Bolalarda tilosti pardasini kesish (ankyloglossia frenotomy) boʻyicha klinik taktika
Tilosti pardasini kesish—ankiloglossiya (til osti pardasining qisqaligi) holatlarida bajariladigan kichik xirurgik muolaja. Bunda bolada emish, soʻzlash yoki ogʻiz gigiyenasi bilan bogʻliq muammolar kuzatilsa, frenulotomiya yoki frenulektomiya bajariladi.
📌 Jarrohlik taktikasi
▪️Bemorni baholash
Til osti pardasi qanchalik qisqa ekanligini aniqlash uchun Hazelbaker Ankyloglossia Assessment Tool (HATLFF) yoki KOTLOW klassifikatsiyasi ishlatiladi.
Emish qobiliyatini LATCH yoki IBCLC baholash tizimlari yordamida tekshirish mumkin.
▪️Indikatsiyalar
Bola emishda qiyinchilik tortayotgan boʻlsa (kam vazn olish, uzoq emish, onada ogʻriqli laktatsiya).
Til harakati cheklanganligi sababli soʻzlash muammolari yuzaga kelgan boʻlsa.
Bolaning ogʻiz gigiyenasiga taʼsiri bor (masalan, tishlarni tozalashda qiyinchilik).
▪️Anesteziya
Yangi tugʻilgan chaqaloqlar uchun odatda lokal anesteziya talab qilinmaydi, lekin 2-3 oylik va undan katta bolalar uchun lidokain 2% yoki topikal anestetik ishlatilishi mumkin.
Katta yoshdagi bolalar uchun baʼzan sedatsiya yoki umumiy anesteziya zarur boʻlishi mumkin.
🔪 Kesish usullari
🔺 Klassik frenulotomiya
Steril qaychi yoki elektrokauter yordamida kesish.
Minimal qon ketishi boʻladi, koʻpincha tampon bilan bosib toʻxtatish mumkin.
3-5 daqiqadan soʻng ona yoki shisha orqali emizish tavsiya etiladi.
🔺 Frenulektomiya
Agar pardasi qalin boʻlsa yoki mushak toʻqimalarini qamrab olsa, toʻliq eksizyon (kesib olib tashlash) qilinadi.
Xirurgik skalpel yoki lazer bilan bajariladi.
Tikuv (suturalar) kamdan-kam hollarda talab etiladi.
🔺 Lazer bilan kesish
CO₂ yoki diode lazeri kam qon yoʻqotish bilan anesteziyasiz bajarilishi mumkin.
Kam invaziv va tiklanish tezroq.
⏳ Operatsiyadan keyingi bosqich
✅ Bolani emizib koʻrish: Natijani darhol baholash.
✅ Ogʻiz gigiyenasi: Bemorning til harakatini mashqlar bilan ragʻbatlantirish (tilni tepaga koʻtarish mashqlari).
✅ Dori vositalari (agar kerak boʻlsa): Analgetiklar (paratsetamol), antiseptik eritmalar (xlorheksidin) yoki shifobaxsh gellar.
⚠️ Asoratlar
Qon ketishi (kam uchraydi, koʻpincha bosish bilan toʻxtaydi).
Infeksiya (kam hollarda, antiseptik bilan yuvib oldini olish mumkin).
Chandiq toʻqima hosil boʻlishi (agar notoʻgʻri kesilsa).
📌 Xulosa
Dr.Lazizbek_Nurmamatov
Kanalga ulanish👇
https://t.me/doctor_pediatr_uz
Tilosti pardasini kesish—ankiloglossiya (til osti pardasining qisqaligi) holatlarida bajariladigan kichik xirurgik muolaja. Bunda bolada emish, soʻzlash yoki ogʻiz gigiyenasi bilan bogʻliq muammolar kuzatilsa, frenulotomiya yoki frenulektomiya bajariladi.
📌 Jarrohlik taktikasi
▪️Bemorni baholash
Til osti pardasi qanchalik qisqa ekanligini aniqlash uchun Hazelbaker Ankyloglossia Assessment Tool (HATLFF) yoki KOTLOW klassifikatsiyasi ishlatiladi.
Emish qobiliyatini LATCH yoki IBCLC baholash tizimlari yordamida tekshirish mumkin.
▪️Indikatsiyalar
Bola emishda qiyinchilik tortayotgan boʻlsa (kam vazn olish, uzoq emish, onada ogʻriqli laktatsiya).
Til harakati cheklanganligi sababli soʻzlash muammolari yuzaga kelgan boʻlsa.
Bolaning ogʻiz gigiyenasiga taʼsiri bor (masalan, tishlarni tozalashda qiyinchilik).
▪️Anesteziya
Yangi tugʻilgan chaqaloqlar uchun odatda lokal anesteziya talab qilinmaydi, lekin 2-3 oylik va undan katta bolalar uchun lidokain 2% yoki topikal anestetik ishlatilishi mumkin.
Katta yoshdagi bolalar uchun baʼzan sedatsiya yoki umumiy anesteziya zarur boʻlishi mumkin.
🔪 Kesish usullari
🔺 Klassik frenulotomiya
Steril qaychi yoki elektrokauter yordamida kesish.
Minimal qon ketishi boʻladi, koʻpincha tampon bilan bosib toʻxtatish mumkin.
3-5 daqiqadan soʻng ona yoki shisha orqali emizish tavsiya etiladi.
🔺 Frenulektomiya
Agar pardasi qalin boʻlsa yoki mushak toʻqimalarini qamrab olsa, toʻliq eksizyon (kesib olib tashlash) qilinadi.
Xirurgik skalpel yoki lazer bilan bajariladi.
Tikuv (suturalar) kamdan-kam hollarda talab etiladi.
🔺 Lazer bilan kesish
CO₂ yoki diode lazeri kam qon yoʻqotish bilan anesteziyasiz bajarilishi mumkin.
Kam invaziv va tiklanish tezroq.
⏳ Operatsiyadan keyingi bosqich
✅ Bolani emizib koʻrish: Natijani darhol baholash.
✅ Ogʻiz gigiyenasi: Bemorning til harakatini mashqlar bilan ragʻbatlantirish (tilni tepaga koʻtarish mashqlari).
✅ Dori vositalari (agar kerak boʻlsa): Analgetiklar (paratsetamol), antiseptik eritmalar (xlorheksidin) yoki shifobaxsh gellar.
⚠️ Asoratlar
Qon ketishi (kam uchraydi, koʻpincha bosish bilan toʻxtaydi).
Infeksiya (kam hollarda, antiseptik bilan yuvib oldini olish mumkin).
Chandiq toʻqima hosil boʻlishi (agar notoʻgʻri kesilsa).
📌 Xulosa
Agar bola normal emsa va til harakatlari cheklanmasa, jarrohlik shart emas.
Frenulotomiya oddiy va xavfsiz protsedura boʻlib, aksariyat hollarda 1-2 daqiqa ichida bajariladi.
Operatsiyadan keyin bolani darhol onaning koʻkragiga qoʻyish tavsiya etiladi, chunki bu tabiiy ogʻriq qoldirish va stressni kamaytirishga yordam beradi.
Dr.Lazizbek_Nurmamatov
Kanalga ulanish👇
https://t.me/doctor_pediatr_uz