87-ҚИСМ
Шу пайтгача бўлган бор воқеа ва мен билан боғлиқ ҳатти-ҳаракат тушимда бўлгандек туюлди.
“Эй Худо, кўрганларим туш бўлсин! Тезроқ уйғонай! Уйда, болаларим ёнида, онам... йўқ, бундан ўн йил олдинги ўз турмушимда уйғонсам қани эди...”
Афсус, булар туш эмас.
Уйғонмоқ ҳам йўқ!
Фақат ўзимни қўлга олишим керак...
* * *
Хона бурчагига бориб, елкамни тираб ўтириб олдим.
Тавба, шу пайтгача қилган қилиқларимдан энди уялаётгандим.
Қанақа қилиб, рақс тушдим?
Ўзимга ўзим бақирганим-чи?
Лекин булар ҳам хотирамда ғира-шира.
Худди туман ичида кўраётгандек эслаяпман.
Балки, тушимда қилгандирман, шу қилиқларни...
Билагимга қарадим.
Афсус, билагимда нинанинг ўрни билинар-бидинмас қизариб турарди.
Демак, ўнгимда бўлди ҳаммаси.
Мен жинни бўла бошлаяпман.
Тан ол, буни Лайло!
Ўзингни тутишга ҳаракат қил!
“Худойим, ўзинг қўлла! Дўст-душманнинг ёнида шарманда қилма!”
Ичимда айтган гапимдан ўзим таажжубга тушдим.
Қамоқхона қўшиқ куйлаб, рақс тушганим шармандаликми, аслида?
Миллатимнинг ўлмас санъатини кўрсатиш — шармандаликми? Улар ҳайрат билан томоша қилишди-ку!
Зотан, қамоқхонада ётганим, қилмишим, ўлимга маҳкумлигим — миллатим олдидаги шармандалигим! Бу — миллатимни, юртимни шарманда қилганим эмасми? Шундан уялишим керак эмасми?
Ичим ўпирилиб тушгандек бўлди.
Нима бўлганда ҳам миям тўғри ишлай бошлаганига, теран фикрлаётганимга шукр қилдим.
* * *
Ўзимнинг овозимдан сергак тортдим.
Хонанинг панжарали туйнук ўрнатилган эшиги ёнида эдим.
Нима деб бақирдим?
“Овқат ейишни билмайсанлар?” дедимми?
Ё... “Менга овқат бермайсанларми?” дедимми?
— Эй Худо! Ўзимдан жудо қилма! — дедим осмонга қараб.
—Бақиришти, бас қил! Берган овқатини жеганингда ач қалмастинг! — қачонлардир бир боргина овозини эшитганим қозоқми, қирғизми аёлнинг сўзлари шунчалар қадрдон туюлдики...
Шу пайтгача бўлган бор воқеа ва мен билан боғлиқ ҳатти-ҳаракат тушимда бўлгандек туюлди.
“Эй Худо, кўрганларим туш бўлсин! Тезроқ уйғонай! Уйда, болаларим ёнида, онам... йўқ, бундан ўн йил олдинги ўз турмушимда уйғонсам қани эди...”
Афсус, булар туш эмас.
Уйғонмоқ ҳам йўқ!
Фақат ўзимни қўлга олишим керак...
* * *
Хона бурчагига бориб, елкамни тираб ўтириб олдим.
Тавба, шу пайтгача қилган қилиқларимдан энди уялаётгандим.
Қанақа қилиб, рақс тушдим?
Ўзимга ўзим бақирганим-чи?
Лекин булар ҳам хотирамда ғира-шира.
Худди туман ичида кўраётгандек эслаяпман.
Балки, тушимда қилгандирман, шу қилиқларни...
Билагимга қарадим.
Афсус, билагимда нинанинг ўрни билинар-бидинмас қизариб турарди.
Демак, ўнгимда бўлди ҳаммаси.
Мен жинни бўла бошлаяпман.
Тан ол, буни Лайло!
Ўзингни тутишга ҳаракат қил!
“Худойим, ўзинг қўлла! Дўст-душманнинг ёнида шарманда қилма!”
Ичимда айтган гапимдан ўзим таажжубга тушдим.
Қамоқхона қўшиқ куйлаб, рақс тушганим шармандаликми, аслида?
Миллатимнинг ўлмас санъатини кўрсатиш — шармандаликми? Улар ҳайрат билан томоша қилишди-ку!
Зотан, қамоқхонада ётганим, қилмишим, ўлимга маҳкумлигим — миллатим олдидаги шармандалигим! Бу — миллатимни, юртимни шарманда қилганим эмасми? Шундан уялишим керак эмасми?
Ичим ўпирилиб тушгандек бўлди.
Нима бўлганда ҳам миям тўғри ишлай бошлаганига, теран фикрлаётганимга шукр қилдим.
* * *
Ўзимнинг овозимдан сергак тортдим.
Хонанинг панжарали туйнук ўрнатилган эшиги ёнида эдим.
Нима деб бақирдим?
“Овқат ейишни билмайсанлар?” дедимми?
Ё... “Менга овқат бермайсанларми?” дедимми?
— Эй Худо! Ўзимдан жудо қилма! — дедим осмонга қараб.
—Бақиришти, бас қил! Берган овқатини жеганингда ач қалмастинг! — қачонлардир бир боргина овозини эшитганим қозоқми, қирғизми аёлнинг сўзлари шунчалар қадрдон туюлдики...