O'zbek tili va adabiyoti || Majburiy ona tili va asosiy fan uchun

#Ğazal_tahlili_dars
#Umumiy

“G‘aroyibu-s-sig‘ar”dagi 455-g‘azal
Yona ne qad jilva qildikim, demakdin lolmen,
Yona qaysi zulf ochildikim, parishonholmen.

Za’fdin qaddim alif bo‘ldi, ul ikki lomi – zulf
Har yonimdin fitnagar, vah, ne ajab, gar lolmen.

Itlaringning izidin yuz gul ko‘zum bog‘idadur,
Shukr erur bu hamki, ishqing yo‘lida pomolmen.

Jismim anduh ichra dard ostida qolmish, ne ajab
Egma qad birla agar zulfung g‘amidin dolmen.

Itti ul ko‘nglumki, vasl uchun tilar erdi hayot,
Shukr emdi o‘lgali ishqingda forig‘bolmen.

Ishq o‘ti bu nav’kim uryon tanimni churkadi,
Ahli dard uchun fano yuziga mushkin xolmen.

Ey Navoiy, ne ajab yuzum uza yugursa yosh,
Chunki Majnun bo‘lg‘ali bozichayi atfolmen.

Vazn:
– V – – / – V – – / – V – – / – V – /
Fo-i-lo-tun / fo-i-lo-tun / fo-i-lo-tun / fo-i-lun /
Ramali musammani mahzuf

O‘qilishi:
Yo-na-ne:-qad / jil-va-qil-di: / kim,-de-mak-din / lo-l-men, /
Yo-na-qay-si: / zul-f o-chil-di: / kim,-pa-ri:-shon / ho-l-men. /

Qofiya: lolmen, parishonholmen, lolmen, pomolmen, dolmen, forig‘bolmen, xolmen, atfolmen.
Raviy: “l” tovushi.
Qofiya turi: mutlaq qofiya.
Ridf: “o” tovushi.

Odiljon Rahmatulloh

@ona_tili_milliy_sefr📬

🎲 “Talmeh san'atiga oid testlar” testi
🖊 20 ta savol · ⏱ 30 soniya

3.11 1-smena tushgan testlar javoblari:
1.ziravor, zaharxanda✅(zaharhanda), zirhli (zirxli), muvozanat✅,
2.darbadar, roʻbaroʻ,
3.Oʻchmoq 2,3 takror savol
4.falokat,voqea,fojia  sinonim emas.
5.hamqishloqdoshlarim
6.Oddiy soʻzi oʻrniga nomiga , shunchaki soʻzini qoʻyish
oddiygina kulib qoʻydi
7.Oʻyna (feʼl) toʻla ( sifat) yasovchi qoʻshimchalar omonim
8.Buyruq maylidagi feʼl
   2-shaxsdagi feʼl
   Sof feʼl
9.Sifatlar haqidagi savol
10.Xato fikr:
Kesimlar bir xil turkum bilan ifodalangan
11.belgilaydigan omil,
12. Tire
1 va 4
13.Muqayyad qofiya
14.fan-texnika rivojlanmaganligi uchun Rossiyaning ortda qolishi
15.Noyib toʻra haqidagi toʻgʻri fikrni aniqlang
16."Oltin zanglamas" da yoʻq maʼlumot : 80- yillar haqida maʼlumot yoʻq
17."Garov" Huquqshunos kitob oʻqish orqali boylikka erishdi xato fikr
18.Toʻgʻri fikr
Yirik toshbaqalar ochlikka chidamli bo’lishadi.
19.Galapogoos orolidagi toshbaqalar suvda yashashga moslashgan.
20.Iguanalarning  yemishi suvo’tlari hisoblanadi.
21.Toshbaqa go’shtidan konserva tayyorlanadi xato fikr
22.Uslubiy xato 2
23.Asar asosiy gʻoyasi
Nohaqlikka nisbatan adolat
24. Bosh qahramon haqida✅
Oʻz eʼtiqodiga sodiq qolish
25.Damin bolani tashvish boʻlmasin deb olib ketmaydi
26. Xato fikr adolatsizlikka befarq qarash qoralangan.
27.Ona obrazi haqida fikr:
Bolaga toʻgʻri tarbiya bergan
28.Kishi el orasida martabasi bilan emas, chiroyli atvori bilan qadr topadi
29. Xayo yomgʻirga qiyoslagan
30.4-bayt nooʻrin kulgi odobsizlik belgilaridandir.
31.Xayoli inson oltinga qiyoslangan
32. 5-baytda tashxis
33 . Kirish gap
34. Egasi umumlashgan
35. Shaxsi nomaʼlum
36.chuqur
37. " - , - . - " .
38.-lar
39.aniqlovchi ajratilgan
40. a) tarbiyalashda
       b) ahamiyatga ega
41.esa, qiyoslash-zidlash
42. a) olov
       b) husni taʼlil
43. d mutlaq
44.a)tuyuq
      b)tajnis yoki omonim soʻzlarni qoʻllash

@ona_tili_milliy_sefr📬

#қитъа

“G‘aroyibu-s-sig‘ar”dagi 23-qit’a tahlili

OZ SO‘Z DEMAKNING MANFAATIDAVU KO‘P SO‘ZNING MAZARRATIDA

Navoiy, tiling asrag‘il zinhor,
Desangkim, yemay dahr ishidin fusus.
Nazar qilki, o‘q og‘zi tilsiz uchun,
Qilur tojvarlar bila dastbus.
Necha tojvardur kesarlar boshin,
Chu hangomsiz nag‘ma tortar xurus.

Lug‘at:
Mazarrat – zarar, ziyon;
Fusus – afsus, nadomat, pushaymonlik;
Dastbo‘s – qo‘l o‘pish, qo‘liga tegish;
Tojvar – podshoh;
Xurus – xo‘roz;
Hangom – chog‘, payt.

Nasriy bayon:

Oz so‘z demoqning manfaati va ko‘p so‘zning ziyoni haqida

Ey Navoiy, agar dunyoning ishlaridan zinhor afsus qilmoqni istamasang, tilingni asra! Misol uchun, qara, o‘qning og‘zi tilsiz bo‘lgani uchun podshohlar bilan qo‘l tutishadi. Ammo qancha tojdor bo‘lmasin, xo‘roz bemahal qichqirgani uchun boshini kesadilar!

@ona_tili_milliy_sefr📬

2-smena
Esse mavzusi: Bugungi kunda ayrim ota- onalar dam olish kunlari yoki maktabdan keyin ham qo’shimcha darslar tashkil etish kerak deb hisoblashadi, ayrimlar maktabda berilgan ta’lim yetarli deb bilishadi.

#tuyuq

1-smenaga tushgan esse: Xususiy ta'limni ko'paygani ayrimlarni quvontirsa, ba'zilar xususiy ta'lim davlat ta'lim muassasalaridagidek ta'lim bermayotganini ta'kidlashmoqda

36-savol

Ayozli kun
Qoʻpol hazil
Yomon xabar

Ayozli, qo‘pol, yomon so‘zlarining o‘rniga mos tushuvchi so‘z sovuq so‘zi

44-savol.
Qit'a:

Navoiy tiling asrag‘il zinhor,
Desangkim, yemay dahr ishidin fusus
Nazar qilki, o'q og'zi tilsiz uchun
Qilur tojvarlar bila dastbo's
Necha tojvardur kesarlar boshin
Chu hangomsiz nag'ma tortar xurus.

a) qit’ada insonlar nimaga chaqarilgan?
Tilni tiyishga

b) xo'rozni nega jazolashadi?
Qichqirgani uchun

Aziz Nesinning " Adabiyotsevar" hikoyasi tushgan badiiy matnga

Xayol so‘zining o‘rniga tasavvur so‘zini qo‘yish mumkin shaklidagi savol ham tushgan.

Sinonimlar:
Tor, yuzaki, kalta

"Kecha va kunduz" , "Ikki eshik orasi", "Abulfayzxon" , "Ot egasi" asarlaridan tushdi.
Savollar mazmuni asosan qahramonlarning xarakterlarini moslashtirish haqida tushdi.

Imloviy to‘g‘ri yozilgan so‘zlar
Dam-badam , darbadar, ro'baro