OʻZBEK TILINI BUZIB GAPIRISH
Men oʻzbek sifatida bir narsadan qattiq nafratlanaman.
Mening mamlakatim 70 yildan ziyod Rossiya qoʻl ostida boʻlgan va hozir ham Rossiya bilan munosabatlarimiz juda kuchli. Tabiiyki mamlakatimizda rus tili ta'siri boshqa tillarga nisbatan koʻproq.
Shu sabab ba'zi oʻzbeklar, yani mening millatdoshlarim oʻzbek tilidagi ba'zi soʻzlarni bilmaydi va oʻrniga rus tilidagi soʻzlarni aralashtirib foydalanadilar. Televidenyada esa hatto bazi oʻzbek boshlovchilar butunlay rus tilida boshlovchilik qiladilar.
Bugun oʻzimga savol berdim. Bundan nafratlanish oʻzi toʻgʻrimi?
Men konservativ jihatdan bunday gapiradiganlardan nafratlanaman, sababi bu oʻzbek tiliga hurmatsizlik. Ammo liberal jihatdan bunday gapiradiganlar shaxsan oʻzimga hech qandya ziyon yetkazishmayotganlari uchun nafratdan ma'no koʻrmayman, sababi qaysi tilda gapirish yoki qaysi tildan soʻzlarni aralashtirib gapirish bu insonning shaxsiy erkinligi deb oʻylayman.
Qaysi mulohaza nisbatan toʻgʻri? Biz bundaylarga nisbatan qanday munosabatda boʻlishimiz kerak?
Bizdagi ikki nuqtai nazar - (konservativ va liberal) - ikkalasi ham o'z kuchiga ega, ammo ular masalaga turli tomonlardan yondashadi. Konservativ qarashda til sofligi va milliy o‘ziga xoslik ustuvor bo‘lsa, liberal qarashlar shaxs erkinligiga urgʻu beradi.
Til ham shaxsiy tanlov, ham milliy boylikdir. Insonlar xohlagancha gapirish huquqiga ega bo‘lsa-da, rus tilining o‘zbek tiliga aralashtirib ishlatilinishi haqiqatan ham milliy o‘zlik va madaniy suverenitetni zaiflashtirishi mumkin. Bu mustamlakachilikning tarixiy natijasidir va mustamlakachilikdan keyingi ko'plab xalqlar til ta'siri bilan shunga o'xshash kurashlarga duch kelishadi.
Kuchli xalq o‘z tilini saqlaydi, lekin u shaxsiy erkinlikni ham hurmat qiladi. Bizning o'zbek tilini himoya qilishga boʻlga ishtiyoqimiz asosli, ammo buni umidsizlikka emas, balki ijobiy o'zgarishlarga aylantirishimiz kerak.
Masalan, avvalo oʻzimiz oʻrnak boʻlishimiz, iloji boricha sof o‘zbek tilida gapirishimiz va yozishimiz va boshqalarni ham xuddi shunday qilishga undashimiz kerak.
O‘zbek tilini buzib gapiradiganlarni yomon ko‘rish o‘rniga, ta’lim va ogohlikka e’tibor beraylik. Ko'p odamlar har xil soʻzlardan foydalanyotganini hatto anglamasligi ham mumkin.
Garchi biz tilimizni buzganlarni yoqtirmasak ham, ularni majburlash samarali emas. Milliy g‘urur va lingvistik ongni birdek rag‘batlantirish va sof oʻzbek tilida gapirayotganlarni koʻproq hurmat qilish, buzayotganlarni ochiq qoralashdan ko‘ra kuchliroq ta'sir qiladi nazarimda.
𝙴𝚁𝙺𝙸𝙽𝙾𝚅 🔂| Vote for channel
Men oʻzbek sifatida bir narsadan qattiq nafratlanaman.
Mening mamlakatim 70 yildan ziyod Rossiya qoʻl ostida boʻlgan va hozir ham Rossiya bilan munosabatlarimiz juda kuchli. Tabiiyki mamlakatimizda rus tili ta'siri boshqa tillarga nisbatan koʻproq.
Shu sabab ba'zi oʻzbeklar, yani mening millatdoshlarim oʻzbek tilidagi ba'zi soʻzlarni bilmaydi va oʻrniga rus tilidagi soʻzlarni aralashtirib foydalanadilar. Televidenyada esa hatto bazi oʻzbek boshlovchilar butunlay rus tilida boshlovchilik qiladilar.
Bugun oʻzimga savol berdim. Bundan nafratlanish oʻzi toʻgʻrimi?
Men konservativ jihatdan bunday gapiradiganlardan nafratlanaman, sababi bu oʻzbek tiliga hurmatsizlik. Ammo liberal jihatdan bunday gapiradiganlar shaxsan oʻzimga hech qandya ziyon yetkazishmayotganlari uchun nafratdan ma'no koʻrmayman, sababi qaysi tilda gapirish yoki qaysi tildan soʻzlarni aralashtirib gapirish bu insonning shaxsiy erkinligi deb oʻylayman.
Qaysi mulohaza nisbatan toʻgʻri? Biz bundaylarga nisbatan qanday munosabatda boʻlishimiz kerak?
Bizdagi ikki nuqtai nazar - (konservativ va liberal) - ikkalasi ham o'z kuchiga ega, ammo ular masalaga turli tomonlardan yondashadi. Konservativ qarashda til sofligi va milliy o‘ziga xoslik ustuvor bo‘lsa, liberal qarashlar shaxs erkinligiga urgʻu beradi.
Til ham shaxsiy tanlov, ham milliy boylikdir. Insonlar xohlagancha gapirish huquqiga ega bo‘lsa-da, rus tilining o‘zbek tiliga aralashtirib ishlatilinishi haqiqatan ham milliy o‘zlik va madaniy suverenitetni zaiflashtirishi mumkin. Bu mustamlakachilikning tarixiy natijasidir va mustamlakachilikdan keyingi ko'plab xalqlar til ta'siri bilan shunga o'xshash kurashlarga duch kelishadi.
Kuchli xalq o‘z tilini saqlaydi, lekin u shaxsiy erkinlikni ham hurmat qiladi. Bizning o'zbek tilini himoya qilishga boʻlga ishtiyoqimiz asosli, ammo buni umidsizlikka emas, balki ijobiy o'zgarishlarga aylantirishimiz kerak.
Masalan, avvalo oʻzimiz oʻrnak boʻlishimiz, iloji boricha sof o‘zbek tilida gapirishimiz va yozishimiz va boshqalarni ham xuddi shunday qilishga undashimiz kerak.
O‘zbek tilini buzib gapiradiganlarni yomon ko‘rish o‘rniga, ta’lim va ogohlikka e’tibor beraylik. Ko'p odamlar har xil soʻzlardan foydalanyotganini hatto anglamasligi ham mumkin.
Garchi biz tilimizni buzganlarni yoqtirmasak ham, ularni majburlash samarali emas. Milliy g‘urur va lingvistik ongni birdek rag‘batlantirish va sof oʻzbek tilida gapirayotganlarni koʻproq hurmat qilish, buzayotganlarni ochiq qoralashdan ko‘ra kuchliroq ta'sir qiladi nazarimda.
𝙴𝚁𝙺𝙸𝙽𝙾𝚅 🔂| Vote for channel