Singan yuraklar (Hikoya)
7-QISM
Toʻy. Ikki rishtani bog'laydigan marosimdir. Nafaqat ikki rishtani balki, ikki jonni, ikki ruhni, ikki tanani va ikki qalbni bog'laydigan masosim bu. Maftuna oppoq libosda yanayam ochilib ketdi. Boshida oq ro'moli, egnida oq libos, oyog'ida shunga mutanosib oppo tufli. U xuddi tiniq suvda suzib yurgan go'zal oqqushga o'xshardi. Oppoq, chiroyli yuzlari baxtdan yanada oqarib yorishib ketgandek bo'ldi. Labidan tabassum arimas, uni tabriklash uchun kelgan dugonalari bilan samimiy ko'rishar, atrofga xursand nigoh tashlar edi.
- Tabriklayman asalim! Va nihoyat uzoq kutilgan kun... Alloh baxtizni butun qilsin.
- Rahmat ilohim...
- Maftuna opa judayam ochilib ketibsiz! Sizga kelinlik shunday yarqshibdi-ki... Ko'zlarimni uzolmay qoldim!
- Rahmat jonim!
Maftuna qizlar bilan alohida yasatilgan xonaga kirdi. Rasmga tushishdi, suhbatlashishdi. Soat ham 2 ga yaqinlashib qoldi. Tez orada kuyov bir guruh yigitlar navkari bilan Maftunaning uyiga keladi. Uni ota uyidan olib chiqib ketadi. Maftuna dadasini, onasini ko'z oldiga keltirdi. Uyining qadrdon devorlariga ko'zlari to'lib boqdi. Judayam yig'lagisi keldi. Lekin atrofdagi qizlar uni holi qo'yishmas, tinimsiz kulishar, hazillashishar, Maftunani savollar bilan ko'mib tashlashar edi.
- Maftun... Kuyov bola o'zi qanaqa yigit?! Rasmini ham ko'rsatmading... Tariflab ber...
- Haaa... Maftuna opa iltimos, juda qiziqyapmiz.
Maftuna kuldi. Biroz uyaldi.
- Hozir kelib qoladilar. O'shanda ko'raverasizdaa!
- Yoʻq... Biz sendan eshitgimiz kelyapti. Aytaqolsangchi?!
- Mustafo akam... Juda kelishgan, samimiy inson... Bo'ldi. Shu...
- Bo'ldimi?! Kelishgan va simimiy, faqat shu xolosmi?!
Maftuna battar qizarindi.
- To'liqroq tariflab bering opa...
- Hijolat qilyapsizlar... Undan ko'ra rasmini ko'rsataman!
Maftuna telefonini endi olayotgandi. Sora degan dugonasi uni to'xtatdi.
- Biz sendan rasm so'ramadik. Eringni kelsa o'zimiz ham ko'rib olaveramiz. Tariflab ber deyapmiz. Buncha paysalga solmasang, Maftun?!
- Xoʻp! Kelishgan, aqlli, chiroyli bola... Oq sariqdan kelgan, ko'zlari ham sarg'ish, gavdali, o'rta bo'y... Bo'ldimi?!
Qizlar baravariga qiqirlab kulib yuborishdi.
- Bo'ldi! Bo'ldi!
Qizlarning bunaqangi antiqa hazillari Maftunani ham kuldirdi. Tashqaridan kimningdir baqirgan ovozi eshitildi.
- Kuyov navkarlar kelishdi!
Maftuna oyog'ining uchidan sochining tolasigacha titrab ketdi. Hayajondan badani junjikdi. Yana ozgina fursatdan soʻng u bu hovlidan chiqib ketadi! Endi u dadasining erka qizi bo'lib emas, balki mehmon bo'lib bu uyga keladi! Eshik ochilib Malika kirib keldi.
- Opalar! Hozir bu xonaga kuyovbola kiradi. Chiqib turasizlar, maylimi?
Qizlar birin-ketin xonadan chiqib ketdi. Xonada Maftuna va Malika qoldilar. Malika opasiga yaqin kelib ba'g'riga bosdi. Entikib-entikib yig'ladi.
- Opajonim... Sizni judayam yaxshi koʻraman! Ilohim baxtli bo'ling opa.
- Asal singlim meni! Men ham yaxshi koʻraman seni.
Opa-singil anchagacha quchoqlashib turdilar. Malika opasining kiyimlarini to'g'irladi. Tashqaridagilar kuyov kelganini ma'lum qilishdi. Malika opasining yoniga turib oldi. Mustafo yonida bir o'rtog'i bilan xonaga "Bismilloh..."ni aytib kirib keldi. Malika Maftunaga oppoq ro'molcha tutqazdi. Maftuna uni asta Mustafoga uzatdi. Mustafo juda sekin, lekin o'qdek qilib dedi.
- Rahmat...
Mustafo Maftunaning qo'lidan tutdi. Bazi bir ma'rosimlardan keyin asta xonadan chiqishdi. "Yor-yor" sadolari ostida hovli bo'ylab yura boshlashdi. Darvozaga yetganlarida, Maftunaning dadasi, onasi va boshqa qarindoshlari u bilan xayrlashgani saf tortishdi. Odatda qiz ota hovlidan chiqib ketayotgan mahal otani poyiga tiz cho'kib, yig'lab xayrlashadigan bir urf odat mavjud. Maftuna ham stulda o'tirgan dadasining poyiga cho'kdi. Yum-yum yig'laganicha dadasining qo'llaridan o'pdi. Nodir aka qizining ko'z yoshlarini artdi. Peshonasidan o'pib qo'ydi.
7-QISM
Toʻy. Ikki rishtani bog'laydigan marosimdir. Nafaqat ikki rishtani balki, ikki jonni, ikki ruhni, ikki tanani va ikki qalbni bog'laydigan masosim bu. Maftuna oppoq libosda yanayam ochilib ketdi. Boshida oq ro'moli, egnida oq libos, oyog'ida shunga mutanosib oppo tufli. U xuddi tiniq suvda suzib yurgan go'zal oqqushga o'xshardi. Oppoq, chiroyli yuzlari baxtdan yanada oqarib yorishib ketgandek bo'ldi. Labidan tabassum arimas, uni tabriklash uchun kelgan dugonalari bilan samimiy ko'rishar, atrofga xursand nigoh tashlar edi.
- Tabriklayman asalim! Va nihoyat uzoq kutilgan kun... Alloh baxtizni butun qilsin.
- Rahmat ilohim...
- Maftuna opa judayam ochilib ketibsiz! Sizga kelinlik shunday yarqshibdi-ki... Ko'zlarimni uzolmay qoldim!
- Rahmat jonim!
Maftuna qizlar bilan alohida yasatilgan xonaga kirdi. Rasmga tushishdi, suhbatlashishdi. Soat ham 2 ga yaqinlashib qoldi. Tez orada kuyov bir guruh yigitlar navkari bilan Maftunaning uyiga keladi. Uni ota uyidan olib chiqib ketadi. Maftuna dadasini, onasini ko'z oldiga keltirdi. Uyining qadrdon devorlariga ko'zlari to'lib boqdi. Judayam yig'lagisi keldi. Lekin atrofdagi qizlar uni holi qo'yishmas, tinimsiz kulishar, hazillashishar, Maftunani savollar bilan ko'mib tashlashar edi.
- Maftun... Kuyov bola o'zi qanaqa yigit?! Rasmini ham ko'rsatmading... Tariflab ber...
- Haaa... Maftuna opa iltimos, juda qiziqyapmiz.
Maftuna kuldi. Biroz uyaldi.
- Hozir kelib qoladilar. O'shanda ko'raverasizdaa!
- Yoʻq... Biz sendan eshitgimiz kelyapti. Aytaqolsangchi?!
- Mustafo akam... Juda kelishgan, samimiy inson... Bo'ldi. Shu...
- Bo'ldimi?! Kelishgan va simimiy, faqat shu xolosmi?!
Maftuna battar qizarindi.
- To'liqroq tariflab bering opa...
- Hijolat qilyapsizlar... Undan ko'ra rasmini ko'rsataman!
Maftuna telefonini endi olayotgandi. Sora degan dugonasi uni to'xtatdi.
- Biz sendan rasm so'ramadik. Eringni kelsa o'zimiz ham ko'rib olaveramiz. Tariflab ber deyapmiz. Buncha paysalga solmasang, Maftun?!
- Xoʻp! Kelishgan, aqlli, chiroyli bola... Oq sariqdan kelgan, ko'zlari ham sarg'ish, gavdali, o'rta bo'y... Bo'ldimi?!
Qizlar baravariga qiqirlab kulib yuborishdi.
- Bo'ldi! Bo'ldi!
Qizlarning bunaqangi antiqa hazillari Maftunani ham kuldirdi. Tashqaridan kimningdir baqirgan ovozi eshitildi.
- Kuyov navkarlar kelishdi!
Maftuna oyog'ining uchidan sochining tolasigacha titrab ketdi. Hayajondan badani junjikdi. Yana ozgina fursatdan soʻng u bu hovlidan chiqib ketadi! Endi u dadasining erka qizi bo'lib emas, balki mehmon bo'lib bu uyga keladi! Eshik ochilib Malika kirib keldi.
- Opalar! Hozir bu xonaga kuyovbola kiradi. Chiqib turasizlar, maylimi?
Qizlar birin-ketin xonadan chiqib ketdi. Xonada Maftuna va Malika qoldilar. Malika opasiga yaqin kelib ba'g'riga bosdi. Entikib-entikib yig'ladi.
- Opajonim... Sizni judayam yaxshi koʻraman! Ilohim baxtli bo'ling opa.
- Asal singlim meni! Men ham yaxshi koʻraman seni.
Opa-singil anchagacha quchoqlashib turdilar. Malika opasining kiyimlarini to'g'irladi. Tashqaridagilar kuyov kelganini ma'lum qilishdi. Malika opasining yoniga turib oldi. Mustafo yonida bir o'rtog'i bilan xonaga "Bismilloh..."ni aytib kirib keldi. Malika Maftunaga oppoq ro'molcha tutqazdi. Maftuna uni asta Mustafoga uzatdi. Mustafo juda sekin, lekin o'qdek qilib dedi.
- Rahmat...
Mustafo Maftunaning qo'lidan tutdi. Bazi bir ma'rosimlardan keyin asta xonadan chiqishdi. "Yor-yor" sadolari ostida hovli bo'ylab yura boshlashdi. Darvozaga yetganlarida, Maftunaning dadasi, onasi va boshqa qarindoshlari u bilan xayrlashgani saf tortishdi. Odatda qiz ota hovlidan chiqib ketayotgan mahal otani poyiga tiz cho'kib, yig'lab xayrlashadigan bir urf odat mavjud. Maftuna ham stulda o'tirgan dadasining poyiga cho'kdi. Yum-yum yig'laganicha dadasining qo'llaridan o'pdi. Nodir aka qizining ko'z yoshlarini artdi. Peshonasidan o'pib qo'ydi.