Geksaftor silikat kislota (H₂SiF₆):
Geksaftor silikat kislota, kimyoviy formulasi H₂SiF₆, ftor va kremniy o‘rtasidagi murakkab birikma bo‘lib, noorganik kimyoda alohida o‘rin tutadi. Bu kislota ko‘plab sanoat jarayonlarida, ayniqsa, ftorid manbai sifatida keng qo‘llaniladi. Uning o‘ziga xos kimyoviy va fizik xususiyatlari ilmiy tadqiqotlar va texnologik amaliyotlar uchun muhim ahamiyatga ega.
Kimyoviy tuzilishi va fizik xususiyatlari
Tuzilishi:
Molekulada kremniy markaziy atom bo‘lib, unga oltita ftor atomi koordinatsion bog‘ orqali bog‘langan.
Tashqi ko‘rinishi:
Rangsiz yoki biroz sarg‘imtir suyuqlik.
Odatda suvli eritma shaklida mavjud.
Kislotalik:
H₂SiF₆ yuqori darajada dissotsiyalanadi:
H₂SiF₆ → 2H⁺ + SiF₆²⁻
Kimyoviy xossalari
Ftorid ionlarining manbai:
Geksaftor silikat kislota ftor ionlarini (F⁻) ajratib chiqaradi, bu esa uni ko‘plab sintez jarayonlarida foydali qiladi.
Reaksiyalar:
H₂SiF₆ ko‘plab asoslar va metall ionlari bilan reaksiyaga kirishadi. Misol uchun:
H₂SiF₆ + 2NaOH → Na₂SiF₆ + 2H₂O
Bu kislota shisha va kremniy asosli materiallarga korroziya qiluvchi ta’sir ko‘rsatadi:
SiO₂ + 6HF → H₂SiF₆ + 2H₂O
Hosil bo‘lishi va sanoatda qo‘llanilishi
Hosil bo‘lishi:
Geksaftor silikat kislota fosfat rudalarining mineral kislotalar bilan ishlov berilishi jarayonida hosil bo‘ladi:
CaF₂ + H₂SO₄ + SiO₂ → H₂SiF₆ + CaSO₄
Qo‘llanilishi:
Ftorid manbai sifatida suvni tozalashda.
Shisha va keramika yuzalarini o‘ymakda.
Noorganik va organik ftoridlarning sintezida.
Xavfsizlik masalalari
Geksaftor silikat kislota yuqori toksik va korrozion xususiyatlarga ega bo‘lib, shisha va kremniy asosli materiallarni tezda yemiradi. Uning saqlanishi maxsus materiallardan tayyorlangan idishlarda amalga oshirilishi zarur.
@kimyoBM
Geksaftor silikat kislota, kimyoviy formulasi H₂SiF₆, ftor va kremniy o‘rtasidagi murakkab birikma bo‘lib, noorganik kimyoda alohida o‘rin tutadi. Bu kislota ko‘plab sanoat jarayonlarida, ayniqsa, ftorid manbai sifatida keng qo‘llaniladi. Uning o‘ziga xos kimyoviy va fizik xususiyatlari ilmiy tadqiqotlar va texnologik amaliyotlar uchun muhim ahamiyatga ega.
Kimyoviy tuzilishi va fizik xususiyatlari
Tuzilishi:
Molekulada kremniy markaziy atom bo‘lib, unga oltita ftor atomi koordinatsion bog‘ orqali bog‘langan.
Tashqi ko‘rinishi:
Rangsiz yoki biroz sarg‘imtir suyuqlik.
Odatda suvli eritma shaklida mavjud.
Kislotalik:
H₂SiF₆ yuqori darajada dissotsiyalanadi:
H₂SiF₆ → 2H⁺ + SiF₆²⁻
Kimyoviy xossalari
Ftorid ionlarining manbai:
Geksaftor silikat kislota ftor ionlarini (F⁻) ajratib chiqaradi, bu esa uni ko‘plab sintez jarayonlarida foydali qiladi.
Reaksiyalar:
H₂SiF₆ ko‘plab asoslar va metall ionlari bilan reaksiyaga kirishadi. Misol uchun:
H₂SiF₆ + 2NaOH → Na₂SiF₆ + 2H₂O
Bu kislota shisha va kremniy asosli materiallarga korroziya qiluvchi ta’sir ko‘rsatadi:
SiO₂ + 6HF → H₂SiF₆ + 2H₂O
Hosil bo‘lishi va sanoatda qo‘llanilishi
Hosil bo‘lishi:
Geksaftor silikat kislota fosfat rudalarining mineral kislotalar bilan ishlov berilishi jarayonida hosil bo‘ladi:
CaF₂ + H₂SO₄ + SiO₂ → H₂SiF₆ + CaSO₄
Qo‘llanilishi:
Ftorid manbai sifatida suvni tozalashda.
Shisha va keramika yuzalarini o‘ymakda.
Noorganik va organik ftoridlarning sintezida.
Xavfsizlik masalalari
Geksaftor silikat kislota yuqori toksik va korrozion xususiyatlarga ega bo‘lib, shisha va kremniy asosli materiallarni tezda yemiradi. Uning saqlanishi maxsus materiallardan tayyorlangan idishlarda amalga oshirilishi zarur.
@kimyoBM