To’rlarga faqat kichik baliqlar tushdi.
2018-yilda joriy etilgan Umumiy ma’lumotlarni himoya qilish reglamenti (GDPR) dunyodagi eng to‘liq ma’lumotlarni himoya qilish qonunlaridan biri hisoblanadi. Ushbu reglament shaxsiy ma’lumotlarni himoya qilishni maqsad qilgan bo‘lsa-da, uning qat’iy talablarini bajarish startaplar uchun qiyin bo‘lishi mumkin. 2021-yilda Yevropa Parlamentining Tadqiqot Xizmati (EPRS) tomonidan o‘tkazilgan tadqiqotda YIdagi startaplarning 88 foizi GDPR talablariga rioya qilishni katta muammo deb hisoblagan. Bunday talablarni bajarish yillik xarajatlari o‘rtacha €50,000 dan €100,000 gacha bo‘lishi mumkin.
Bundan tashqari, ushbu reglamentga rioya qilmaslik uchun joriy qilingan jazo — global yillik aylanmaning 4% yoki €20 milliongacha bo‘lgan jarimalar — startaplar orasida noaniqlik muhitini yaratmoqda. 2022-yilda Yevropa Ma’lumotlarni Himoya Kengashi tomonidan e’lon qilingan hisobotga ko‘ra, startaplarning 60 foizi GDPR talablarini murakkabligi sababli tasodifiy ravishda buzishdan xavotirda.
Moliyaviy shaffoflikni oshirish va iste’molchilarni himoya qilish uchun ishlab chiqilgan YIning moliyaviy me’yorlari, jumladan Moliyaviy Instrumentlar Bozoriga Yo‘riqnoma (MiFID II) va To‘lov Xizmatlari Bo‘yicha Yo‘riqnoma (PSD2) startaplar uchun jiddiy to‘siqlar yaratishi mumkin. Yevropa Banki Idorasi (EBA)ning 2023-yilgi hisobotida startaplarning 70 foizi PSD2 bo‘yicha litsenziya va muvofiqlik talablarini bajarish tufayli mahsulotlarni ishga tushirishda kechikishlarga duch kelgani ko‘rsatilgan.
MiFID II, shuningdek, hisobot berish va shaffoflik bo‘yicha qat’iy talablar innovatsiyalarni cheklayotganini ko‘rsatmoqda. 2022-yilda Yevropa Fintech Assotsiatsiyasi tomonidan o‘tkazilgan tadqiqotda fintech startaplarning 65 foizi yillik byudjetlarining 20 foizidan ortig‘ini moliyaviy me’yorlarga rioya qilish uchun sarflashi qayd etilgan.
Ishchilar huquqlarini himoya qilishga qaratilgan YI mehnat qonunlari startaplar uchun ham qiyinchiliklarni keltirib chiqaradi. Xodimlarni ishga olish va ishdan bo‘shatishning yuqori qiymati, shuningdek, ish vaqti va sharoitlariga oid qat’iy talablar startaplarning bozor o‘zgarishlariga tez moslashishini qiyinlashtiradi. Iqtisodiy Hamkorlik va Taraqqiyot Tashkiloti (OECD)ning 2023-yildagi hisobotida YIda xodimni ishdan bo‘shatishning o‘rtacha qiymati €15,000 ni tashkil etishi, AQSh kabi mintaqalarga nisbatan ancha yuqori ekanligi qayd etilgan.
Shuningdek, 48 soatlik haftalik ish vaqtini cheklovchi YI Ish vaqti bo‘yicha Yo‘riqnoma startaplarning moslashuvchan ish tartibini joriy etishiga to‘sqinlik qilmoqda. 2022-yilda Startup Europe Partnership (SEP) tomonidan o‘tkazilgan so‘rovda startaplarning 55 foizi mehnat me’yorlarini operatsiyalarni kengaytirish uchun to‘siq sifatida baholagan.
YI soliq siyosati, jumladan qo‘shilgan qiymat solig‘i (QQS) va korporativ soliqlar ham startaplarga ta’sir ko‘rsatadi. Soliq me’yorlarining murakkabligi va ularga rioya qilishning yuqori xarajatlari startaplarning asosiy biznes faoliyatidan resurslarni chalg‘itadi. 2023-yilda Yevropa Hisob Palatasi tomonidan o‘tkazilgan tadqiqotda YIdagi KXKlar soliq talablariga rioya qilish uchun yiliga o‘rtacha €4,000 sarflashi aniqlangan.
Masalan, YIdagi korporativ soliq stavkalari Vengriyada 9% dan Portugaliyada 31% gacha o‘zgaradi. Bu esa, bir nechta davlatlarda faoliyat yuritayotgan startaplar uchun murakkabliklarni keltirib chiqaradi. 2022-yilda Eurofound tomonidan chop etilgan hisobotda YIdagi transchegaraviy operatsiyalarni amalga oshirayotgan startaplarning 40 foizi soliq rejimlarining turli xil bo‘lishi bilan bog‘liq qiyinchiliklarga duch kelgani qayd etilgan.
Gap shundaki bunday qo’yilgan cheklovlardan dengizning faqatgina kichik baliqlari uchun ayanchlidir, sababi Apple, Tesla, Amazon, Meta va Google uchun bu cheklovlarni bajarish hech ham muammo bo’lmaydi. Xullas yozgim keb qoludi mazza qilib yozdim.
Bunday regulyator asnonsida qanday yangiliklardan qolib ketgani va bozorni boy bergani haqida mana bu yerda.
Grafik esa bonusga.
2018-yilda joriy etilgan Umumiy ma’lumotlarni himoya qilish reglamenti (GDPR) dunyodagi eng to‘liq ma’lumotlarni himoya qilish qonunlaridan biri hisoblanadi. Ushbu reglament shaxsiy ma’lumotlarni himoya qilishni maqsad qilgan bo‘lsa-da, uning qat’iy talablarini bajarish startaplar uchun qiyin bo‘lishi mumkin. 2021-yilda Yevropa Parlamentining Tadqiqot Xizmati (EPRS) tomonidan o‘tkazilgan tadqiqotda YIdagi startaplarning 88 foizi GDPR talablariga rioya qilishni katta muammo deb hisoblagan. Bunday talablarni bajarish yillik xarajatlari o‘rtacha €50,000 dan €100,000 gacha bo‘lishi mumkin.
Bundan tashqari, ushbu reglamentga rioya qilmaslik uchun joriy qilingan jazo — global yillik aylanmaning 4% yoki €20 milliongacha bo‘lgan jarimalar — startaplar orasida noaniqlik muhitini yaratmoqda. 2022-yilda Yevropa Ma’lumotlarni Himoya Kengashi tomonidan e’lon qilingan hisobotga ko‘ra, startaplarning 60 foizi GDPR talablarini murakkabligi sababli tasodifiy ravishda buzishdan xavotirda.
Moliyaviy shaffoflikni oshirish va iste’molchilarni himoya qilish uchun ishlab chiqilgan YIning moliyaviy me’yorlari, jumladan Moliyaviy Instrumentlar Bozoriga Yo‘riqnoma (MiFID II) va To‘lov Xizmatlari Bo‘yicha Yo‘riqnoma (PSD2) startaplar uchun jiddiy to‘siqlar yaratishi mumkin. Yevropa Banki Idorasi (EBA)ning 2023-yilgi hisobotida startaplarning 70 foizi PSD2 bo‘yicha litsenziya va muvofiqlik talablarini bajarish tufayli mahsulotlarni ishga tushirishda kechikishlarga duch kelgani ko‘rsatilgan.
MiFID II, shuningdek, hisobot berish va shaffoflik bo‘yicha qat’iy talablar innovatsiyalarni cheklayotganini ko‘rsatmoqda. 2022-yilda Yevropa Fintech Assotsiatsiyasi tomonidan o‘tkazilgan tadqiqotda fintech startaplarning 65 foizi yillik byudjetlarining 20 foizidan ortig‘ini moliyaviy me’yorlarga rioya qilish uchun sarflashi qayd etilgan.
Ishchilar huquqlarini himoya qilishga qaratilgan YI mehnat qonunlari startaplar uchun ham qiyinchiliklarni keltirib chiqaradi. Xodimlarni ishga olish va ishdan bo‘shatishning yuqori qiymati, shuningdek, ish vaqti va sharoitlariga oid qat’iy talablar startaplarning bozor o‘zgarishlariga tez moslashishini qiyinlashtiradi. Iqtisodiy Hamkorlik va Taraqqiyot Tashkiloti (OECD)ning 2023-yildagi hisobotida YIda xodimni ishdan bo‘shatishning o‘rtacha qiymati €15,000 ni tashkil etishi, AQSh kabi mintaqalarga nisbatan ancha yuqori ekanligi qayd etilgan.
Shuningdek, 48 soatlik haftalik ish vaqtini cheklovchi YI Ish vaqti bo‘yicha Yo‘riqnoma startaplarning moslashuvchan ish tartibini joriy etishiga to‘sqinlik qilmoqda. 2022-yilda Startup Europe Partnership (SEP) tomonidan o‘tkazilgan so‘rovda startaplarning 55 foizi mehnat me’yorlarini operatsiyalarni kengaytirish uchun to‘siq sifatida baholagan.
YI soliq siyosati, jumladan qo‘shilgan qiymat solig‘i (QQS) va korporativ soliqlar ham startaplarga ta’sir ko‘rsatadi. Soliq me’yorlarining murakkabligi va ularga rioya qilishning yuqori xarajatlari startaplarning asosiy biznes faoliyatidan resurslarni chalg‘itadi. 2023-yilda Yevropa Hisob Palatasi tomonidan o‘tkazilgan tadqiqotda YIdagi KXKlar soliq talablariga rioya qilish uchun yiliga o‘rtacha €4,000 sarflashi aniqlangan.
Masalan, YIdagi korporativ soliq stavkalari Vengriyada 9% dan Portugaliyada 31% gacha o‘zgaradi. Bu esa, bir nechta davlatlarda faoliyat yuritayotgan startaplar uchun murakkabliklarni keltirib chiqaradi. 2022-yilda Eurofound tomonidan chop etilgan hisobotda YIdagi transchegaraviy operatsiyalarni amalga oshirayotgan startaplarning 40 foizi soliq rejimlarining turli xil bo‘lishi bilan bog‘liq qiyinchiliklarga duch kelgani qayd etilgan.
Gap shundaki bunday qo’yilgan cheklovlardan dengizning faqatgina kichik baliqlari uchun ayanchlidir, sababi Apple, Tesla, Amazon, Meta va Google uchun bu cheklovlarni bajarish hech ham muammo bo’lmaydi. Xullas yozgim keb qoludi mazza qilib yozdim.
Bunday regulyator asnonsida qanday yangiliklardan qolib ketgani va bozorni boy bergani haqida mana bu yerda.
Grafik esa bonusga.