📌Biologiyani o'rganishni davom etamiz📖
🦨🦨🦨
Biogeografik viloyatlar mavzusida Neoarktik biogeografik viloyatida uchraydigan SKUNS nomli mavjudot haqida gap ketgan. Yuqoridagi multfilmdagi chap tomondagi mavjudot aynan skuns hisoblanadi.
Yaqin-yaqingacha yirtqichlar turkumining suvsarsimonlar oilasiga mansub bo’lgan ushbu hayvonlar so’nggi o’tkizilgan molekulyar tadqiqotlardan so’ng alohida skunslar oilasi (Mephitidae) sifatida ajralib chiqdi.
Umumiy ma’lumotlar
Skunslarni tashqi qiyofasidan, ya’ni qora fondagi bir necha qator oq hoshiyalardan osongina ajratib olish mumkin. Bunday oq hoshiyalar skunsning boshidan orqasi bo’ylab dumigacha yetadi. Oq hoshiyalar dushmanni ogohlantiruvchi belgi hisoblanadi. Skunslarning o’ziga xos xususiyatlaridan biri bu badbo’y hid chiqaruvchi anal bezlarining bo’lishidir. Ushbu himoya vositasidan dushmandan himoyalanish vaqtida foydalanadilar. Eng kichik vakili dog’li skuns (Spilogale putoriu) bo’lib, og’irligi 200 g dan 1 kg gacha boradi; eng yirik vakili cho’chqaburun skunslar (Conepatus) ularning og’irligi 4,5 kg gacha boradi.
Hayot tarzi
Skunslar turli xil landshaftlarda hayot kechiradi. Jumladan ularni o’rmonzorlarda, o’tloqzorlarda, agrotsenoz va tog’lik mintaqalarda uchratish mumkin. Qalin o’rmonlar va botqoqliklardan uzoqroq yurishga harakat qiladi. Asosan tunda faol hayot kechiradi. Odatda o’ziga yerda uya qaziydi, ba’zan boshqa hayvonlarning uyasini egallab ham oladi. Ayrim vakillari (Spilogale) esa bemalol daraxtlarda o’rmalab yuradi.
Skunslar hammaxo’r yirtqichlar bo’lib, odatda o’simlik mahsulotlari, chuvalchanglar, hasharotlar va boshqa umurtqasizlar, mayda umurtqalilardan – ilonlar, qushlar va ularning tuxumlari, kemiruvchilar bilan oziqlanadi. Qishda to’da holida – bitta erkak va bir nechta urg’ochi (12 tagacha) skunslar uyalarida qishlashadi, qolgan vaqtlarda yakka hayot kechiradi. Boshqa yirtqichlardan farqli ravishda o’z hududi chegarasini belgilab olmaydi. oziqlanish maydoni erkak skunslarda 20 km. kv. gacha, urg’ochilarida esa 2-4 km. kv. gacha bo’ladi.
Skunslarning hid bilish va eshitish organlari yaxshi rivojlangan, lekin ko’rish xususiyati past bo’lib, 3 metr uzoqlikdagi predmetni farqlay olmaydi.
Ekosistemadagi o’rni
Hammaxo’r skunslarning ozuqa ratsionidagi o’simlik va hayvonlarning tur soni ancha keng. Lekin o’zlari badbo’y hidlari tufayli kam holatlarda o’ljaga aylanishadi. Asosan mayda yoshli skunslarda koyot, tulki, puma, kanada yovvoyi mushugi, bo’rsiqlar va hidni sutemizuvchilar kabi yaxshi ajrata olmaydigan yirtqich qushlar tashlanib turadi. Shu bilan birga skunslar bir qancha parazitlar va kasalliklarning tashuvchilari hisoblanadi. Gistoplazmoz ham asosan skunslar orqali tarqaladi. Skunslar ba’zida quturish kasalligi bilan ham og’rib turadi.
Skunslarning asosiy dushmanlari bu odamlar bo’lib, odatda ular uning badbo’yligi tufayli yoki uy parrandalarini yeb ketgani tufayli qirib yuborishadi. Amerikaning ayrim joylarida uni xonaki hayvon sifatida ham saqlashadi, faqatgina avval uning anal bezlari olib tashlanadi.
🦨🦨🦨
Biogeografik viloyatlar mavzusida Neoarktik biogeografik viloyatida uchraydigan SKUNS nomli mavjudot haqida gap ketgan. Yuqoridagi multfilmdagi chap tomondagi mavjudot aynan skuns hisoblanadi.
Yaqin-yaqingacha yirtqichlar turkumining suvsarsimonlar oilasiga mansub bo’lgan ushbu hayvonlar so’nggi o’tkizilgan molekulyar tadqiqotlardan so’ng alohida skunslar oilasi (Mephitidae) sifatida ajralib chiqdi.
Umumiy ma’lumotlar
Skunslarni tashqi qiyofasidan, ya’ni qora fondagi bir necha qator oq hoshiyalardan osongina ajratib olish mumkin. Bunday oq hoshiyalar skunsning boshidan orqasi bo’ylab dumigacha yetadi. Oq hoshiyalar dushmanni ogohlantiruvchi belgi hisoblanadi. Skunslarning o’ziga xos xususiyatlaridan biri bu badbo’y hid chiqaruvchi anal bezlarining bo’lishidir. Ushbu himoya vositasidan dushmandan himoyalanish vaqtida foydalanadilar. Eng kichik vakili dog’li skuns (Spilogale putoriu) bo’lib, og’irligi 200 g dan 1 kg gacha boradi; eng yirik vakili cho’chqaburun skunslar (Conepatus) ularning og’irligi 4,5 kg gacha boradi.
Hayot tarzi
Skunslar turli xil landshaftlarda hayot kechiradi. Jumladan ularni o’rmonzorlarda, o’tloqzorlarda, agrotsenoz va tog’lik mintaqalarda uchratish mumkin. Qalin o’rmonlar va botqoqliklardan uzoqroq yurishga harakat qiladi. Asosan tunda faol hayot kechiradi. Odatda o’ziga yerda uya qaziydi, ba’zan boshqa hayvonlarning uyasini egallab ham oladi. Ayrim vakillari (Spilogale) esa bemalol daraxtlarda o’rmalab yuradi.
Skunslar hammaxo’r yirtqichlar bo’lib, odatda o’simlik mahsulotlari, chuvalchanglar, hasharotlar va boshqa umurtqasizlar, mayda umurtqalilardan – ilonlar, qushlar va ularning tuxumlari, kemiruvchilar bilan oziqlanadi. Qishda to’da holida – bitta erkak va bir nechta urg’ochi (12 tagacha) skunslar uyalarida qishlashadi, qolgan vaqtlarda yakka hayot kechiradi. Boshqa yirtqichlardan farqli ravishda o’z hududi chegarasini belgilab olmaydi. oziqlanish maydoni erkak skunslarda 20 km. kv. gacha, urg’ochilarida esa 2-4 km. kv. gacha bo’ladi.
Skunslarning hid bilish va eshitish organlari yaxshi rivojlangan, lekin ko’rish xususiyati past bo’lib, 3 metr uzoqlikdagi predmetni farqlay olmaydi.
Ekosistemadagi o’rni
Hammaxo’r skunslarning ozuqa ratsionidagi o’simlik va hayvonlarning tur soni ancha keng. Lekin o’zlari badbo’y hidlari tufayli kam holatlarda o’ljaga aylanishadi. Asosan mayda yoshli skunslarda koyot, tulki, puma, kanada yovvoyi mushugi, bo’rsiqlar va hidni sutemizuvchilar kabi yaxshi ajrata olmaydigan yirtqich qushlar tashlanib turadi. Shu bilan birga skunslar bir qancha parazitlar va kasalliklarning tashuvchilari hisoblanadi. Gistoplazmoz ham asosan skunslar orqali tarqaladi. Skunslar ba’zida quturish kasalligi bilan ham og’rib turadi.
Skunslarning asosiy dushmanlari bu odamlar bo’lib, odatda ular uning badbo’yligi tufayli yoki uy parrandalarini yeb ketgani tufayli qirib yuborishadi. Amerikaning ayrim joylarida uni xonaki hayvon sifatida ham saqlashadi, faqatgina avval uning anal bezlari olib tashlanadi.