi kerak (shunchaki “listen” deyish xato). O’quvchilarga nechchi marta listening quyib bermoqchi bo’lsangiz o’shancha “task” lar taxlang.

@parviz_khudoyberdiev

📌 Post ni ulashing (agar foydali bo’lgan bo’lsa). Kanalimiz rivojiga o’z hissangizni qo’shing

📚 Free Practice/Production(Erkin Mashq)

Free Practice/Production bosqichida o‘quvchilar yangi o‘rgangan grammatika yoki lug‘atni mustaqil ravishda qo‘llashadi. Teacher minimal aralashadi, o‘quvchilar esa real hayotda tilni ishlatishni o‘rganadilar.

“Free Practice/Production”ga misollar:

1️⃣ Dialoglar Yaratish:

O‘quvchilarni juftlikka bo‘ling va ularga vaziyat bering.

Masalan:
• Mijoz: Can I see the menu, please?
• Ofitsiant: Of course! What would you like to order?

2️⃣ Hikoya Tuzish:

O‘quvchilarga bir nechta so‘z yoki rasmlar bering va shu asosida hikoya tuzishni so‘rang.

Masalan:
• Rasmlar: Dog, Park, Rain
• Hikoya: “Yesterday, I went to the park with my dog. It started to rain, so we ran home!”

3️⃣ Role plays:

O‘quvchilar hayotiy vaziyatlarda rollarni ijro qilishadi.

Masalan:
• Xaridor: How much is this jacket?
• Sotuvchi: It’s $30. Would you like to try it on?

4️⃣ Discussions/Debates:

O‘quvchilarga mavzu bering va guruhlarda muhokama qildiring.

Masalan:
• Should students have homework every day?
• Guruh 1: “Yes, it helps us learn better.”
• Guruh 2: “No, it takes away our free time.”

5️⃣ Real world:

O‘quvchilar tilni real holatlarda qo‘llashni o‘rganishadi.

Masalan:
• Do‘stingizga e-mail yozing va uni kechki ovqatga taklif qiling.


💡 Pro Tip:
Free Practice orqali o‘quvchilar o‘z fikrlarini mustaqil va kreativ tarzda ifoda qilishni o‘rganadi.

@parviz_khudoyberdiev

📌 Sizningcha, Free Practice uchun eng yaxshi “activity” qaysi? Comments ga nazar soling😉

📚 Controlled Practice (Nazoratli Mashq)

O‘quvchilarga yangi grammatik qoidalar yoki lug‘atni o‘rgatishda Controlled Practice juda muhim. Bu bosqichda o‘quvchilar “controlled” (nazoratli) mashqlar orqali o‘rganganlarini mustahkamlaydilar, teacher esa ularga yordam beradi va xatolarni tuzatadi.

💡”Controlled practice”ga misollar:

1️⃣ Gap Filling:
O‘quvchilar berilgan gaplarda to’g’ri so’zni yozishadi.

Masalan:
• She __ (to read) books every evening.
• Javob: She reads books every evening.

2️⃣ Matching/Multiple choice
So‘zlarni mos ravishda juftlashtirish.

Masalan:
• I __ (is/are/am) a student.
• Javob: I am a student.

3️⃣ Short Answers:
O‘quvchilar qisqa va to‘g‘ri javob berishadi.

Masalan:
• Do you like ice cream?
• Javob: Yes, I do.

4️⃣ Ordering Words:
Aralashtirilgan so‘zlardan to‘g‘ri gap tuzish.

Masalan:
• to/the/park/They/went.
• Javob: They went to the park.

5️⃣ Drilling:
Bir xil tuzilishga ega gaplarni qayta-qayta takrorlash.

Masalan:
• I am a teacher.
• You are a student.
• He is a doctor.

💡 Pro Tip:
Controlled Practice orqali o‘quvchilar noto‘g‘ri javoblar berishdan qo‘rqmay, yangi narsani to’g’ri formatda mashq qilishadi

@parviz_khudoyberdiev

📌 Siz Controlled Practice uchun qaysi mashqlarni qo‘llaysiz? Izohlarda yozib qoldiring!

📚 Controlled Practice va Free Practice/Production haqida eshitganmisiz?

Biror bir yangi grammar yoki vocabulary o’tganingizda nima uchun Controlled Practice va Free Practice muhimligini bilasizmi? Bu ikki bosqich o‘quvchilarning tilni tez va samarali o‘rganishlarida katta ahamiyatga ega.

💡 Controlled Practice nima va u darslarda qanday qo’llaniladi?

💡 Free Practice o‘quvchilarning mustaqil fikrlashiga qanday yordam beradi?

Mana bu savollarning javobini keyingi postlarda o‘qib bilib olasiz! 📖

@parviz_khudoyberdiev

📌 Yodingizda tuting: Har bir bosqichni to‘g‘ri qo‘llash darslaringizni samaraliroq qiladi.”

Irregular Verbs

📚 Mana nima uchun “irregular verbs” ni o‘rgatish qiyin.

Ko‘pchilik teacherlar noto‘g‘ri fellarni o‘qitishda shunchaki ro‘yxatni berib, “yodlaymiz” deyishadi. Students esa xo’rsinib😤
“be-was/were-been” deb ichlarida 10 marta qaytarishadi va teacher ulardan bittalab so‘rab chiqadi. Bu usul really boring va eskirgan. 😴

✨Biz esa irregular verbsni rap aytib yodlaymiz. 🎤

💡 Nega?
• Qo‘shiq yodlash osonroq va qiziqroq. 🎵
• Har bir student faol ishtirok etadi va dars interaktiv bo‘ladi.

💡 Qanday ishlaydi?
Masalan:
🎤Teacher: When I say “Go, went” You say
Students: gone
Teacher: “go, went, gone”
Students: “go, went, gone”

@parviz_khudoyberdiev

“Rap” orqali irregular verbsni qanday yodlatishni/yodlashni o‘rganmoqchi bo‘lsangiz, comments da 100 ta “verb” so’zi yozilsa tekinga rap “music” va qanday aytilishini ko’rsatib beraman😉

📚 Darsingizning o‘rtalarida o‘quvchilaringiz charchab, zerikib qolishyaptimi?
Javobingiz “Ha” bo‘lsa, bu post aynan siz uchun! 💡


1️⃣ Monotonlik (bir xillik):
Butun dars bir xil tarzda o‘tadi: teacher tushuntiradi, students esa yozib oladi. 📝

⏩ Yechim:
Darsga rang-baranglik kiriting! 🌈
• Har xil speaking activities dan foydalaning.
• Har qanday grammar yoki vocab uchun qiziqarli “discussion” yoki “role-play” o‘ylab toping.


2️⃣ Harakatsizlik (Not enough movement):

O‘quvchilar dars davomida bir marta bo‘lsa ham o‘rnidan turib mashq qilmasa, tanadagi qon aylanishi sekinlashadi va ular zerikadi. 😴

✨ Golden Rule:
Dars davomida o‘quvchilar hech bo‘lmaganda bir marta turgan holda mashq qilishsin!
Masalan:
• Board races yoki qiziqarli movement-based games o‘tkazing.

@parviz_khudoyberdiev

📌 Yangi narsa o‘rgangan bo‘lsangiz, hursandman!
Do‘stlaringiz bilan ulashing, ular ham o‘rganishsin! 🌟

📚 MPF

Ko’pchilik teacher lar yangi “grammar/vocabulary” o’tganda, nimalarga e’tibor qaratish kerak deb so’rashadi.

Har bir yangi “language item” (ya’ni yangi “grammar/vocabulary) o’tganda 3 ta narsani ustida ishlash juda muhim.

Bular:

1️⃣ “M” - meaning(ma’no) (grammar ni qachon ishlatish / new word ni esa “ma’nosini)
o’rgatish kerak.



2️⃣ P - Pronunciation (Talaffuz)
So‘z yoki grammar ni to‘g‘ri talaffuzini mashq qiling. Talaffuzni yaxshilash uchun “drill” qildiring. Ya’ni O’ziz pronounce qilib bering va o’quvchilar qaytarib aytishsin.




3️⃣ F - Form (Yasalishi/so’z ning turkumi)
New grammatical item o’tsangiz, albatta qanday yasalishi ko’rsatish muhim.

“Vocabulary” o’tgandachi?
Yangi so’zni “verb” yoki “noun” yoki “adjective” ligini ko’rsatib berish muhim.


💡 Pro - Tip:
“MPF” ni har xil ketma ketlikda bajarish mumkin, muhimi har bir yangi “grammar/vocabulary”ni Meaning, pronunciation, va form ini studentlaringiz o’rgansin!!!

@parviz_khudoyberdiev

📌 Agar “post” foydali bo’lsa uni “teacher” lar bilan bo’lishing.

Agar post tushunarsiz bo’lgan bo’lsa kommentda yozing!!!

#hack

📚 Main Aim vs Sub Aim

Lesson plan qilish oson ko‘rinadi, lekin ba’zida chalkash bo‘lishi mumkin. Mana tushunishingiz uchun oddiy usul:

1️⃣ Main Aim nima?

Main Aim — bu darsdagi katta maqsad. O‘quvchilaringiz dars oxirida nimani bilishi yoki qilishi kerakligini aniqlaydi.
Masalan:
• “Past Simple” grammatikasini o‘rganish.

2️⃣

Sub Aim nima?

Sub Aim — katta maqsadga erishishda yordam beruvchi kichik qadam.
Masalan:
• Past Simple uchun “yesterday, last week” kabi vaqt so‘zlarini o‘rganish.

3️⃣

Nega bu muhim?

Agar Main Aim va Sub Aim ni qo’llasangiz:

• Dars tartibli bo‘ladi.
• O‘quvchilarga tushunish oson bo‘ladi.
• O‘zingiz ham darsda nima qilishingizni aniq bilasiz.

💡 Maslahat:
Har bir dars uchun bitta katta maqsad va kichik maqsad yozib chiqing. Bu darsingizni aniq va qiziqarli qiladi!

@parviz_khudoyberdiev

📌 Siz darsingizda qanday maqsad qo‘yasiz? Izohlarda yozib qoldiring!