🔬Klinik laboratoriya | Клиник лаборатория 🔬

🧪 Trombin Vaqti (TT) — qon ivish jarayonini baholovchi test!

Trombin Vaqti (TT) — fibrinogenning trombin ta’sirida fibringa aylanishini o‘lchaydigan ko‘rsatkich. U qon ivish jarayonidagi oxirgi bosqichni baholash uchun ishlatiladi va turli patologiyalarni aniqlashga yordam beradi.

👑 Test qachon tavsiya etiladi?
- Qon ketish yoki to‘xtamaslik muammolari.
- Antikoagulyant (Geparin) terapiyasi kuzatuvi.
- DIC-sindrom monitoringi.
- Jigar kasalliklari.

💉 Qon qanday olinadi?
Qon ko‘k rangli (natriy sitratli) probirkaga yig‘iladi va sentrifugadan o‘tkazilib, plazma ajratiladi.

📊 Normativ ko‘rsatkichlar:
TT normasi odatda 12-18 soniya atrofida bo‘ladi. (Yo‘riqnomaga qarab farq qilishi mumkin.)

📈 TT oshish sabablari:
1. Fibrinogen yetishmovchiligi.
2. Antikoagulyant dorilar qabul qilinishi.
3. Jigar kasalliklari.
4. DIC-sindrom (ikkinchi bosqich).
5. Fibrinogen parchalanishi.

📉 TT pasayish sabablari:
1. Fibrinogen miqdorining ko‘payishi.
2. Antifibrinolitik dorilar ta’siri.
3. DIC-sindrom (birinchi bosqich).

🔗 Boshqa tahlillar bilan bog‘liqligi:
TT testi, PT (Protrombin vaqti) va APTT (Faollashtirilgan qisman tromboplastin vaqti) bilan birgalikda amalga oshiriladi. Ushbu testlar umumiy koagulogramma yordamida qon ivish tizimining barcha bosqichlarini tekshirishga imkon beradi.

✉️ Savollaringiz bo‘lsa, izohda qoldiring!

✅ Bizni instagramda va youtubeda ham kuzatib boring:

💬 Instagram

📹 You tube

🔬 @Klinik_laboratoriya 🇺🇿

🎁🎁🎁🎁🎁 ✅
➗➗➗➗➗➗➗

🔤🔤🔤🔤🔤🔤🔤🔤🔤🔤

⭐ALT (AlAT)- Alaninaminotransferaza

ALT (AlAT)- Alaninaminotransferaza - aminokislotalar almashinuvida qatnashuvchi 🔠🔠🔠🔠🔠 fermentidir. AST qatorida ALT jigar, buyrak, yurak va skelet mushaklarida ko'p miqdorda bo'ladi. Turli patologik jarayonlarda ushbu organlar xujayralari parchalanadi. ALT ajralib qon tahlili yuqori ALT miqdorini ko'rsatadi.

✅Sog'lom odamda ALT miqdori:

✍️Ayollar uchun: 31 Ed/l gacha

✍️Erkaklar uchun: 41 Ed/l (Br/l)

📊 ALTning oshishi- quyidagi jiddiy kasalliklar uchun belgi xisoblanadi:

💫 Virusli gepatit
💫 Jigarni toksik jaroxatlanishi
💫 Jigar sirrozi
💫 Surunkali alkogolizm
💫 Jigar raki
💫 Dorilarni jigarga toksik tasiri
💫 Sariqlik
💫 Yurak yetishmovchiligi
💫 Miokardit
💫 Pankreatit
💫 Miokard infarkti
💫 Shok
💫 Kuyish
💫 Skelet mushaklarini jaroxatlanishi va nekrozi


✅ALT miqdorining kamayib ketishi ham kasallik alomatli hisoblanadi. Bunday holat jigarning og'ir kasalliklari- sirroz (ALT sintezlovchi hujayralarning kamayishi xisobiga)da hamda Vitamin B6 yetishmasligida kuzatiladi.

🔬 @Klinik_laboratoriya 🇺🇿

🎁🎁🎁🎁🎁

☑️ Prothrombin Time (PT)

Ta'rifi: PT – bu qon ivish jarayonida plazmada protrombin (II faktor) faoliyatini baholash uchun ishlatiladigan ko‘rsatkich. Protrombin – bu jigar tomonidan sintez qilinadigan oqsil bo‘lib, u faol trombin enzimi hosil qilishda asosiy rol o‘ynaydi. PT – bu protrombin faollashib, qon laxtasi hosil bo‘lishigacha o‘tadigan vaqtni ifodalaydi.

O‘lchov: PT soniyalarda o‘lchanadi va u plazmadagi ivuvchi omillar (protrombin, VII, V, X va fibrinogen) faolligini aks ettiradi.

Normal qiymatlar:
- 11 – 16 soniya (laboratoriya va reaktivlar turiga qarab o‘zgarishi mumkin).

PT ko‘tarilishi:
- K vitamini yetishmovchiligi.
- Jigar kasalliklari (masalan, jigar tsirrozi).
- Antikoagulyant dori vositalari qabul qilinganida (warfarin).
- Genetik kasalliklar natijasida ivish omillarining yetishmovchiligi.

PT pasayishi:
- Qon ivishining yuqori bo‘lishi, tromboz xavfi.

☑️ Prothrombin Index (PTI)

Ta'rifi: PTI – bu PT ko‘rsatkichi yordamida hisoblanadigan ko‘rsatkich bo‘lib, u bemorning protrombin vaqtini norma bilan taqqoslaydi. PTI foizlarda ifodalanadi va qon ivishi tizimining faolligini baholashda yordam beradi.

Formula:
- PTI = (Nazorat PT / Bemor PT) x 100%

Normal qiymatlar:
- 70 – 120%

PTI pasayishi (ivish vaqtining uzayishi):
- K vitamini yetishmovchiligi.
- Antikoagulyant terapiya (warfarin).
- Jigar kasalliklari.
- Tug‘ma yoki orttirilgan ivish omillarining yetishmovchiligi.

PTI oshishi (ivish vaqtining qisqarishi):
- Qon ivishining kuchayishi.
- Tromboz xavfi yuqori bo‘lgan holatlar.

☑️ International Normalized Ratio (INR)

Ta'rifi: INR – bu protrombin vaqtini xalqaro miqyosda standartlashtirilgan ko‘rsatkichdir. INR laboratoriyadan laboratoriyaga o‘zgaruvchan PT ko‘rsatkichlarini birxillashtirish uchun kiritilgan bo‘lib, qonni suyultiruvchi dorilar (warfarin) qabul qilayotgan bemorlar uchun juda muhim hisoblanadi. INR xalqaro indeks bo‘lib, PT qiymatini normaga moslashtiradi.

Formula:
- INR = (Bemor PT / Nazorat PT) ^ ISI,
bu yerda ISI (International Sensitivity Index) – ishlatilgan tromboplastin reaktivi sezgirligi indeksi.

Normal qiymatlar:
- Sog‘lom odamlar uchun: 0.8 – 1.2
- Antikoagulyant terapiyadagi bemorlar uchun: 2.0 – 3.0

INR ko‘tarilishi:
- Qonni suyultiruvchi dorilarni qabul qilishda.
- Jigar kasalliklari.
- K vitamini yetishmovchiligi.
- Ivish omillarining tug‘ma yetishmovchiligi.

INR pasayishi:
- Tromboz xavfi yuqori bo‘lgan holatlar.


🧪 Tahlil qachon o‘tkaziladi?
Ushbu tahlillar quyidagi hollarda o‘tkaziladi:
- Warfarin kabi antikoagulyant dorilarni qabul qilayotgan bemorlarni kuzatish uchun.
- Jigar kasalliklari (siroz, gepatit) mavjud bo‘lgan bemorlarni tekshirish.
- Jarrohlik amaliyotlaridan oldin qonni ivish darajasini baholash uchun.
- Tromboz yoki emboliya xavfi mavjud bo‘lgan bemorlarni tekshirishda.


🌡 Baholash uchun foydalaniladigan uskunalar va reaktivlar:
- Qon olish uchun vakutayner (ko‘pincha koagulyatsiya uchun ko‘k qopqoqli).
- Laboratoriya analizatorlari (koagulometr).
- Tromboplastin reagentlari.
- Koagulyatsiya hisoblash uchun dasturiy ta’minot.

📊 Ko‘rsatkichlarning o‘zaro bog‘liqligi:
- PT qancha yuqori bo‘lsa, INR qiymati ham shuncha yuqori bo‘ladi. PTI esa kamayadi, Bu qonning sekinroq ivishini bildiradi.

- PT qancha past bo‘lsa, INR qiymati ham shuncha past bo‘ladi. PTI esa ortadi, Bu qonning tez ivishini bildiradi.

🔬 @Klinik_laboratoriya

Instagram: [Furqat Abdurayimov]

👉 Ulashing ↩️